علی‌اصغر فانی وزیر پیشین آموزش و پرورش در برنامه پرسشگر اظهار کرد: در سند تحول آموزش و پرورش 6 زیرنظام شامل منابع انسانی، منابع مالی، فضا و تجهیزات، ارزشیابی و پژوهش، مدیریت و برنامه‌ریزی درسی تعریف شده است.
اخبار اجتماعی- وی ادامه داد: این 6 زیرنظام باید در آموزش و پرورش و در کنار هم باشند اما اگر یکی از این زیرنظام‌ها که زیرنظام منابع انسانی است که معلم را در بر می‌گیرد، نباشد، نظام آموزشی تعطیل می‌شود؛ در حالی که اگر هر کدام دیگر از زیرنظام‌ها نباشد، نظام آموزشی تعطیل نمی‌شود بلکه ناقص اجرا می‌شود اما اگر معلم نداشته باشیم، آموزش و پرورش تعطیل است. یعنی بین این زیرنظام‌ها، مهمترین معلم است.
فانی اضافه کرد: 10 سال پیش، کتاب درسی در اول مهر آماده نبود یعنی از 10 کتاب، 2 کتاب آماده نبود اما معلم این ضعف را جبران می‌کرد؛ یادم می‌آید مدرسه‌ای را دیدم که 10 کلاس با 9 اتاق داشت و کلاس چهارم الف در حیاط تشکیل می شد؛ میز و نیمکت در حیاط گذاشته بودند و تخته هم روی دیوار حیاط بود یعنی فضا و تجهیزات مناسب نبود اما کلاس تشکیل می‌شد ولی اگر یک روز معلم نباشد، مدرسه تعطیل می‌شود.
وی با بیان اینکه معلمان باید دو ویژگی جدی داشته باشند که عامل تحول شوند، گفت: اگر معلم دو ویژگی انگیزه و توانمندی برای پاسخگویی به دانش‌آموز را داشته باشد، عامل تحول است؛ فرهنگی که 20 سال پیش به استخدام آموزش و پرورش درآمده است باید به‌روز باشد و از سوی دیگر باید انگیزه فعالیت داشته باشد به خصوص معلمان مرد به دلیل مشکلات مالی از نظر انگیزش با مشکل مواجه هستند؛ لازمه اجرای سند تحول این است که معلم این دو ویژگی را داشته باشد.
وزیر پیشین آموزش و پرورش درباره مشکل مالی آموزش و پرورش اظهار کرد: هر ساله 25 تا 30 درصد کسری بودجه در آموزش و پرورش داریم و هر سال بخشی پرداخت و بخشی به سال بعد منتقل می‌شود؛ اگر به دنبال اجرای سند تحول هستیم، اولین و مهمترین کار این است که باید مشکل منابع مالی را حل کنیم.
وی ادامه داد: اقداماتی درباره رتبه‌بندی معلمان در زمانی که بنده هم در آموزش و پرورش بودم، انجام شد؛ فاز جدید آن قرار است تا چند هفته آینده انجام شود که یک بخش از مشکلات معیشتی را حل می‌کند.
فانی با بیان اینکه هرچه تعداد نیروی انسانی آموزش و پرورش زیاد باشد بودجه که تخصیص می‌یابد، کمتر است، افزود: باید صورت کسر بیشتر و مخرج کوچک باشد یعنی آموزش و پرورش، خود را چابک کند و نیروی انسانی کمتر شود.
وی اضافه کرد: حدود 10 درصد بودجه دولت به آموزش و پرورش اختصاص می یابد گاهی اوقات به 8 و حتی 14 درصد هم رسیده است؛ اگر سهم آموزش و پرورش از بودجه دولت به حدود 14 تا 15 درصد برسد و با چابکسازی که اشاره کردم، وضعیت بهتر می‌شود.
وزیر پیشین آموزش و پرورش در واکنش به این جمله که عنوان می‌شود کمبود نیروی انسانی داریم، گفت: توزیع نیروی انسانی به لحاظ جنسیت و رشته مناسب نیست. در تهران در مناطق شمالی با تورم و در مناطق جنوبی و حاشیه‌ای با کمبود نیرو مواجهیم.
وی افزود: در حال حاضر بحث آموزش و پرورش فنلاند مطرح است و می‌گویند آموزش و پرورش متحولی است؛ در این آموزش و پرورش اختیار معلم بالاست و انگیزه و توانمندی دارد؛ در استرالیا هر مدرسه‌ای نیروی انسانی و برنامه درسی را در چارچوبی که اعلام شده، تدوین و اجرا می‌کند اما کشور ما متمرکز است البته بحث تفویض اختیار در آموزش و پرورش امکان پذیر است و لازمه تفویض اختیار، توانمندی افراد و تقریب نگرش هاست.
فانی ادامه داد: سالی که وارد وزارتخانه شدم 800 بخشنامه از وزارتخانه صادر می شد و گفتیم هر سال باید این بخشنامه‌ها را کم کنیم که 340، 350 بخشنامه شد؛ ما بخشنامه ها را کاهش دادیم و هر روز یک بخشنامه شد.
