سعد از تجارب تلخ خدمت به آمریکا و عربستان عبرت می‌گیرد؟

 با هرگونه تغییر در سطح منطقه ای و بین المللی و به ویژه با تغییر دولت های مختلف آمریکا طرف های لبنانی بلافاصله به سمت این تغییرات حرکت کرده و معتقدند که این تحولات می تواند تاثیر زیادی در صحنه لبنان بگذارد. این طرف ها بر این باورند که چنین تحولاتی آنها را قادر می کند تا بتوانند مخالفان خود را در داخل کشور شکست دهند. با نگاهی به وقایع تاریخی لبنان در چند دهه اخیر می ‌توان این امر را صراحتاً درک کرد:

 - در سال 1990 لبنان تحت تاثیر تحولات بی سابقه جهانی که ناشی از سقوط اتحاد جماهیر شوروی بود قرار گرفت. این اتفاق بسیار بدی برای لبنانی ها بود که صدام، دیکتاتور معدوم عراق وارد کویت شده و این کشور را اشغال کرد. این امر سبب شد تا آمریکایی‌ها قطعنامه هایی در شورای امنیت برای آزادسازی کویت صادر کنند که هدف آن اخراج نیروهای عراقی از این کشور بود. در آن زمان آمریکایی‌ها دست عربستان رادر لبنان باز گذاشتند و به واسطه «رفیق حریری» نخست وزیر فقید لبنان که روابط عمیقی با سعودی‌ها داشت عربستان نفوذ زیادی در لبنان پیدا کرد.

- در سال 2011به دنبال فتنه انگیزی های ایالات متحده در منطقه عربی جهت تجزیه کشورهای این منطقه لبنان نیز تا حدودی تحت تاثیر این تحولات قرار گرفت و به دنبال آن سعد حریری که بعد از ترور پدرش در سال 2005 قوی ترین متحد عربستان سعودی در لبنان محسوب می شد با استعفای یک سوم از وزرای کابینه خود که عملا به معنای سقوط دولت بود با «باراک اوباما» رئیس جمهوری وقت آمریکا دیدار کرد.

-در سال 2017 پس از تغییر دولت ایالات متحده و خروج اوباما از کاخ سفید و آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ ، واشنگتن استراتژی خود رابر اساس سیاست فشار حداکثری ضد ایران و متحدان آن آغاز کرد. عربستان سعودی تحت حکمرانی «محمد بن سلمان» ولیعهد جوان این کشور اقدام به اجرای یک برنامه بلندپروازانه در داخل عربستان و نیز تمام منطقه کرد. در این میان روابط حریری با محمد بن سلمان بسیار متشنج بود به طوری که حریری در نوامبر 2017 به عنوان نخست وزیر لبنان به عربستان احضار شد و با صدور بیانیه ای علیه حزب الله در خاک عربستان از سمت نخست وزیری لبنان استعفا کرد. حریری در ابتدای بازداشت خود در عربستان، در شرایط روحی بسیار بدی به سر می‌برد و شوک سختی به وی وارد شده بود و نزدیک بود که خود را باخته و تسلیم شود؛ چرا که وی عادت به چنین شرایط ترسناکی نداشت و احساس می‌کرد که زندانی خواهد شد و بعد از آنکه بن سلمان ارتباط او با جهان بیرون را قطع کرده، کسی به داد او نخواهد رسید.

این امر منجر به بروز مشکلات داخلی زیادی در لبنان شد و اگر اقدام کارساز و تدابیر «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان که پذیرش استعفای حریری را به تاخیر انداخت نبود این کشور در آستانه یک بحران بزرگ قرار می گرفت. اما این اقدام میشل عون موجب شد تا فرصتی برای برقراری تماس های بین المللی فراهم گردد که در نهایت منجر به آزادی سعد حریری که در گروگان سعودی‌ها بود و بازگشت وی به لبنان شد.

 -اکتبر 2019 موج بزرگی از اعتراضات مردمی در لبنان به دلیل وخامت اوضاع اقتصادی و اجتماعی در این کشور با آغاز شد که همراه با موج سواری آمریکایی ها و تهدیدهای این کشور از زبان «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده بود. در این شرایط سعد حریری در حالی که یک برنامه کوتاه مدت برای انجام اصلاحات در لبنان آماده کرده و به مردم وعده داده بود اوضاع مالی و اقتصادی کشور را بهبود بخشد به شکل ناگهانی تحت فشار آمریکا و عربستان استعفا کرد.

در این شرایط حریری معتقد بود که استعفای وی تحت تاثیر تظاهرات های مردمی سبب می‌شود تا تیم رئیس جمهوری و رقیب بزرگ حریری یعنی «جبران باسیل» رئیس جریان آزاد ملی لبنان تحت فشار قرار گرفته و همه مسئولیت های بحران اقتصادی این کشور متوجه رئیس‌جمهور و متحدان آن شود. بنابراین حریری گمان می کرد که می‌تواند مجدداً سوار بر یک اسب سفید به صحنه سیاسی لبنان بازگشته و خودش را قهرمان ملی معرفی کند اما اوضاع آن طور که او می خواست پیش نرفت.

اما امروز پس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و خروج وی از کاخ سفید و ورود «جو بایدن» رئیس جمهور جدید آمریکا به آن، اکنون حریری یک نخست وزیر مکلف به تشکیل دولت در لبنان است که قادر به تشکیل دولتی که هم طرف های داخلی و هم متحدان خارجی حریری را راضی کند نیست. در واقع حریری نه می تواند با رئیس جمهور برای تشکیل دولت به توافق برسد نه قادر به تشکیل کابینه بر خلاف رضایت تیم رئیس جمهوری و فراکسیون‌های پارلمانی است. وی همچنین نمی‌تواند طبق خواسته طرف‌های خارجی که او را برای تشکیل دولتی بدون حضور حزب الله و جریان آزاد ملی لبنان تحت فشار گذاشته اند عمل کند.

در نهایت اعتراضات شهر طرابلس که اخیراً با ورود عناصر مشکوک و خرابکار تبدیل به یک سری اقدامات خشونت آمیز شده متاسفانه با بحران سیاسی لبنان گره خورده است و آنگونه که منابع گزارش دادند این اقدامات با تحریک طرفداران حریری صورت می گیرد. اما در هر صورت استفاده از اعتراضات مردمی برای تسویه حساب های سیاسی روش درستی نبوده و خود سعد حریری در صدر کسانی است که از این روند آسیب خواهد دید.