آیا تا به حال برای شما پیش آمده مسئولیت یک کار چالش برانگیز را به عهده بگیرید یا برای یک امتحان مهم درس بخوانید؟ احتمالاً در این موقعیت‌ها آرزو کردید که‌ای کاش حافظه بهتری داشتم. در حقیقت یکی از ویژگی‌های پیری که اکثر ما از آن می‌ترسیم «از دست دادن حافظه» است. بعضی از فراموشی‌ها طبیعی هستند اما گاهی اوقات نشانه‌ای از زوال عقل و اختلالات مغزی می‌باشند! خبر خوب این است که امروزه تکنیک‌هایی کشف شده که می‌توانند به حفظ سلامت مغز و تقویت حافظه کمک کنند.
کارشناسان معتقدند که در شرایط فعلی 8 راه برای تقویت حافظه وجود دارد:
فراموشی می‌تواند به دلیل افزایش سن، وضعیت سلامت روان فرد یا صدمات وارد شده به سر یا مغز رخ دهد. هنگامی که تلاش می‌کنیم روی موضوعی تمرکز کنیم اما نمی‌توانیم سریعاً ناامید می‌شویم! این موضوع می‌تواند منجر به استرس یا حتی باعث فرارمان از آن کار شود. اگر این موضوع برای شما هم اتفاق افتاده پس راهکارهای زیر را به‌دقت بخوانید تا بفهمید که در این شرایط باید چه اقداماتی را انجام دهید.
1.به شکل منظم ورزش کنید
به نظر شما چرا ورزش در تقویت حافظه مؤثر است؟ فعالیت‌های بدنی اکسیژن و جریان خون به مغز را افزایش می‌دهند و هورمون‌هایی را تولید می‌کنند که شبکه رگ‌های خونی را بیشتر می‌کند؛ هر چیزی که با افزایش سن باعث رشد مغز شود بسیار خوب است. مطالعات نشان می‌دهند افرادی که ورزش می‌کنند کم‌تر در معرض از دست دادن حافظه و زوال عقل قرار می‌گیرند. بر اساس جدیدترین مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۰ انجام شد سالمندانی که با فعالیت‌های کوتاه مدت، ورزش می‌کردند حدوداً ۳۰٪ حافظه بهتری داشتند.
2.از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید
رژیم‌های غذایی که سرشار از سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات، غلات کامل، ماهی، چربی‌های سالم، گیاهان و دانه‌ها هستند باعث تقویت عملکرد حافظه می‌شوند. این مواد مغذی به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا ۳ و آنتی‌اکسیدان‌ها برای سیستم قلبی عروقی و مغز بسیار مفید هستند. به‌منظور تقویت عملکرد حافظه بهتر است مصرف قند، کره، غذاهای فرآوری شده، گوشت قرمز، پنیر، نمک و غذاهای سرخ شده را کاهش دهید. نوشیدن آب کافی هم به سلامت مغز کمک می‌کند. بر اساس آمارهای به دست آمده گاهی اوقات کم آبی باعث از کار افتادن مغز و کاهش حافظه می‌شود. کارشناسان نوشیدن ۵ تا ۶ فنجان آب در طول روز را توصیه می‌کنند.
3.مغزتان را ورزش دهید
خودتان را با انجام کارهای مختلف و جدید به چالش بکشید، یک مهارت جدید را یاد بگیرید، پازل یا شطرنج بازی کنید، جدول کلمات متقاطع یا سودوکو را حل کنید؛ این تجربیات جدید باید شما را مجبور به انجام کارهای سخت و دشوار کنند به‌عنوان مثال یادگیری یک زبان جدید با تحت فشار قرار دادن مغزتان باعث تقویت حافظه می‌شود.
4.سیگار نکشید
شواهد قوی وجود دارد که اثبات می‌کنند سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد؛ زیرا سمومی در تنباکو وجود دارد که به سیستم عروقی آسیب می‌رساند و در نهایت منجر به زوال عقل یا سکته مغزی می‌شود.
5.فشار خونتان را کنترل کنید
پیشگیری از فشارخون بالا نه تنها برای سلامت قلب بلکه برای حافظه و مغز هم بسیار مهم است.
6.زمانی را به گشتن در طبیعت اختصاص دهید
اگر به دنبال تقویت حافظه و تمرکزتان به‌صورت طبیعی هستید هر روز برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه هم که شده بیرون بروید و کمی قدم بزنید یا در یک محیط سرسبز بنشینید. بر اساس شواهد علمی محیط‌های طبیعی تأثیر مثبتی در فرد دارند به همین علت توصیه می‌شود حداقل یک یا دو گیاه طبیعی در خانه یا محل کارتان داشته باشید.
7.مراجعه خودتان را به گوگل محدود کنید
علی رغم اینکه فضای مدرن بسیار مفید است اما متأسفانه مردم را از نظر ذهنی تنبل می‌کند. برای تقویت کردن حافظه قبل از اینکه سریعاً به گوشی موبایلتان مراجعه و در گوگل جستجو کنید ابتدا اطلاعات را با ذهنتان بازیابی کنید؛ این فرآیند باعث تقویت مسیرهای عصبی در مغزتان می‌شود.
8.مدیتیشن + استراحت + خواب خوب را جدی بگیرید
- تمرین‌های مدیتیشن و تمرکز حواس فواید متعددی دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که مدیتیشن بر افزایش توجه و تمرکز اثر گذار است. منظور ما از مدیتیشن این نیست که حتماً در یک جای ساکت بنشینید و چشمانتان را ببندید بلکه می‌توانید یوگا، تنفس عمیق یا انواع مختلف مدیتیشن را امتحان کنید.
- استراحت کردن هنگام انجام کار یا تکلیف می‌تواند تمرکزتان را افزایش دهد. هنگامی که شما چندین ساعت سرگرم انجام یک پروژه هستید و به‌طور ناگهانی حواستان پرت می‌شود، متمرکز نگه داشتن ذهن کار بسیار دشواری است. معمولاً در این شرایط به دلیل انجام ندادن کارتان احساس استرس و اضطراب می‌کنید در حالی که می‌توانید به محض اینکه احساس کردید تمرکزتان کاهش یافته استراحت ذهنی کوتاهی داشته باشید، یک نوشیدنی یا میان وعده مغذی میل کنید، کمی راه بروید یا کمی آفتاب بگیرید و مجدداً سر کارتان برگردید؛ در این شرایط علاوه بر اینکه تمرکزتان را مجدداً به دست میارید احساس خلاقیت و انگیزه بیشتری می‌کنید.
- خواب خوب با تقویت عملکرد حافظه مرتبط است. محرومیت از خواب به‌راحتی تمرکز را مختل می‌کند و باعث ایجاد مشکل در عملکردهای شناختی مانند حافظه و توجه می‌شود. خواب شبانه علاوه بر اینکه بر عملکرد صبحتان تأثیر می‌گذارد باعث بهبود خلق و خوی شما می‌شود. برای اینکه خواب با کیفیتی داشته باشید یک ساعت قبل از خواب تلویزیون را خاموش کنید، دمای اتاقتان را خنک نگه دارید، دوش آب گرم بگیرید _ یک موسیقی ملایم گوش دهید یا کتاب بخوانید.
چیزی درباره جدیدترین تکنیک تقویت حافظه شنیده‌اید
حافظه ما یک مهارت است که مانند سایر مهارت‌ها می‌توان آن را با تمرین‌های مختلف تقویت کرد. برای شروع می‌توانید از روش‌هایی که در قسمت قبل بررسی کردیم استفاده کنید اما اگر به دنبال تکنیک‌های علمی‌تر و به روزتری هستید، می‌توانید از اساتید برجسته این حوزه مانند «استاد مرتضی جاوید» سلطان حافظه ایران کمک بگیرید. اغلب راه‌هایی که برای بهبود حافظه و تمرکز توصیه می‌شوند نتیجه بخش هستند. شما باید آن‌ها را به ترتیب امتحان کنید تا ببینید که کدام یک برای شما مناسب‌تر هستند. محققان همچنان تحقیقاتشان را در زمینه مغز و حافظه ادامه می‌دهند اما شواهد به دست آمده نشان می‌دهند که این دو قابلیت بهتر شدن را دارند.
و در آخر باید بگوییم که بعضی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال حافظه هستند. این عوامل به‌گونه‌ای است که فرد هیچ کنترلی بر آن‌ها ندارد به‌عنوان مثال می‌تواند به دلیل ژنتیک باشد؛ اما در حالت عادی شما می‌توانید با داشتن رژیم غذایی مناسب، سبک زندگی سالم و اضافه کردن یک یا دو تمرین حافظه به برنامه روزانه‌تان خطر از دست دادن آن را کاهش دهید.
