تابلوها بیشتر اعداد قرمز را نشان می‌دهند. ریزش دوباره شاخص، وضعیت سهم‌ها و دیگر مسائل سیاسی و اقتصادی دغدغه این روزهای سهامداران شده است. رژه اسامی و اعداد و ارقامی را که بیشتر کاهش قیمت صدها سهم را بر روی تابلوها نشان می‌دهد، آنها را در شک و تردید ماندن یا رفتن نگه داشته است.
به گزارشافکارنیوز؛ اهالی بازار سرمایه که در ادبیات رسانه‌ای به تالارنشینان معروف هستند، چندی است که دیگر با این لقب غریبه شده اند. عده‌ای با اندک مثبت شدن بازار خواستار خروج از بورس هستند. طیف بزرگ‌تر اما همچنان به امید روزهای بهتر نظاره‌گر بازارند و البته نمی‌توانند زیان بزرگ خود را باور کنند. در این گروه افرادی که از اواسط دی‌ماه سال گذشته به جمع یک‌درصدی فعالان بازار سهام پیوسته بودند، تاکنون زیان بزرگ‌تری را شاهد و ناظر بوده‌اند.
مجموعه فعالان بورسی و دولتی که در مدت شش ماه گذشته دو بار به تصمیم‌گیری برای اصلاح روند کاهشی بازار اقدام کرده بودند هنوز نتوانسته‌اند بر بازار خرسی غلبه یافته و جلوی ریزش بیشتر شاخص را بگیرند.
سایه خرس بر بازار بورس
بورس تهران در سال جاری تاکنون نتوانسته آنچنان که سرمایه‌گذاران خود را که در سال گذشته پرتوقع بار آورده بود را راضی نگه دارد. موج صعودی شاخص کل بورس که پس از جهش دلار از دهه آخر مرداد ۹۱ تا نیمه‌های دی‌ماه ۹۲ به طول انجامید، اکنون بیش از ۱۰۰ روز کاری است که از دوران اصلاح بازار سپری می‌شود. به عقیده کارشناسان، عوامل مختلفی بر بازار سهام طی این مدت تاثیر گذاشته است، از بودجه ۹۳ دولت حیطه مسائل اقتصادی گرفته تا مذاکرات هسته‌ای در فاز سیاسی. آخرین موضوعی که دیگر بار در هفته گذشته تن بازار را لرزاند، درگیری‌های منطقه‌ای به خصوص در عراق بود.
در عین حال ابهامات و چالش‌هایی در برخی صنایع نیز خودنمایی می‌کند که از جمله آن می‌توان به خودرویی‌ها و سیمانی‌ها اشاره داشت که در حوزه قیمت‌گذاری آنها شاهد هستیم نقش زیادی را در ریزش بازار دارند. همچنین در شرایطی که سرنوشت چندین صنعت در بورس از جمله بانکی‌ها، پتروشیمی‌ها و معدنی‌ها به نتایج مذاکرات هسته‌ای گره خورده، طیف بزرگی همچنان چشم به تابلوی معاملاتی و گوش به مذاکرات ژنو دارند. در این میان نباید نبود حمایت‌های دولت را نیز نادیده گرفت، تاکنون اقدام عملی در جهت جامه عمل پوشاندن به وعده‌های دولت در خصوص حمایت از بورس صورت نگرفته است. حتی در مواردی
برخلاف منافع تولیدکننده هم لایحه‌هایی به تصویب رسیده که در آخرین مورد می‌توان به مساله نرخ خوراک پتروشیمی و اخذ بهره مالکانه از معادن اشاره کرد، به‌طوری که این اقدامات سبب افزایش بهای تمام‌شده محصولات شرکت‌های تولیدکننده و کاهش حاشیه سود آنها شده است.
شاخص کل بورس از ۷۹ هزار و ۱۳ واحد طی اولین روز معاملاتی سال جاری آغاز به کار کرد و در حوالی ۷۰ هزار واحد در پایان هفته گذشته ایستاد تا نماگر بازار سرمایه طی مدت زمان مذکور بازدهی منفی ۱۱ درصدی را به همراه داشته باشد. در این مدت از میان ۴۳ صنعت فعال در بورس تنها ۱۱ صنعت بازدهی مثبت به دست آورده‌اند و مابقی صنایع بازدهی منفی را محقق ساخته‌اند.
خرس بورس کی می رود؟
دکتر شاهین شایان آرانی، کارشناس بازار سرمایه می گوید: «بازار سرمایه ما سال گذشته درحالی رشدی غیرعادی را تجربه کرد که هیچ پشتوانه ای اقتصادی برای این رشد وجود نداشت. نه تولید ناخالص داخلی رشد داشت و نه تورم معقولی داشتیم و نه شرکت ها سوددهی داشتند. ما هنوز باید منتظر باشیم تا این رشد عجیب و غریب اصلاح شود. یعنی قیمت ها باید به حالت تعادلی برگردد.»
وی می افزاید: «یک تا دو ماه قبل از عید روند نزولی شروع شد و الان هم ادامه دارد تا قیمت ها به تعادل برسد که به نظر من نیز دارد می رسد. این به شرط آن است که دولت و مسئولان دخالت نکنند و بگذارند عرضه و تقاضای بازار به صورت خودجوش، خودش قیمت ها را تعیین کند و تقاضاهای کاذب ایجاد نشود. ایجاد تقاضای کاذب مانند دوپینگ می ماند و نمی گذارد بازار به حالت تعادل برسد. وقتی بازار به تعادل رسید آن زمان با توجه به پتانسیل های بالای بازار، امیدواریم رشد اقتصاد مثبت محقق شود، مذاکرات هسته ای به نتیجه برسد در آن حالت بازار به رشد واقعی و پایدار خواهد رسید. رشدی که سال قبل ما داشتیم رشد
پایدار نبود بنابراین بازار درحال تعدیل شدن است.»
این کارشناس بازار سرمایه پیش بینی می کند: «این روند ادامه خواهد داشت. امیدوارم در یک شیب نزولی به نقطه تعادل برسد که داریم می رسیم. تنها نکته ای که وجود دارد این است که بازار را نباید دستکاری کنیم و باید بگذاریم خود بازار به یک حالت منطقی برسد.»
او در مورد اینکه نقطه تعادل کجاست؟ می گوید برای فهمیدن این موضوع باید ببینیم «از فروردین سال گذشته تا سال جاری بازده بورس چه قدر بوده یا از خرداد سال گذشته تاکنون بازده بورس چه قدر بوده است. وقتی بازده به عدد معقولی از تورم رسید؛ یعنی ۱۰ تا ۲۰درصد تورم آن زمان می گوییم که شاخص به نقطه تعادلی رسیده است. بین ۱۰ تا ۳۰درصد نرخ تورم، بازده معقول یک سرمایه گذاری دو ساله در بورس است. بیشتر از این نقطه برسد یک رشد انحرافی خواهد بود مگر اینکه رشد اقتصادی عجیب و غریبی در اقتصاد رخ دهد که برای ما اینچنین نبوده است.»
شایان آرانی همچنین می گوید: «مسیر نقدینگی های خارج شده از بورس یک نگرانی است. احتمالا این نقدینگی روانه بازار زمین، مسکن و خرید دلار می شود و دولت هم مجبور می شود تا با پمپاژ دلار به بازار، قیمت ارز را در بازار پایین نگه دارد. این خود یک هشدار است. چرا که این نقدینگی صرف کارهای مولد نمی شود. ای کاش سود سپرده بانکی را افزایش می دادند تا حداقل این نقدینگی روانه بازار بانکی شود و بانک ها با آن کار کنند ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاد.»
وی معتقد است: «با این وضعیت این نقدینگی در بازار بلاتکلیف می ماند و ناگهان اتفاقات عجیب غریبی رخ خواهد داد.»
این کارشناس بازار سرمایه این را هم می افزاید: درصورتی نقدینگی دوباره به سمت بازار بورس بر می گردد که ۱- بازار با یک عرضه و تقاضای واقعی به نقطه تعادل برسد و ۲- رشد اقتصادی مورد نظر دولت محقق شود. تا زمانی که رشد اقتصادی محقق نشود، دلیلی برای بازگشت نقدینگی به بازار وجود ندارد. اما اگر رشد اقتصادی محقق شود، سوددهی شرکت ها افزایش می یابد، طبیعتا در این شرایط جذابیت هم رای سرمایه گذاری در بورس افزایش می یابد. بنابراین دولت باید محرک های رشد اقتصادی را در اقتصاد به جریان بیندازد.
