مشکلات ایران برای 2 برابر کردن میزان تولید نفت

 اویل پرایس در گزارشی نوشت: گرچه از رونق تولید نفت ایران پس از لغو تحریم‌ها کاسته شده، تهران همچنان امیدوار است صادرات انرژی خود را افزایش دهد، قراردادهای جدیدی را به امضا برساند و سهم گذشته‌اش را از بازار طلای سیاه پس بگیرد. 

 

«محسن قمصری،» مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، در همین خصوص به بلومبرگ گفت ایران امیدوار است صادرات انرژی خود را در سال جاری میلادی دو برابر کند. تهران در حال حاضر روزانه 3 میلیون و 800 هزار بشکه نفت تولید و حدود 2 میلیون بشکه از آن را صادر می‌کند. این رقم افزایش زیادی را نسبت به سال 2015 نشان می‌دهد و به طور تقریبی نزدیک اوج میزان تولید ایران پیش از تحریم‌ها در سال 2012 است.

 

قمصری معتقد است ایران از توانایی تولید روزانه 4 میلیون بشکه در شرایط مناسب برخوردار است. بازگشت سریع تهران به بازار نفت به دنبال اجرایی شدن برجام، همه ناظران را شگفت‌زده کرد و نشان داد در صورتی که بازار طلای سیاه شرایط بهتری پیدا کند، باید منتظر تولید و صدور نفت بیشتری از سوی ایران بود.

 

ایران قصد دارد تا سال 2021، 5 میلیون و 800 هزار بشکه نفت و میعانات گازی تولید کند. در صورتی که تقاضا در ایران همان میزان 1 میلیون و 800 هزار بشکه در روز باقی بماند، 4 میلیون بشکه مازاد صادر خواهد شد. تهران آماده است با گسترش ناوگان تانکرهای خود و امضای توافق‌های بیشتر در زمینه صادرات نفت، افزایش صادرات را ممکن کند.

 

در ماه ژوئن (31 روز منتهی به 12 تیر) صادرات ایران کاهش یافت. دلیل اصلی آن مشکلاتی بود که پیش‌روی تهران برای جلب توجه مشتریان و ترغیبشان به خرید قرار داشت. آسیای شرقی به خصوص ژاپن، کره جنوبی، هند و چین هم‌اکنون به بزرگترین خریداران نفت ایران تبدیل شده‌اند. اروپا که همواره یکی از خریداران نفت ایران بوده است به تازگی نسبت به این مسئله تمایل کمتری دارد.

 

ایران برای دستیابی به هدف تولید روزانه 4 میلیون و 800 هزار بشکه نفت، به 100 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد که از طریق همکاری با شرکت‌های باسابقه غربی حاصل می‌شود.

 

بخش عمده تردیدی که در اروپا برای ازسرگیری روابط تجاری در زمینه نفت با ایران دیده می‌شود از این مسئله نشأت می‌گیرد که آن‌ها نگرانند ایران به شیوه قرادادهای بای-بک بازگردد. «بیژن نامدار زنگنه،» وزیر نفت ایران، در ماه نوامبر (31 روز منتهی به 12 آذر 94) از تغییراتی در نظام قراردادهای نفتی ایران خبر داد. تغییراتی که باعث انعطاف بیشتر و بازگشت سرمایه به صنعت نفت این کشور خواهد شد.

 

بنابر این گزارش، شرکت‌های بزرگ نفتی مانند شل و توتال اعلام کرده‌اند تا زمانی که شیوه قراردادهای بای-بک جایگزین نشود، حاضر به بازگشت به بازار ایران نیستند. با این وجود در خصوص مسئله ایجاد تغییرات مذکور اختلاف‌نظرهایی در داخل ایران وجود دارد و همین مسئله روند انجام آن‌ها را کند کرده است.

 

با این وجود زنگنه خوشبین است و اعلام کرده است قراردادهای نفتی جدید ایران تا 3 ماه اینده عملی خواهد شد. قراردادهایی که به اعتقاد او سرمایه‌گذاری‌های مشترک میان شرکت ملی نفت ایران و طرف‌های خارجی را ممکن می‌کند.

 

«امیرحسین زمانی‌نیا،» معاون بین‌الملل وزارت نفت، 10 ژوئیه (20 تیر) جزئیات بیشتری را در این خصوص بیان کرد. وی گفت: در دو سال گذشته بیش از 150 شرکت خارجی برای امضای قراردادهای نفتی با دولت ایران مذاکره کرده‌اند؛ اما هیچ قراردادی تاکنون به امضا نرسیده است. 

 

نخستین قراردادها تا 3 ماه آینده به انعقاد خواهد رسید و اولویت در ایجاد سرمایه‌گذاری مشترک و افزایش سرعت بازگشت ایران به بازارهای جهانی است. 

 

در انتهای این گزارش آمده است: مسئله‌ای که صنعت نفت ایران را با مشکل مواجه کرده، دعوای سیاسی میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان  این کشور است. از یک طرف اصلاح‌طلبان خواستار مراوده بیشتر با غرب به منظور بهبود اقتصاد ایران هستند. در طرف دیگر، اصولگرایان مراوده بیشتر را به معنای افزایش نفوذ غرب بر اقتصاد ایران تلقی می‌کنند. پیچیدگی سیاست در ایران، پیش‌بینی نتیجه این اختلاف‌نظر را دشوار می‌کند؛ دست‌کم تا پیش از ماه سپتامبر (31 روز منتهی به 11 مهر) هیچ‌گونی حدسی در این خصوص میسر نیست.