می گویند بیکاری به مرز هشدار رسیده است. مرکز آمار ایران ایران گزارش داده که نرخ بیکاری در بهار امسال در ایران ۱۰.۷ درصد بوده است و دو میلیون و ۵۳۰ هزار نفر بیکار بوده اند. از میان بیکاران، یک میلیون و ۷۷۲ هزار نفر مرد و ۷۵۷ هزار نفر زن بوده اند و نرخ بیکاری در مردان ۹ درصد و نرخ بیکاری در میان زنان ۱۹.۴ درصد است.
به گزارشافکارنیوز؛ تازه ترین گزارش نشان می دهد که نرخ مشارکت اقتصادی بیشتر از ۳۷ درصد بوده است یعنی از مجموع جمعیت کشور که بیش از ۷۷ میلیون نفر بوده اند، کمی بیشتر از ۳۷ درصد یعنی ۲۳ میلیون و ۶۳۷ هزار نفر از جمعیت در سن کار، از نظر اقتصادی فعال محسوب می شده اند. نرخ مشارکت اقتصادی نشان دهنده این است که چند نفر از ایرانی ها از نظر اقتصادی توانایی کار کردن دارند و در واقع چه تعداد از افراد کشور از نظر اقتصادی فعال هستند.
بنابر این، اگر دو میلیون و ۵۳۰ هزار بیکار را از مجموع ۲۳ میلیون و ۶۳۷ هزار جمعیت فعال اقتصادی کم کنیم ۲۱ میلیون و ۱۰۷ هزار ایرانی شاغل هستند. از نظر مرکز آمار شاغل کسی است که در طول هفته حداقل یک ساعت کار کرده و یا بنا به دلایلی به طور موقت کار را ترک کرده باشد.
آژیر قرمز بیکاری
در سالهای اخیر ورود جوانان به بازار کار به تاخیر افتاده است و اگر دولت نتواند سالانه برای بیشتر از یک میلیون نفر شغل ایجاد کند در سالهای آینده با مشکل جدی رو به رو خواهد شد.
آنطور که عادل آذر، رئیس کل مرکز آمار ایران می گوید اگر نرخ بیکاری جوانان دو برابر نرخ بیکاری کل باشد، به معنای این است که از نظر نرخ بیکاری در منطقه بحران زا قرار گرفته‌ایم. "
در حال حاضر بر اساس تازه ترین گزارش ها، نرخ بیکاری جوانان به مرز هشداردهنده ۲۴ درصد رسیده است درحالیکه نرخ بیکاری کل کشور در حدود ۱۰درصد برآورد شده است.
بنابراین بیکاری در حالت بحران قرار دارد. با این وجود متاسفانه در بخش ایجاد اشتغال هنوز به توفیقی دست نیافته‌ایم و بعضی از کارشناسان این امر را ناشی از رکود فعلی اقتصاد ایران ارزیابی کرده و تاکید دارند که نمی‌توان زیاد به توفیقات دولت در مقوله تورم خوش‌بین بود.
راه حل دولت چیست؟!
تاکنون دولتمردان برای حل این معضل بزرگ، تنها به ذکر آمار و هشدار بسنده کرده اند و طرح مشخصی برای برون رفت از این وضعیت ارائه نشده است. حسن روحانی در دوران مبارزات انتخاباتی خود از رقم ۷۶۸هزار بیکار تحصیل رده سخن گفته و وعده های زیادی را برای حل مشکل بیکاری داده بود.
بعد از آن، اسحاق جهانگیری معاون اول حسن روحانی رئیس جمهور با اشاره به مشکل اشتغال و تورم بعنوان دو چالش اصلی و اساسی کشور، گفته است: دولت در نظر دارد برنامه هایی را به صورت فوری و اضطراری در حوزه اشتغال کشور اجرا کند.
پیش از این نیز عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور در اظهاراتی جدید نسبت به وقع بیکاری حدود ۱۱ میلیون نفری در سال ۱۴۰۰ خبر داد و با هشدار نسبت به بزرگی آمار بیکاری کشور گفت: نرخ بیکاری در حال حاضر به ۱۴ درصد رسیده است.
وزیر کشور خاطرنشان کرده بود: رشد اقتصادی کشور در سال ۹۲ منفی ۳ درصد بوده است. طبق محاسبات صورت گرفته تعداد بیکاران کشور در سال ۱۴۰۰ به ۱۰.۵ تا ۱۱ میلیون نفر افزایش خواهد یافت.
به گفته رحمانی فضلی: برای اینکه ما بتوانیم جوابگوی نیاز حدود ۱۱ میلیون بیکار در سال ۱۴۰۰ که همگی آنها دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی هستند باشیم، باید حداقل به رشد اقتصادی ۶.۵ درصدی برسیم.
همچنین علی ربیعی، وزیر کار، رفاه و تامین اجتماعی در یکی از مصاحبه های خود گفته بود: ۲۲ میلیون فرصت شغلی را اگر در سال ۹۲ داشته باشیم، باید در ۱۴۰۰ به ۳۵ میلیون نفر برسیم و این الزاما رشد اقتصادی ۷ درصد را می خواهد. آیا اندازه و ساختار اقتصاد ایران تحمل رشد ۷ درصد را دارد؟ باید اقتصاددانان بگویند. این علت این است که افراد می آیند و این رشد سالهای قبل دارد، بار می شود به امسال. اما امسال خوشخبتانه منهای نفت نرخ رشد به منفی ۱.۶ درصد رسیده است.
با وجود تمام این اظهارنظرها، بخشی از کارشناسان بر این باورند که باوجود قول‌های دولت و رئیس جمهور در حل مشکل اشتغال، حل این مشکل حتی با فرض نبود مشکلات دیگری همچون وضعیت نه چندان مناسب سیاست خارجی و اقتصادی کشور، چیزی نیست که بتوان در کوتاه مدت به آن امید بست. در این وضعیت و در کوتاه مدت شاید تنها کار ممکن کاستن از سرعت افزایش تعداد بیکاران باشد و در بخش تحصیلکردگان جویای کار، ضابطه‌مند کردن و کنترل رشد کمی و بی برنامه آموزش‌عالی.
گره کور بیکاری در گروی رشد اقتصادی
در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، وعده ها و آمار عجیب غریبی در مورد اشتغال داده می شد؛ به طوریکه آمار ارائه شده تعجب تمام کارشناسان را برانگیخته بود. دلیل آن همه تعجب این بود که بیکاری و رشد اقتصادی به یکدیگر گره خورده اند و در شرایط رشد اقتصادی منفی صحبت از فرصت های شغلی چندین میلیونی غیرممکن به نظر می رسد. در آن زمان احمد توکلی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس گفته بود: «رشد اقتصادی با تعداد شغل های ایجاد شده با هم ارتباط دارند در حالی که در سال گذشته رشد اقتصادی بنابر گزارش صندوق بین المللی پول یک درصد بوده، دولت می گوید که " یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل ایجاد کرده که
این نشدنی است و هیچ اقتصاددانی آن را قبول نمی کند، چرا که هیچ جای دنیا چنین معجزه ای اتفاق نیفتاده است. "»
این همان موضوعی است که وزیر کار دولت تدبیر و امید به آن معتقد است. بنابه گفته علی ربیعی، " در هشت سال اخیر اقتصاد ایران در حالی ۳۰ درصد رشد منفی را تجربه کرده که هر یک درصد رشد منفی به منزله ریزش ۴۰۰ هزار شغل است. "
بنابر این اگر طبق گفته وزیر کار حساب کنیم، تاکنون ۱۲میلیون فرصت شغلی از بین رفته است یا بهتر بگوییم ۱۲ میلیون شاغل شغل خود را از دست داده اند. بنابراین مشخص نیست آمار مرکز آمار مبنی بر بیکاری ۲میلیونی صحیح است و آمار وزیر سیاه نمایی دیگر از سوی دولتی هاست یا آمار وزیر صحیح است و مرکز آمار در ارائه آمار کم کاری کرده است.
با اینحال ربیعی وعده داده است برنامه مشترکی را با معاونت برنامه ریزی رئیس جمهور اجرا خواهد کرد که تا پایان سال‌جاری ٥ هزار شغل جدید ایجاد می شود.
