به گزارشافکارنیوز؛ پس از آنکه ادعای آلایندگی هوای تهران به دلیل استفاده از ریفرمیت واحدهای پتروشیمی توسط سه کمیسیون انرژی، صنایع و معادن و اصل ۹۰ مجلس رد شد، این‌بار سازمان محیط زیست با تکرار ادعاهای قبلی خود نامه‌ای را تنظیم کرده است که سه مقام ارشد دولتی نیز آن را امضا کرده‌اند.
حسین امیری خامکانی در گفت‌وگویی با اعلام این که در نامه چهار مسئول دولتی به رئیس مجلس بر اهیمت رعایت شاخص‌های زیست محیطی تأکید شده است گفت: در بخشی از این نامه از احتراق ناشی از سوخت خودروها، صنایع و فعالیت‌های تجاری وخانگی به عنوان مهمترین منابع آلایندگی هوا نام برده و اشاره شده است که در سالهای گذشته عدد آروماتیک و بنزن سوخت مصرفی مطابق با استاندار نبود و افزایش مصرف پتروبنزین با عنوان ریفرمیت و اکتان‌افزا در سالهای گذشته وضعیت را بدتر کرده است.
وی با بیان اینکه در نامه مورد نظر آمده است که طی سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ با اجرای اولین برنامه جامع کاهش آلودگی، هوای تهران رو به بهبود قرار گرفت اما در ادامه با توقف این برنامه و تولید و توزیع اکتان‌افزا پتروشیمی تعداد روزهای ناسالم در این شهر روند افزایشی یافت گفت: همچنین در متن مذکور تأکید شده است که دولت تدبیر و امید در همان ابتدای شروع به کار دولت، موضوع محیط زیست را در اولویت کاری خود قرار داد و بر همین اساس، برنامه راهکارهای کاهش آلودگی هوا با ۹ محور - سوخت، خودورهای در حال حرکت، منابع ساکن، خودورهای نو، نیروگاه‌ها، مدیریت حمل‌ونقل عمومی، پایش و پیش‌بینی هوا، آموزش و اطلاع رسانی و زیر ساخت‌های شهری - در ۱۰ اردیبهشت ۹۳ در هیئت دولت تصویب و ابلاغ شد.
نماینده مردم زرند در مجلس با اشاره به اینکه در این مصوبه به وزارت نفت حکم شده است که افزودن ریفرمیت پتروشیمی را به بنزین مصرفی متوقف کند ادامه داد: بر اساس این مصوبه مسئولیت بررسی کیفیت سوخت مصرفی به سازمان محیط زیست واگذار شده است. همچنین تأکید شده که توزیع سوخت کشور باید مطابق استاندارد یورو۴ - بنزن ۱ درصد، آروماتیک ۳۵ درصد و الفین ۱۸ درصد - باشد.
امیری گفت: در این نامه آمده است که با اجرای این مصوبه شرایط کیفی هوا تهران نسبت به مدت مشابه سال گذشته بهتر شده است؛ به طوری که روزهای پاک از دو روز به شش روز و روزهای سالم از ۱۲۸ به ۱۳۹ روز افزایش و روزهای ناسالم از ۵۶ روز به ۴۱ روز کاهش یافته است. همچنین تاکید شده است که تولید، واردات و عرضه انواع فرآورده‌های نفتی متناسب با استانداردهای زیست محیطی مورد تأیید کارشناسان است.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس معتقد است که هدف از نگارش و تأیید مطالب آن توسط مدیران دولتی، بازگشت آرامش به جامعه و دادن این اطمینان به مسئولان و مردم است که سوخت عرضه شده متناسب با استانداردهای روز دنیاست.
در ادامه اصل نامه مورد نظر را منتشر می‌کنیم:
و اما لازم می‌داند که درباره این نامه چند نکته را یادآوری کند.
۱ - در این نامه اظهار شده که با اقدامات انجام شده طی سالهای ۱۳۸۴-۱۳۷۹ روند کیفی هوای تهران نسبت به سالهای اخیر رو به بهبود بوده که به دلایل زیر این موضوع نمی‌تواند منطقی باشد.
الف. طی سالهای مذکور استاندارد بنزین نزدیک به یورو ۲ بوده و آزمون‌های بنزن و آروماتیک روی محموله‌های تولید داخل و وارداتی انجام نمی‌شد(به طوری که استاندارد یورو ۲ را نیز به صورت کامل پوشش نمی‌داد) و در آزمون های موردی نیز میزان بنزن ۵ درصد، آروماتیک ۴۵ تا ۵۵ درصد حجمی و محتوای گوگرد تا ۱۰۰۰ پی. پی. ام گزارش شده است(به استناد اسناد ارائه شده توسط شرکت ملی پالایش و پخش).
ب. در سالهای مورد نظر سبد سوخت در کشور پیاده سازی و اجرا نشده بود این در حالیست که در سالهای اخیر سهم سی. ان. جی در سبد حمل و نقل به ۲۵ درصد(معادل ۱۸ میلیون لیتر بنزین) رسیده و جایگزین بنزین شده است.
ج. رشد سالانه مصرف سوخت به ویژه بنزین بین سالهای ۱۳۸۴-۱۳۷۹ بین ۱۰ تا ۱۲ درصد و مقدار مصرف در سال ۸۴ به ۶۷ میلیون لیتر در روز رسید این در حالیست که طرحهای مدیریت مصرف سوخت در بخش حمل ونقل و بهبود کیفی در پالایشگاههای کشور اجرا نشده بود.(مطابق گزارشات عملکرد شرکت ملی پالایش وپخش)
د. پتانسیل تولید بنزین داخلی در سالهای مورد بحثحداکثر ۴۳ میلیون لیتر با اکتان ۸۲ و سایر شاخص ها در حد استاندارد یورو ۲ بود که با توجه به عدم اعتقاد مسئولان وقت به توسعه کمی و اجرای طرحهای زیست محیطی و تمرکز بر واردات، ادامه این روند می‌توانست به دلیل شرایط تحریم، عدم بسترسازی زیرساخت‌های ذخیره‌سازی و تخلیه بنزین درمبادی ورودی، عدم توسعه خطوط لوله انتقال فرآورده و محدودیت‌های عرضه فرآورده در بازار خلیج فارس امروز کشور را با بحران مواجه کند.
د. تا پایان سال ۱۳۸۳ تمام خودروهای تولید داخل از سیستم کاربراتور استفاده می‌کردند که در هر کیلومتر بیش از ۶۰ گرم گاز آلاینده از اگزوز خارج می شد. از نظر ضوابط نیز این خودروها فاقد استاندارد آلایندگی بوده و حتی استاندارد یورو ۱ را هم پوشش نمی دادند.(سخنان رئیس انجمن خودروسازان در یکصد و سی و هشتمین جلسه کمیته محیط زیست مورخ ۲۷/۱۰ / ۱۳۹۰). همچنین طی سالهای مذکور خودروسازان از لنت ترمزهای آزبست‌دار استفاده می‌کردند. همچنین امکان معاینه فنی خودروهای کاربراتوری وجود نداشت و این نوع خودروها فاقد مبدل‌های کاتالیستی بودند.
ه. ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا عمدتاً از سال ۱۳۸۴ به بعد در تهران نصب و راه‌اندازی شده است و قبل از آن آلاینده‌های خاص مانند آزبست ٬ آلاینده‌های آلی فرار و عناصر فلزی در شهر تهران اندازه‌گیری نمی‌شد.
۲ - در نامه مذکور به عرضه بنزین یورو ۴ در سال جاری اشاره شده که با توجه به اسناد ارائه شده بنزین وارداتی استاندارد پاتیلی بوده و تولیدات داخلی هم تنها پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند امکان تولید یورو ۴ را دارد که این پروژه نیز در ۱۶ بهمن ۱۳۹۱به بهره برداری و از تاریخ مذکور توزیع تدریجی آن در کشور شروع شده است.
۳ - همچنین در میانه فریاد استقلال خواهی و خطر تحریم بنزین و بریز و بپاش وارداتی است که به حکم ادعای بدون سند معصومه ابتکار، مجموعه بزرگی از شرکت‌های غیر انتفاعی بین المللی " تقدیر از رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست " ایران را در اولویت کاری خود قرار دادند. آش به قدری شور شد که صدای ضدانقلاب نیز در این میانه درآمد. روزآنلاین هلندی در همین رابطه در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ نوشت: " به فاصله ۴۸ ساعت پس از انتشار خبر اعطای نشان مجلس فرانسه به معصومه ابتکار، دانشگاه ییل در امریکا اعلام کرد که رتبه سلامت محیط زیست ایران طی ده سال گذشته تا امروز، ۶۳ پله سقوط کرده است! "
پیش از این نیز در مراسمی در تهران اعلام شده بود که معصومه ابتکار از سوی بنیاد " انرژی گلوب " به عنوان " بانوی زیست محیطی جهان " انتخاب شده و جایزه بنیاد انرژی به وی اهداء شده است. اهدای این جایزه به ابتکار چنان غیر منتظره و بی‌دلیل بود که رادیو فردا ارگان رسانه‌ای وابسته به دولت آمریکا در گفت‌وگو با ولفگانگ نویمان، بنیانگذار بنیاد جهانی، تلاش کرد از این موضوع ابهام زدایی کند. نویمان در قسمتی از مصاحبه خود در دفاع از اهدای جایزه به معصومه ابتکار گفت: " همه می‌دانند که به خصوص در چند سال اخیر، تکنولوژی جدید و پیشرفته در بسیاری از زمینه‌ها مثل محیط زیست وارد ایران نشده است. با چنین شرایطی ما هم نمی‌توانیم برآوردمان را بر اساس پیشرفت در بقیه کشور‌ها بگذاریم و انتظارهای بیشتری داشته باشیم. " البته نویمان نگفت که چرا بر اساس همین منطق جایزه خیرخواهانه‌اش را به جواد محمدی‌زاده و یا فاطمه جوادی دو رئیس دیگر سازمان حفاظت از محیط زیست در این ۸سال اهداء نکرده است!
۴ - آغاز دوباره واردات بنزین با هدف توقف دریافت ریفرمیت پتروشیمی‌ها در دولت یازدهم هم بی‌حاشیه نماند؛ چرا که کیفیت بنزین وارداتی تا تاریخ ۱۵ تیرماه امسال فاقد استاندارد یورو۴ بود و اکنون نیز که اعلام میشود بنزین مورد نظر با کیفیت یورو۴ وارد میشود، احتمال وجود فلزات ممنوعه مانند ام. ام. تی در محموله‌های وارداتی وجود دارد.
۵ - جای بسی تاسف است که برخی اظهارات غیرکارشناسی نشان می‌دهد سیاست تا چه اندازه حتی در حوزه‌هایی که ماهیت اجتماعی دارد وارد شده و سلامت مردم رنگ و بوی سیاست گرفته است و در نهایت این موضوع به شکل تناقض‌گویی بروز داده میشود.
حسین امیری خامکانی در گفت‌وگویی با اعلام این که در نامه چهار مسئول دولتی به رئیس مجلس بر اهیمت رعایت شاخص‌های زیست محیطی تأکید شده است گفت: در بخشی از این نامه از احتراق ناشی از سوخت خودروها، صنایع و فعالیت‌های تجاری وخانگی به عنوان مهمترین منابع آلایندگی هوا نام برده و اشاره شده است که در سالهای گذشته عدد آروماتیک و بنزن سوخت مصرفی مطابق با استاندار نبود و افزایش مصرف پتروبنزین با عنوان ریفرمیت و اکتان‌افزا در سالهای گذشته وضعیت را بدتر کرده است.
وی با بیان اینکه در نامه مورد نظر آمده است که طی سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ با اجرای اولین برنامه جامع کاهش آلودگی، هوای تهران رو به بهبود قرار گرفت اما در ادامه با توقف این برنامه و تولید و توزیع اکتان‌افزا پتروشیمی تعداد روزهای ناسالم در این شهر روند افزایشی یافت گفت: همچنین در متن مذکور تأکید شده است که دولت تدبیر و امید در همان ابتدای شروع به کار دولت، موضوع محیط زیست را در اولویت کاری خود قرار داد و بر همین اساس، برنامه راهکارهای کاهش آلودگی هوا با ۹ محور - سوخت، خودورهای در حال حرکت، منابع ساکن، خودورهای نو، نیروگاه‌ها، مدیریت حمل‌ونقل عمومی، پایش و پیش‌بینی هوا، آموزش و اطلاع رسانی و زیر ساخت‌های شهری - در ۱۰ اردیبهشت ۹۳ در هیئت دولت تصویب و ابلاغ شد.
نماینده مردم زرند در مجلس با اشاره به اینکه در این مصوبه به وزارت نفت حکم شده است که افزودن ریفرمیت پتروشیمی را به بنزین مصرفی متوقف کند ادامه داد: بر اساس این مصوبه مسئولیت بررسی کیفیت سوخت مصرفی به سازمان محیط زیست واگذار شده است. همچنین تأکید شده که توزیع سوخت کشور باید مطابق استاندارد یورو۴ - بنزن ۱ درصد، آروماتیک ۳۵ درصد و الفین ۱۸ درصد - باشد.
امیری گفت: در این نامه آمده است که با اجرای این مصوبه شرایط کیفی هوا تهران نسبت به مدت مشابه سال گذشته بهتر شده است؛ به طوری که روزهای پاک از دو روز به شش روز و روزهای سالم از ۱۲۸ به ۱۳۹ روز افزایش و روزهای ناسالم از ۵۶ روز به ۴۱ روز کاهش یافته است. همچنین تاکید شده است که تولید، واردات و عرضه انواع فرآورده‌های نفتی متناسب با استانداردهای زیست محیطی مورد تأیید کارشناسان است.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس معتقد است که هدف از نگارش و تأیید مطالب آن توسط مدیران دولتی، بازگشت آرامش به جامعه و دادن این اطمینان به مسئولان و مردم است که سوخت عرضه شده متناسب با استانداردهای روز دنیاست.
در ادامه اصل نامه مورد نظر را منتشر می‌کنیم:
۱ - در این نامه اظهار شده که با اقدامات انجام شده طی سالهای ۱۳۸۴-۱۳۷۹ روند کیفی هوای تهران نسبت به سالهای اخیر رو به بهبود بوده که به دلایل زیر این موضوع نمی‌تواند منطقی باشد.
الف. طی سالهای مذکور استاندارد بنزین نزدیک به یورو ۲ بوده و آزمون‌های بنزن و آروماتیک روی محموله‌های تولید داخل و وارداتی انجام نمی‌شد(به طوری که استاندارد یورو ۲ را نیز به صورت کامل پوشش نمی‌داد) و در آزمون های موردی نیز میزان بنزن ۵ درصد، آروماتیک ۴۵ تا ۵۵ درصد حجمی و محتوای گوگرد تا ۱۰۰۰ پی. پی. ام گزارش شده است(به استناد اسناد ارائه شده توسط شرکت ملی پالایش و پخش).
ب. در سالهای مورد نظر سبد سوخت در کشور پیاده سازی و اجرا نشده بود این در حالیست که در سالهای اخیر سهم سی. ان. جی در سبد حمل و نقل به ۲۵ درصد(معادل ۱۸ میلیون لیتر بنزین) رسیده و جایگزین بنزین شده است.
ج. رشد سالانه مصرف سوخت به ویژه بنزین بین سالهای ۱۳۸۴-۱۳۷۹ بین ۱۰ تا ۱۲ درصد و مقدار مصرف در سال ۸۴ به ۶۷ میلیون لیتر در روز رسید این در حالیست که طرحهای مدیریت مصرف سوخت در بخش حمل ونقل و بهبود کیفی در پالایشگاههای کشور اجرا نشده بود.(مطابق گزارشات عملکرد شرکت ملی پالایش وپخش)
د. پتانسیل تولید بنزین داخلی در سالهای مورد بحثحداکثر ۴۳ میلیون لیتر با اکتان ۸۲ و سایر شاخص ها در حد استاندارد یورو ۲ بود که با توجه به عدم اعتقاد مسئولان وقت به توسعه کمی و اجرای طرحهای زیست محیطی و تمرکز بر واردات، ادامه این روند می‌توانست به دلیل شرایط تحریم، عدم بسترسازی زیرساخت‌های ذخیره‌سازی و تخلیه بنزین درمبادی ورودی، عدم توسعه خطوط لوله انتقال فرآورده و محدودیت‌های عرضه فرآورده در بازار خلیج فارس امروز کشور را با بحران مواجه کند.
د. تا پایان سال ۱۳۸۳ تمام خودروهای تولید داخل از سیستم کاربراتور استفاده می‌کردند که در هر کیلومتر بیش از ۶۰ گرم گاز آلاینده از اگزوز خارج می شد. از نظر ضوابط نیز این خودروها فاقد استاندارد آلایندگی بوده و حتی استاندارد یورو ۱ را هم پوشش نمی دادند.(سخنان رئیس انجمن خودروسازان در یکصد و سی و هشتمین جلسه کمیته محیط زیست مورخ ۲۷/۱۰ / ۱۳۹۰). همچنین طی سالهای مذکور خودروسازان از لنت ترمزهای آزبست‌دار استفاده می‌کردند. همچنین امکان معاینه فنی خودروهای کاربراتوری وجود نداشت و این نوع خودروها فاقد مبدل‌های کاتالیستی بودند.
ه. ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا عمدتاً از سال ۱۳۸۴ به بعد در تهران نصب و راه‌اندازی شده است و قبل از آن آلاینده‌های خاص مانند آزبست ٬ آلاینده‌های آلی فرار و عناصر فلزی در شهر تهران اندازه‌گیری نمی‌شد.
۲ - در نامه مذکور به عرضه بنزین یورو ۴ در سال جاری اشاره شده که با توجه به اسناد ارائه شده بنزین وارداتی استاندارد پاتیلی بوده و تولیدات داخلی هم تنها پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند امکان تولید یورو ۴ را دارد که این پروژه نیز در ۱۶ بهمن ۱۳۹۱به بهره برداری و از تاریخ مذکور توزیع تدریجی آن در کشور شروع شده است.
۳ - همچنین در میانه فریاد استقلال خواهی و خطر تحریم بنزین و بریز و بپاش وارداتی است که به حکم ادعای بدون سند معصومه ابتکار، مجموعه بزرگی از شرکت‌های غیر انتفاعی بین المللی " تقدیر از رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست " ایران را در اولویت کاری خود قرار دادند. آش به قدری شور شد که صدای ضدانقلاب نیز در این میانه درآمد. روزآنلاین هلندی در همین رابطه در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ نوشت: " به فاصله ۴۸ ساعت پس از انتشار خبر اعطای نشان مجلس فرانسه به معصومه ابتکار، دانشگاه ییل در امریکا اعلام کرد که رتبه سلامت محیط زیست ایران طی ده سال گذشته تا امروز، ۶۳ پله سقوط کرده است! "
پیش از این نیز در مراسمی در تهران اعلام شده بود که معصومه ابتکار از سوی بنیاد " انرژی گلوب " به عنوان " بانوی زیست محیطی جهان " انتخاب شده و جایزه بنیاد انرژی به وی اهداء شده است. اهدای این جایزه به ابتکار چنان غیر منتظره و بی‌دلیل بود که رادیو فردا ارگان رسانه‌ای وابسته به دولت آمریکا در گفت‌وگو با ولفگانگ نویمان، بنیانگذار بنیاد جهانی، تلاش کرد از این موضوع ابهام زدایی کند. نویمان در قسمتی از مصاحبه خود در دفاع از اهدای جایزه به معصومه ابتکار گفت: " همه می‌دانند که به خصوص در چند سال اخیر، تکنولوژی جدید و پیشرفته در بسیاری از زمینه‌ها مثل محیط زیست وارد ایران نشده است. با چنین شرایطی ما هم نمی‌توانیم برآوردمان را بر اساس پیشرفت در بقیه کشور‌ها بگذاریم و انتظارهای بیشتری داشته باشیم. " البته نویمان نگفت که چرا بر اساس همین منطق جایزه خیرخواهانه‌اش را به جواد محمدی‌زاده و یا فاطمه جوادی دو رئیس دیگر سازمان حفاظت از محیط زیست در این ۸سال اهداء نکرده است!
۴ - آغاز دوباره واردات بنزین با هدف توقف دریافت ریفرمیت پتروشیمی‌ها در دولت یازدهم هم بی‌حاشیه نماند؛ چرا که کیفیت بنزین وارداتی تا تاریخ ۱۵ تیرماه امسال فاقد استاندارد یورو۴ بود و اکنون نیز که اعلام میشود بنزین مورد نظر با کیفیت یورو۴ وارد میشود، احتمال وجود فلزات ممنوعه مانند ام. ام. تی در محموله‌های وارداتی وجود دارد.
۵ - جای بسی تاسف است که برخی اظهارات غیرکارشناسی نشان می‌دهد سیاست تا چه اندازه حتی در حوزه‌هایی که ماهیت اجتماعی دارد وارد شده و سلامت مردم رنگ و بوی سیاست گرفته است و در نهایت این موضوع به شکل تناقض‌گویی بروز داده میشود.
