مخالفت انجمن‌های علمی درمان اعتیاد با عرضه «متادون» در داروخانه‌ها

حمید جمعه پور، مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر، در شانزدهمین همایش جامع علمی و فصلی پزشکان عمومی، عرضه داروی متادون در داروخانه ها را سوء تفاهم دانست و مخالفت انجمن‌های علمی و کارشناسان درمان اعتیاد با این طرح را اعلام کرد.

اخبار اجتماعیوی افزود: پیشنهاد مصوبه توزیع متادون توسط داروخانه ها از جانب وزارت بهداشت بوده و از توقف این طرح تا زمان تعیین و اصلاح این مصوبه خبر داد.

عباس کامیابی، رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران ضمن بیان آماری از وضعیت اعتیاد در کشور، عملکرد بیش از ۷۰۰۰ پزشک شاغل در مراکز درمان اعتیاد را با توجه به اهداف تعیین‌شده، بسیار موفق دانست و بر حمایت کامل انجمن پزشکان عمومی از درمانگران فعال در این حوزه تاکید کرد.

وی ضمن انتقاد از تعلل وزارت بهداشت در هولوگرام دار کردن داروی متادون، خواستار مبارزه جدی با نشت و توزیع غیر قانونی این دارو شد.

علی فرهودیان، روان‌پزشک و استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران درباره تفاوت تجویز و عرضه داروی یک بیمار دچار معضل اعتیاد و یک بیمار  قلبی، گفت: در ویژگی‌های خاص این داروها، کاربرد طبی آن‌ها و مقررات بین‌المللی برآمده از تجربیات علمی و مدیریتی در توزیع و عرضه آن‌ها نهفته است.

وی ادامه داد: بر اساس کنوانسیون‌های بین‌المللی و معاهدات مربوطه و مقررات نهادهای متولی و ناظر بر این حوزه مثلاً در کشورهای توسعه‌یافته، داروهایی که به‌طور بالقوه اعتیادآورند، از حیث امکان و شدت سوءمصرف و کاربردهای طبی‌شان، به ۵ گروه تقسیم می‌شوند که هرکدام از این داروها حد مجازی از تجویز و دریافت از داروخانه‌ها از سوی بیماران رادارند و اینکه در کجا و به چه شکلی قابل‌دسترسی هستند و هر نسخه‌شان چند بار قابل‌تجدید است و تا چه حدی می‌شود تجویز کرد، تابع ضوابط خاص خودش است.

فرهودیان بیان داشت: با حضور داروی متادون در داروخانه‌ها ، طبیعتاً افراد عادی مراجعه‌کننده به داروخانه‌ها ممکن است متقاضی دارو شوند و دارو در دسترس تر و شیوع مصرف بالاتر می‌رود و به دلیل ماهیت داروها ، امکان وابستگی و اعتیاد افزایش می‌یابد و این‌طور نیست که ادعا شود بیمار، با دو بار مصرف می‌تواند ترک کند، برعکس  بیمار با ادامه مصرف  به سمت اعتیاد پیشرفت می‌کند.

این استادیار دانشگاه درباره اینکه آیا انتقال محل توزیع داروهای مخدر از مراکز درمان سوءمصرف مواد به داروخانه‌ها در سلامت کل جامعه تأثیرگذار خواهد بود یا عواقب احتمالی این برنامه فقط دامن‌گیر معتادین می‌شود، گفت: تأثیر این اتفاق هم بر روی معتادین خواهد بود و هم جمعیت عمومی کشور. دسترسی و درمان با متادون برای معتادان در صورت وقوع این اتفاق، ابعاد ناشناخته‌ای دارد.

مجتبی غالبی، رئیس کانون صنفی درمانگران اعتیاد کشور ضمن گلایه از مسببان طرح توزیع متادون در داروخانه‌ها، گفت: چنین برنامه‌ای علاوه بر مخاطرات عمومی برای همه جامعه  اسلامی، باعث تهدید اشتغال ۴۰ هزار نیروی تحصیل کرده و متخصص شاغل در مراکز، خواهد شد. 

علیرضا نوروزی، روان‌پزشک مرکز ملی مطالعات اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی تهران  نیز درباره عرضه متادون در داروخانه‌ها، گفت: تاکنون داروها از طریق مراکز درمان اعتیاد برای بیماران عرضه می‌شد اما پیرامون مصوبه‌ای که مطرح شده است روش جایگزینی در نظر گرفته شده که تجویز دارو در مراکز انجام و عرضه آن با ارائه نسخه به داروخانه تحویل داده شود.

وی افزود: اکنون موضوع جایگزین که تغییر چندانی در شکل ارائه خدمات نمی‌دهد مطرح شده و آن این است مراکزی که داروها را از دانشگاه علوم پزشکی می‌گرفتند از داروخانه‌ها بگیرند اما عرضه دارو همچنان بر عهده مراکز باشد.

 نوروزی گفت: این‌مساله مشکلاتی را ایجاد می‌کند و خطرات جدی را در حوزه درمان اعتیاد در کشور به وجود می‌آورد؛ زیرا در این صورت دسترسی به درمان برای مراجعان سخت‌تر می‌شود و باید به دو محل مراجعه کنند؛ بنابراین وقت و هزینه بیشتری به دلیل رفت و آمد صرف می‌کنند و نگرانی‌هایی برای محرمانه ماندن دارند.

وی با بیان اینکه قطعا این تصمیم به ضرر سلامت عمومی و بیماران است، تصریح کرد: علاوه براین موضوع در سیستم درمانی کشور ظرفیت‌هایی را از طریق مراکز درمان ایجاد کردیم و پرسنلی را شکل دادیم تا امکاناتی برای نگهداری و توزیع دارو پیش بینی شود. اگر قرار باشد دارو از طریق داروخانه عرضه شود استانداردهای متفاوتی می‌خواهد که ایجاد آن هزینه بر است‌.