به گزارش افکارنیوز، ۱۷ فروردین امسال بود که بعد از سال ها انتظار نفت خام به بورس راه پیدا کرد و ۲ هزار و ۹۲۰ بشکه از این محصول بعد از ۱۴ سال مقاومت در بورس انرژی عرضه شد؛ اما وارد شدن این محصول به بورس طولی نکشید و معاملات نفت خام با شکست مواجه شود.
در عرضه نفت خام در بورس انرژی ۱۲ پالایشگاه به انتخاب شرکت نفت انتخاب و قیمت توسط عرضه کننده تعیین شد و در روز اول ۲ هزار و ۹۲۰ بشکه نفت خام داخلی به قیمت پایه ۳۰۶ هزار تومان به فروش رفت. اما تعیین قیمت دستوری از سوی شرکت نفت و جلوگیری از رقابتی شدن قیمت این محصول مشکلاتی را برای عرضه نفت خام در بورس انرژی به وجود آورد و همین مشکلات باعثشد تا نفت خام عرضه شده در بورس انرژی بدون مشتری باقی بماند.
به این ترتیب فروش بشکه های نفتی با محاسبه ارز آزاد و تعیین قیمت توسط شرکت ملی نفت باعثشد تا مانع از شفاف شدن قیمت این محصول مهم شد و با نپذیرفتن قیمت عرضه از سوی خریداران، عرضه آن را به تعطیلی کشاند
اولین وعده در مهر ماه
بعد از بی اقبالی خریداران به نفت عرضه شده در بورس انرژی وزیر نفت در شهریور ماه امسال از احتمال تخفیف پنج درصدی قیمت نفت خام در بورس انرژی خبر داد و اعلام کرد که " ما حاضریم نفت را برای فروش در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم ولی اعلام می کنیم که مطمئن ترین و سالم ترین روش حضور بخش خصوصی، خرید و فروش فراورده های نفتی و نفت خام در بورس انرژی است. "
وی با بیان اینکه نفت به دلیل قیمت بالای آن که قیمت فوب بود مورد استقبال قرار نگرفت، تاکید کرد که " در حال حاضر بحثتوقف عرضه نفت مطرح نیست، اما وزارت نفت باید مطمئن شود که خریداران نفت در بورس انرژی مصرف کننده واقعی هستند و فعالیت پالایشی انجام می دهند. "
وی با اشاه به این که خیلی ها خواهان خرید نفت با تخفیف پنج درصدی که پالایشگاه ها از آن استفاده می کنند بودند، اظهار کرد: این موضوع در دست بررسی است و برای کسانی که بخواهند از نفت خام در واحدهای فرآورشی داخل کشور استفاده کنند به احتمال زیاد، این تخفیف قابل اعمال است.
این وعده در حالی عملی نشد که وزیر نفت تدبیر دیگری اندیشید و در اظهار نظر دیگری در مهر ماه از عرضه زود هنگام ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام در بورس انرژی خبر داد و گفت: با هدف صادرات ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام از طریق بورس انرژی به صورت ریالی عرضه می‌شود.
زنگنه اعلام کرد: تجربه‌ی این کار وجود دارد و در گذشته نفت خام برای صادرات در مقیاس کم عرضه شده بود ولی این امر نیاز به ملاحظات بسیاری دارد که در حال فراهم شدن است.
وعده دیگر با ۲ شرط!
اما این وعده نیز در مهر ماه محقق نشد و مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت، دلیل این امر را فراهم نشدن ساز و کار ها عنوان کرد و گفت: به دلیل فراهم شدن ساز و کارهای مورد نیاز، عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی به هفته اول آذر ماه موکول شد آن هم به شرطی که توافق درباره " قیمت نفت " و " نحوه پرداخت "، حاصل شود.
بعد از این وعده جلسات متعددی بین شرکت ملی نفت و بورس برگزار شد و در خصوص قیمت نفت و نحوه پرداخت آن بررسی‌های زیادی صورت گرفت، اما اختلافات بر سر قیمت مانع از عرضه صادراتی این محصول شد زیرا شرکت ملی نفت اعتقاد دارد که قیمت نفت را باید امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران اعلام کند.
به گفته ی مسئولان با عرضه نفت خام صادراتی به صورت ریالی در بورس انرژی دیگر مشکلات قبلی تکرار نمی شود زیرا نفت خامی که در گذشته در بورس انرژی مصرف می‌شد به صورت داخلی بوده و خریداران آن چند پالایشگاه کوچک بودند، اما این بار برای خریداران محدودیتی وجود ندارد زیرا صادراتی بوده و قیمت آن براساس نرخ‌های روز تعیین می‌شود.
به این ترتیب در حالی قیمت و شرایط عرضه نفت خام صادراتی مشخص نشده و لازم است برای جلوگیری از تکرار شکست، ساز و کار دقیق تری اتخاذ شود که طبیعتا نفت عرضه شده در بورس به قیمت صادراتی عرضه می شود یعنی فروش در بورس انرژی به قیمت صادراتی به ارز ریالی ولی به روش فوب صورت می گیرد.
با این حال بعد از شکست عرضه نفت خام در بورس انرژی و با وجود وعده های مختلف مسئولان مبنی بر عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی هنوز این وعده عملی نشده و با نزدیک شدن به سالگرد عرضه نفت در بورس انرژی مشخص نیست چه زمانی قرار است دوباره بوی نفت در فضای چهارمین بورس کشور بپیچد.
