به گزارش افکارخبر به نقل از جهان صنعت، اما پس از اینکه مذاکرات هسته‌ای در تیرماه امسال به نتیجه رسید، مردم بسیار از این موضوع خوشحال بودند و تصور می‌کردند که شرایط اقتصادی آنها بسیار بهبود پیدا خواهد کرد و می‌توانند به دلیل تعامل مثبت ایران با سایر کشورها، از یک سو در بازار شاهد تولیدات با کیفیت تولیدکنندگان داخلی بوده و از سوی دیگر، اجناس و کالاهای خوب خارجی را نیز با قیمت‌های پایین خریداری کنند. ولی اظهارنظرهای فعالان اقتصادی، حاکی از آن بود که چنین تصوری درست نیست و چند سال طول می‌کشد تا نتایج مثبت تحریم‌ها شامل حال اقتصاد ایران و وضعیت معیشتی مردم شود.
زمستان سخت اقتصادی
نخستین توقعی که مردم از بابت برداشته شدن تحریم‌ها داشتند، ورود خودروهای با کیفیت خارجی به ایران بود اما این تصور محقق نشد و مردم ناچار شدند از طریق تسهیلات طرح بسته رونق اقتصادی دولت، خودروهای داخلی را با همان کیفیت نامطلوب قبلی خریداری کنند و در خصوص کالای منزل و لوازم خانگی هم چشم‌انتظار زمان اجرای طرح کارت اعتباری کالا باشند.
اما پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای، بسیاری از کارشناسان همچون عسکراولادی که از تاجران بنام کشور و رییس اتاق بازرگانی ایران و روسیه است، در رابطه با وضعیت اقتصادی گفت که اگرچه حضور فعالان تجاری سایر کشورها در ایران، خوب است اما جای خوشحالی ندارد چراکه این فعالان اقتصادی خارجی فقط برای ارزیابی شرایط سرمایه‌گذاری در نقاط مختلف ایران به اینجا می‌آیند و هیچ تفاهمنامه جدی‌ای بین این هیات‌های تجاری و فعالان تجاری ایران به امضا نمی‌رسد و اینکه نخستین اقدامی که توسط این هیات‌های تجاری خارجی باید انجام شود، این است که نخست تحریم‌ها را در کشور خود متوقف کنند.
گذشته از مطالب گفته‌شده، از اظهارنظرهای واضح عسکراولادی و برخی فعالان اقتصادی می‌توانستیم به وضوح متوجه شویم که به دلیل اینکه هنوز تحریم‌ها برداشته نشده است و پول‌های بلوکه‌شده به کشور بازنگشته، شرایط سخت اقتصادی را در پیش داریم و علاوه بر اینکه وضعیت معیشتی در زمستان امسال با مشکل روبه‌رو خواهد بود، حتی ممکن است تا تابستان سال آینده نیز این شرایط ادامه پیدا کند و حتی وخیم‌تر شود. این در حالی است که نوسانات نرخ ارز در کشور هم اوضاع اقتصادی و تولید را روزبه‌روز بدتر می‌کند.
عبور دلار از مرز 3600 تومان
زمانی که کارشناسان از زمستان سخت اقتصادی خبر دادند، دلار حداکثر با قیمت 3200 تومان خرید و فروش می‌شد اما در حال حاضر شاهد این هستیم که قیمت دلار در بازار آزاد، مرز 3600 تومان را هم رد کرده است و این موضوع باعث می‌شود دوباره فشار بر مصرف‌کننده بیشتر شده و قیمت اجناس بالاتر رود. در حال حاضر بسیاری از تولیدکنندگان، مواد اولیه و ماشین‌آلات و تجهیزات خود را از خارج از کشور تهیه می‌کنند بنابراین قیمت تمام‌شده برای آنها بالا درمی‌آید و در نتیجه سعی می‌کنند برای به دست آوردن خرج‌های روزانه خود، قیمت فروش کالاهای خود را بالا ببرند و در نهایت این مصرف‌کننده است که مجبور است با حقوق ثابت خود، با این گرانی‌ها دست و پنجه نرم کند. گرچه پیش‌بینی می‌شد با اعلام نتیجه مذاکرات هسته‌ای بازار ارز نیز تحت تاثیر هیجانات ناشی از آن قرار گرفته و با کاهش قیمت مواجه شود ولی بعد از توافق روند به گونه‌ای دیگر پیش رفت و حتی بازار در عرض چند ساعت با نوسان شدید نرخ ارز همراه شد.
اما نکته قابل تامل این است که افزایش نرخ ارز به صورت مستقیم هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد. از مواد اولیه گرفته تا کالاهای واسطه‌ای همه به نرخ ارز وابسته هستند. وقتی نرخ ارز افزایش می‌یابد، هزینه تمام‌شده تولید نیز افزایش می‌یابد. کالاهای وارداتی از جمله مواد اولیه، کالاهای سرمایه‌ای و کالاهای واسطه‌ای همگی وابسته به ارز هستند، در نتیجه هزینه تولید بالا رفته و قیمت کالاها افزایش می‌یابد و کارشناسان و مدیران واحدهای صنعتی معتقدند واحدهای صنعتی نباید چندباره و از چند ناحیه مورد فشار هزینه‌ای قرار گیرند.
اخیرا علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد در حاشیه نخستین همایش سنگ‌آهن و فولاد در ایران در ارتباط با چرایی افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و تشدید نوسانات ارزی، اظهار داشت: نوسانات این روزهای قیمت دلار در بازار آزاد طبیعی است و نگران‌کننده نیست. وی با بیان اینکه در دو سال اخیر نوسانات قیمت ارز در بازار محدود بوده، تصریح کرد: البته نوسانات قیمت ارز در هر اقتصادی در حد محدود وجود دارد و امری طبیعی است.
اما این روزها همچنان نرخ ارز با تغییرات زیادی همراه بوده و این موضوع طبیعی است که فعالان اقتصادی و مردم نگران آینده بازار و شرایط اقتصادی خود باشند.
تعطیلی بازار
چند وقت پیش یک فعال بازار پوشاک در رابطه با رکود حاکم بر بازار به «جهان‌صنعت» گفت: اوضاع بازار به قدری به‌هم‌ریخته است که بسیاری از مغازه‌ها مجبور به بستن مغازه خود شده‌اند چراکه هم‌اکنون رونقی وجود ندارد و خرید و فروش با رکود شدیدی مواجه شده است و کاهش قدرت خرید مردم باعث شده بسیاری از عرضه‌کنندگان کالا بیکار شوند زیرا علاوه بر اجاره بهای مغازه‌ها، مالیات و... حتی از پس هزینه روزانه خود نیز برنمی‌آیند.
وی افزود: بسیاری از مشتری‌ها از عمده‌فروشان کالاها را به صورت غیرنقدی و چک خریداری کرده‌اند و هم‌اکنون با این رکودی که در بازار به وجود آمده، نمی‌توانند چک‌های خود را پاس کنند بنابراین بسیاری از این چک‌ها برگشت می‌خورد و اوضاع فعالان بازار به‌هم‌ریخته‌تر می‌شود.
همچنین یکی از فعالان بازار مواد غذایی گفت: یکی از بزرگ‌ترین ضربه‌ها به بازاریان و مردم این است که طی دو سال گذشته، مالیات‌های وحشتناکی از عرضه‌کنندگان کالا گرفته می‌شود و به همین دلیل بسیاری از فعالان بازار مجبور به ترک شغل خود شده‌اند. همچنین افرادی هم که در بازار مانده‌اند، برای تامین هزینه‌های خود مجبور به بالا بردن قیمت کالاها شده‌اند و در نهایت این مردم هستند که با گرانی مواجه می‌شوند.
این فعال بازار گفت: اوضاع رکود به قدری به فروشندگان کالا فشار آورده است که برخی برای تامین هزینه‌های روزانه زندگی خود، مجبور به واسطه‌گری و دلالی شده‌اند.
تاکنون اوضاع تولیدکنندگان و فروشندگان به اندازه‌ای وخیم بود که به گفته خودشان بسیاری از مغازه‌ها از پس هزینه‌های خود برنیامدند و مجبور به تعطیلی شدند اما اکنون با توجه به شرایط فعلی که هر روز نوسانات نرخ دلار هم با اعصاب تولیدکنندگان بازی می‌کند، مشخص نیست چه اتفاقی در ماه‌های آینده رخ خواهد داد.
همچنین در شرایطی که رکود همراه اقتصاد کشور و بازار شده است، مسوولان دولتی در پی ایجاد بسته‌ای برای خروج از رکود بودند اما راهکارهای آنها در این بسته به دلیل جامع نبودن و نواقصی که داشت، انتقادات زیادی را به همراه داشت. موضوع نگران‌کننده این است که مردم دیگر تاب و توان گرانی‌های بیشتر در بازار را ندارند اما با توجه به این نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار می‌توان پیش‌بینی کرد گرانی بیش از پیش به مردم فشار خواهد آورد در صورتی که وظیفه دولت این است که نوسانات نرخ ارز را کنترل کرده و از گرانی‌ها جلوگیری کند.
