جناب آقای دکتر عبدالناصر همتی رئیس کل محترم بانک مرکزی در اظهارنظری عجیب پس از توضیحی اجمالی در این ارتباط که مخالف تامین نقدینگی برای خودروسازان است، اظهار داشتند: «سال گذشته برای نشان دادن حسن نیت خود مقرر کردیم 4 هزار میلیارد تومان به صورت ریالی و بیش از 840 میلیون یورو به صورت ال سی خارجی به خودروسازان داده شود تا پس از یک سال این مبلغ یا به صورت ارزی یا به صورت ریالی پس داده شود».

ایشان فرمودند: «در قبال این تصمیم بانک مرکزی، خودروسازان اعلام کردند ما حاضر به پذیرش ریسک تغییر نرخ ارز در سال آینده نیستیم. این مبلغ که یک سال در بانک کونلون چین برای آنها تخصیص داده شده بود دست نخورده باقی ماند تا اینکه صرف موارد دیگری شد».

کنایه و تصریح جناب رئیس کل بانک مرکزی با این عبارات تکمیل می شود: «جالب اینجاست که خودروسازانی که قیمت‌هایشان را هر روز بالا می‌برند حاضر نبودند ریسک تغییر نرخ ارز را قبول کنند»، و بعد می پرسند: «سوال اصلی این است که این فرآیند خودروسازی فشل را تا کجا باید ادامه دهیم؟ خودروسازان 40 سال است به ما می‌گویند در شرایط حساسی هستند، ولی این شرایط چه زمانی قرار است اصلاح شود؟»

البته شان و جایگاه آقای دکتر همتی اجلای از پاسخ‌گویی است و به حکم ادب و رعایت ایشان بنا نداریم خدایی ناکرده گرد کدورتی بر چهره و دامنشان بنشیند و در این همه گرفتاری ما نیز نیشی بر جان ایشان باشیم.

لذاست که تنها از باب یادآوری عرض می کنیم، همانگونه که ایشان مستحضرند سال گذشته نرخ ارز دچار نوسان بوده و به همین دلیل زنجیره تامین با دریافت تسهیلات ارزی از اول مخاف بود. بر همین اساس همانطور که رئیس کل محترم فرمودند و برخلاف آنچه همواره در رسانه ها تبلیغ می شود، صنعت خودرو از آنچه یحتمل ایشان با گشاده دستی به صنعت خودور اختصاص داده است، بهره ای نبرده و آن وجه در جایی دیگر هزینه شده است.

ضمن اینکه اجبار زنجیره تامین به پرداخت مابه التفاوت نرخ ارز از مرداد ماه سال گذشته برای کالاهای ثبت سفارش برای قبل از این تاریخ بوده است، این ماجرا ترسی را در زنجیره تامین ایجاد کرد که ای بسا در آینده با تداوم تغییرات نرخ ارز، این مجموعه مجبور باشد، مجددا مابه التفاوت نرخ ارز را بپردازند.

اما در ارتباط با آنچه آقای رئیس کل افزایش سالانه قیمت خودرو مطرح فرموده اند، معروض می دارد: قیمت گذاری محصولات خودوریی تولید داخل توسط ستاد تنظیم بازار براساس مستندات ارائه شده تعیین و ابلاغ می شود و خودروساز هیچ نقشی در افزایش قیمت ها ندارد، لذا بیان برخی از این مسایل که خود جناب آقای همتی نسبت به آن اشراف و اطلاع کامل دارند، چندان سازگار با شان و جایگاه ایشان نیست!

اما درباره کلیت آنچه جناب رئیس کل بانک مرکزی مطرح فرمودند این سوال ایجاد می شود که وقتی در مقطعی خاص، نرخ ارز، سه برابر و متوسط تورم بخش صنعت مطابق آمارهای رسمی بالای 64 درصد است، سرمایه در گردش مورد نیاز برای جبران این افزایش از کجا و چگونه باید تامین شود؟

البته به کاربستن برخی رویکردهای جدید در تامین مالی خط تولید باید در برنامه اجرایی مدیران صنعت خودرو قرار گیرد، چندانکه با توجه به رفتار بانک ها چنین نیز کرده اند اما سوال اساسی این است که بانک ها در کشور چه وظیفه ای دارند؟ و آیا رسالت اصلی سیستم بانکی در سال رونق تولید، پشتیبانی حداکثری در تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی نیست؟ حال اگر تسهیلات 4 هزار میلیارد تومانی پرداخت شده، ایفای رسالت سیستم بانکی بوده است چه منتی است که بر سر این تولید صنعتی می گذاریم؟

بگذریم از اینکه مقرر شد بر اساس مصوبه ستاد اقتصاد مقاومتی 14 هزار میلیارد تومان به زنجیره تامین خودرو سازان پرداخت شود اما 4 هزار ملیارد تومان پرداخت کرده و از تخصیص باقی که حدود 7 هزار میلیارد تومان است، طرفه می رود.

تکمیل سخن آنکه برازنده جناب آقای دکتر همتی نیست که در باب یکی از پرحجم ترین بخش از تولید کشور با این ادبیات سخن بگوید: «خودروسازی فشل»، چندانکه این صفت را شایسته سایر بخش های کشور که اگر نگوییم مسایل مبتلا به آنان بیش از صنعت خودرو است کمتر از آن نیست، نمی دانیم.  بنابر این شایسته آن است که جناب رئیس کل از واژه پردازی رسانه ای دست بردارند و در گفتار خود تاملی کنند که به قول سعدی آن را که خانه نئین است، بازی نه این است!

و اما کلام آخر:

جناب آقای همتی! بیش از 40 سال است که کشور در شرایط حساس کنونی است، شما هم خود بارها تصریح کرده اید و از جمله در نشست شورای هماهنگی مراکز روابط عمومی و اطلاع رسانی دستگاه های اجرایی دولت فرموده اید: «اکنون در شرایط حساسی قرار داریم و در تلاش هستند که انسجام و حمیت در میان مردم را از بین ببرند»، به این قول خود که حفظ انسجام و حمیت است، پایبند بمانید. و آخردعوانا ان الحمدلله رب العالمین.

آرش علیزاده .