بورس، از روی خوش شاخص تا تهدیدهای پیش رو

 روز گذشته آمار جدیدی از تعداد کدهای سهامداری صادر شده در بورس ارائه شد که براساس آن جمعیت دارندگان کد سهامداری به بیش از 11 میلیون نفر رسید. به این ترتیب می توان (با اغماض از این که بخشی از دارندگان کد، هنوز اقدام به خرید و فروش سهام نکرده اند) حدود 14 درصد جمعیت کشور را جزو سهامداران بازار سرمایه دانست. بازاری که روند اقبال به آن طی یکی دو سال اخیر شدت قابل توجهی داشته است. این اتفاق همزمان با رشد 3 برابری شاخص کل در 14 ماه اخیر نشان می دهد که بازار بورس کاملا مورد توجه مردم است.

مردمی که نه دیگر با سودهای اغواکننده بانک ها و موسسات مالی غیرمجاز مواجه اند و نه با بازار پر فراز و نشیب ارز و طلا. مردمی که مهم ترین سبد سرمایه گذاری شان بورس است. این اتفاق در کنار رشد معنادار جلسات آموزش بورس که پای آن ها به مدارس نیز باز شده است، نشان می دهد که بخشی از سرمایه به ویژه برای افرادی که دارای دانش سرمایه گذاری در این بازارها هستند و به سود تضمین شده اما نسبتا اندک سپرده های بانکی قانع نیستند، به دنبال سودآوری از مسیری جدید و همراه با مطالعه و رصد دقیق بازار است، در این میان توجه به نکاتی که می تواند در هدایت به سوی این سرمایه ها، صیانت و استفاده از آن ها برای رشد هر چه بیشتر بازار کمک کند ضروری است:

 

1- بازار سرمایه فقط روی سفید و شفاف ندارد، بلکه بخش تیره و غیرشفاف آن که در بازار پایه فرابورس دیده می شود، با سودهای اغواکننده گاه چندصددرصدی و نوسان های عجیب همراه بوده است. اگرچه برای مهار این بخش از بازار سرمایه تصمیماتی اتخاذ و اجرای آن به تدریج آغاز شده است، اما باید مراقب بود که ورود سپرده گذاران به این بخش از بازار که پرخطر تر از دیگر بخش های بازار سرمایه است با احتیاط بیشتری همراه باشد.

 

2- همچنان حجم قابل توجهی از اقتصاد به ویژه شرکت های زیرمجموعه تامین اجتماعی، صندوق های بازنشستگی و بنگاه های وابسته به بخش های نظامی، شبه دولتی و بانک ها، در بورس حضور ندارند. دولت سال هاست که درخواست خروج بانک ها و صندوق های بازنشستگی از بنگاه داری را مطرح کرده است، اما در عمل، سرعت چندانی در این مسیر دیده نمی شود. اکنون با توجه به رشد شاخص کل، ورود سرمایه های جدید به بورس و غلبه تقاضا در بازار سرمایه، بهترین فرصت برای ورود این شرکت ها به بورس است که نباید این فرصت با تعلل از دست برود.

 

3- رشد 3 برابری شاخص کل و برخی خطرات پیش رو از جمله احتمال وقوع رکود اقتصادی در جهان و تاثیر پذیری بخش های مهمی از شرکت های بورسی از این رکود، مهم ترین خطر پیش روی بورس است. این خطر به همراه ورود گاه هیجانی به ویژه قشرهای جوان و افرادی که به فرهنگ سود بادآورده خو کرده اند و سودهای هنگفت موسسات اعتباری و دلالی در بازارهای ارز، طلا، خودرو و مسکن زیر زبان شان مزه کرده است، مهم ترین خطر پیش روی بازار سرمایه است که باید مراقب آن بود. سازمان بورس وظیفه دارد از همه توان تبلیغات رسمی و غیررسمی کشور برای آشنایی صحیح توده مردم با این بازار و به ویژه تصحیح انتظارات غیرواقعی از آن اقدام کند.

در هر صورت سهامداران روی خوش خود را به بورس نشان داده اند و در مقابل بورس نیز سود بسیار خوبی را نصیب سهامداران کرده است. اکنون فرصتی است تا این رابطه به درستی تعریف شود. سرمایه گذاری در بورس نیاز شدیدی به فرهنگ سازی، آموزش و اصلاح مقررات دارد. بورس به همان اندازه که جذاب و سودآور است، می تواند مهلک و خانمان برانداز باشد. ورود خیل مشتاقان به بورس فرصتی است که اگر درست از آن استفاده نشود، به تهدید می انجامد. اکنون روزهای سرنوشت ساز بورس است و باید بهترین سرنوشت را برای بورس رقم زد.

​مهدی حسن زاده