درک نقش کالسکه در توسعه عضلات و مهارت های حرکتی
در ذهن بسیاری از والدین، کالسکه نوزاد تنها یک ابزار حمل کودک است؛ وسیله ای برای راحتی هنگام پیاده روی یا خرید. اما آنچه اغلب نادیده گرفته می شود، نقش کالسکه نوزاد در تحریک یا جلوگیری از رشد طبیعی حرکات آن است.در دوران نوزادی، بدن کودک در حال یادگیری حرکت، تعادل و هماهنگی عضلات است. اگر کالسکه ای با طراحی نادرست انتخاب شود، این فرایند طبیعی مختل می شود. به عنوان مثال، اگر تکیه گاه صندلی بیش از حد صاف یا بیش از حد خمیده باشد، ستون فقرات نوزاد دچار فشارهای غیرطبیعی می شود. این فشارها می توانند به تأخیر در توانایی نشستن، خزیدن یا حتی راه رفتن منجر شوند.
دوره های حساس رشد حرکتی نوزاد و ارتباط مستقیم با نوع کالسکه
سن ۰ تا ۶ ماه : نقش حمایت سر و گردن
در شش ماه اول زندگی، نوزاد هنوز کنترل کاملی روی سر و گردن خود ندارد. استفاده از کالسکه هایی که فاقد پشتی مناسب برای حمایت سر هستند، باعث فشار مداوم بر عضلات گردن می شود. این فشار می تواند منجر به مشکلاتی مانند تاخیر در بالا گرفتن سر یا کج شدگی گردن تورتیکولی شود.در این دوره، کالسکه باید امکان تنظیم کامل در وضعیت خوابیده (Flat) را داشته باشد. استفاده از مدل هایی با زاویه ی شیب دار ممکن است ظاهر خوبی داشته باشند، اما آسیب زننده اند.
سن ۶ تا ۱۲ ماه: تمرین نشستن و کنترل تنه
در این دوره، نوزاد شروع به نشستن می کند. اگر کالسکه حالت نشسته ی درستی نداشته باشد یا نوزاد در آن به طور مداوم در وضعیت لمیده قرار گیرد، ماهیچه های شکم، کمر و لگن تقویت نمی شوند. این اتفاق می تواند روند یادگیری نشستن مستقل را مختل کند.
سن ۱۲ تا ۱۸ ماه: تمرین ایستادن و گام برداشتن
در این سن، نوزاد شروع به ایستادن و برداشتن گام های ابتدایی می کند. استفاده بیش از حد از کالسکه باعث می شود کودک فرصت های تمرین تعادل و تحمل وزن روی پاها را از دست بدهد. این امر گاهی باعث تاخیر در راه رفتن یا ایجاد عدم تعادل در هنگام حرکت می شود.
تاثیرات روانی کالسکه های محدود کننده حرکت
کاهش تعامل محیطی و تاثیر بر یادگیری شناختی
نوزادانی که ساعات طولانی در کالسکه هایی با فضای بسته و دید محدود می گذرانند، کمتر با محیط پیرامون تعامل می کنند. این محدودیت در محرک های بصری و لمسی می تواند بر رشد مغز تاثیر بگذارد. به همین دلیل، موقعیت قرارگیری نوزاد در کالسکه باید امکان مشاهده آزادانه محیط را فراهم کند.
تأثیر بر وابستگی عاطفی و تعامل با والدین
کالسکه هایی که صورت نوزاد را رو به جلو قرار می دهند، به خصوص در ماه های اول، می توانند تعامل چشمی با والدین را کاهش دهند. این کاهش تماس چشمی و گفتگو، در رشد عاطفی کودک نقش منفی ایفا می کند.
کالسکه و خطر سندروم نوزاد همیشه نشسته
رشد ناکافی عضلات مرکزی بدن
وقتی نوزاد بیشتر ساعات بیداری اش را در کالسکه، صندلی خودرو، نی نی لای لای یا تاب می گذراند، به مرور دچار ضعف عضلانی می شود. این حالت که برخی متخصصان از آن با عنوان «سندروم نوزاد همیشه نشسته» یاد می کنند، شامل تأخیر در غلتیدن، چهار دست و پا رفتن و ایستادن است.
مدت زمان نشستن در کالسکه باید محدود باشد
برای پیشگیری از این سندروم، متخصصان رشد نوزاد توصیه می کنند که حداکثر زمان حضور در کالسکه نباید از ۱ تا ۱.۵ ساعت در روز تجاوز کند. در مقابل، باید زمان کافی برای حرکات آزاد روی زمین در نظر گرفته شود.
چگونه یک کالسکه استاندارد از اختلالات حرکتی پیشگیری می کند؟
طراحی ارگونومیک و چند حالته
کالسکه هایی که دارای طراحی ارگونومیک هستند، پشتیبانی از سر، گردن، کمر و پاهای نوزاد را به درستی انجام می دهند. همچنین مدل های چند حالته و چند زاویه ای اجازه می دهند والدین بسته به سن و نیاز نوزاد، موقعیت نشستن یا خوابیدن را تنظیم کنند. این تنوع موقعیتی، فرصت رشد متعادل تری را فراهم می سازد.
استفاده از کمربند ایمنی بدون فشار موضعی
کمربند باید در پنج نقطه بدن نوزاد را مهار کند؛ اما نباید باعث فشردگی یا محدودیت حرکت شود. برخی کالسکه ها به اشتباه کمربندهایی سفت و غیرقابل تنظیم دارند که در درازمدت، مانع از تحرک مناسب دست ها یا لگن نوزاد می شوند.
دسته ی چرخان برای تغییر زاویه دید نوزاد
کالسکه هایی که امکان تغییر جهت صندلی یا دسته را دارند، به والدین این فرصت را می دهند که در ماه های ابتدایی، نوزاد را رو به خود قرار دهند برای تعامل چشمی بیشتر و در ماه های بعد، رو به جلو تا کودک محیط را کشف کند.
سوالات رایج شما عزیزان درباره کالسکه و رشد حرکتی
آیا استفاده از کالسکه باعث دیر راه افتادن کودک می شود؟
در صورتی که استفاده از کالسکه محدود و کنترل شده باشد و کودک زمان کافی برای بازی، خزیدن و ایستادن در اختیار داشته باشد، پاسخ منفی است. اما استفاده بیش از حد و بدون وقفه از کالسکه می تواند باعث تاخیر در راه رفتن شود.
بهترین زمان برای حذف کالسکه چیست؟
اکثر کودکان بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی توانایی پیاده روی مستقل را پیدا می کنند. در این سن، توصیه می شود استفاده ی روزانه از کالسکه به حداقل برسد و تنها در مسیرهای طولانی یا شرایط اضطراری از آن استفاده شود.
آیا نوع چرخ کالسکه هم می تواند بر وضعیت بدن کودک تاثیر بگذارد؟
بله، کالسکه هایی با چرخ های کوچک و بدون تعلیق مناسب، باعث لرزش های شدید در حرکت می شوند که به صورت غیرمستقیم فشارهایی به ستون فقرات نوزاد وارد می کنند. بنابراین، داشتن سیستم تعلیق یا چرخ های با کیفیت، اهمیت زیادی دارد.
سایت سیمونی بی بی لایف شیراز ارائه دهنده انواع گهواه برقی کودک ، تخت پارک و تمام لوازم نوزادان است
