آمریکا از زمان تاسیس اوپک سعی در محدود کردن قدرت این گروه بزرگ نفتی نمود. در این بین چندی است که تمرکز بر روی طرح نوپک از سوی برخی سناتورهای آمریکایی افرایش یافته است. اما کارشناسان معتقدند باتوجه به حساسیت بالای قیمت فرآورده های نفتی در داخل آمریکا، نوپک بیشتر از آن که طرحی عملیاتی باشد، یک بازی و ژست سیاسی است تا اوپک را وادار به همراهی با سیاست های قیمتی ایالات متحده در بازارهای جهانی نفت کند.
در این خصوص سید مهدی حسینی کارشناس ارشد حوزه نفت گفت: دنیا بی وقفه در حال تغییر و تحول است. در این بین دو زمان به قیمت نفت شوک های اساسی وارد شد، یکی زمان تاسیس اوپک و دیگری پیروزی انقلاب اسلامی که قیمت نفت را از 10 دلار به 40 دلار رساند.
این کارشناس در ادامه افزود: در همان زمان نیز از سوی امریکا تصمیم به مقابله با اوپک گرفته شد چراکه جنگ اعراب با اسرائیل نیز در سال 1973 سبب تحریم نفتی اعراب توسط خریدارن اروپایی و درنتیجه تقویت همکاری کشورهای عربی تولید کننده نفت شد. سرانجام این تحریم و تقویت همکاری، رشد روز افزون قیمت نفت در بازارهای جهانی شد که حساسیت خریداران اروپایی و آمریکایی را به موضوع مقابله با اوپک افزایش داد.
حسینی همچنین در مورد تشکیل سازمان بین المللی انرژی نیز گفت: از سویی دیگر در همین فاصله آژانس بین المللی انرژی (IEA) به ابتکار کسینجر وزیر امور خارجه وقت آمریکا تاسیس شد که هدف اصلی آن رویارویی با سیاست های اوپک در زمینه توسعه تولید نفت در سایر نقاط دنیا بود. از دیگر اهداف تاسیس این سازمان، افزایش راندمان صنعتی در حوزه نفت وانرژی بود که تلاش می کرد مصرف نفت را تا حد توان کاهش داده و وابستگی به نفت اوپک را کمتر کنند.
این اقدامات سرانجام به شکل گیری« NON OPEC» منجر شد که در حال حاضر شاهد آن هستیم که تولیدات « NON OPEC» دو برابر اوپک است.
حسینی معتقد است: بحث راه اندازی نوپک در مرحله اول برای مقابله با کشورهایی همچون ایران از سوی آمریکا در نظر گرفته شده است و هدف آن اعمال فشار مضاعف در شرایط تحریمی بر کشورهای تولید کننده نفت است.
اما نکته مهم تر به نظر حسینی در خصوص طرح نوپک، این است که این موضوع را نیز باید در نظر گرفت که مسئله ای که آمریکا را بعنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت مطرح نمود، تولیدات غیر متعارف نفت شیل است. وی در ادامه افزود: نفت های غیرمتعارف شیل، امکان ادامه حیات طولانی با قیمت های پایین نفت را ندارند. بنابراین آمریکا برای حفظ رتبه خود در میان بزرگترین تولید کنندگان نفت باید قیمت ها را در بازارهای جهانی افزایش دهد.
گفتنی است در حال حاضر بهای تمام شده هر بشکه نفت شیل برای آمریکا بین 45 تا 80 دلار است در ضمن اینکه عمر چاه های نفت شیل نیز بسیار کوتاه است. وقتی ما صحبت از چاه های نفت ایران می کنیم بحث در مورد ده ها سال است اما آمریکایی ها در مورد عمر چاه های نفت خود تنها صحبت از چند ماه می کنند.
این کارشناس در ادامه گفت: در نتیجه اگر آمریکا نتواند به برنامه ریزی های خود در مورد بهره برداری از چاه های شیل عمل کند، میزان تولید آن از حالت فعلی و 7 میلیون بشکه در روز به سرعت در پایان سال 2019 به 3 میلیون بشکه کاهش خواهد یافت. نکته دیگری که سبب بروز چالش برای مسئولین امریکایی شده، حساسیت شدید بازار مصرف فرآورده های نفتی به قیمت در داخل این کشور است تا جایی که افزایش بی رویه قیمت بنزین و سایر فرآورده ها حتی ممکن است به برکناری رئیس جمهور انجامد. از این رو همواره باید قیمت بنزین در داخل آمریکا مدیریت شود تا بالا نرود. در نتیجه سیاستمداران آمریکایی همیشه با تضاد در خصوص قیمت نفت مواجه اند وبه دنبال قیمت بهینه هستند که البته در این قیمت بهینه، تولید نفت شیل فاقد توجیه اقتصادی می شود.
در مجموع با روند افزایش تقاضا برای نفت در دنیا، آمریکا نمی تواند اقدام به حذف و یا کم رنگ کردن سهم اوپک در بازار شود. از این رو به عقیده حسینی، مطرح کردن نوپک تنها در حد یک ژست سیاسی بوده و هدف از این اقدام وادار کردن اوپک به همراهی با آمریکا در تثبیت قیمت نفت در محدوده 60 تا 70 دلار است.
