عربستان سعودی قصد دارد بخش تولید اسلحه داخلی خود را طی دهه آینده به میزان قابل توجهی گسترش دهد ، اما انجام این کار در میان قیمت پایین نفت و بحران اقتصادی که با آن مواجه شده است، می‌تواند یک چالش بزرگ برای عربستان باشد.
عربستان در اوایل سال جاری اعلام کرد که قصد دارد تا در یک دهه آتی و به عنوان بخشی از برنامه‌هایش برای تقویت هزینه‌های نظامی بیش از 20 میلیارد دلار در صنعت نظامی داخلی این کشور سرمایه‌گذاری کند و به دنبال توسعه و ساخت تسلیحات بیشتر و سیستم‌های نظامی داخلی است و می‌خواهد تا 2030، 50 درصد از بودجه نظامی را به صورت داخلی هزینه کند.
در سند چشم‌انداز 2030 که « محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در سال 2016اعلام کرد، عربستان باید وابستگی به نفت را کاهش دهد و درآمدها را با تمرکز بر تنوع اقتصادی، روی تولیدات داخلی سرمایه‌گذاری کند. اداره صنایع نظامی این کشور نیز در سال 2017 در همین راستا تاسیس شد.
ساخت سیستم‌های تسلیحاتی بیشتر ، نیاز عربستان را به واردات اکثریت تجهیزات نظامی مهمات و قطعات یدکی کاهش می‌دهد.
امروزه عربستان نفت خیز یکی از بزرگترین واردکنندگان تجهیزات نظامی در جهان است. آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه عمده‌ترین تأمین‌کننده سلاح به عربستان هستند. 73 درصد از کل واردات جنگ‌افزار عربستان از آمریکا و 13 درصد از انگلیس بوده است. این کشور به دلیل وابستگی شدید به ایالات متحده و کشورهای غربی به ویژه برای سیستم‌های تسلیحاتی ، گاهی دچار مشکل می‌شود.
به عنوان مثال ، جو بایدن به دلیل جنگ ویرانگر عربستان علیه یمن، میلیاردها دلار فروش اسلحه تهاجمی به ریاض را تعلیق و اعلام کرد که معاملات آینده فقط به سلاح‌های دفاعی محدود می‌شود. با این وجود ، ایالات متحده همچنان به طور فعال به عربستان در ایجاد توانایی‌های دفاعی خود و پشتیبانی از تلاش‌های آن برای بومی سازی تولید کمک می‌کند.
اندکی پس از روی کار آمدن بایدن، شرکت صنایع نظامی عربستان سعودی یک شرکت دفاعی دولتی ، با شرکت آمریکایی «لاکهید مارتین» به منظور ارتقا توان دفاعی و ساخت سلاح سرمایه گذاری مشترک ایجاد کرد. در توافق بین عربستان و لاکهید مارتین آمده است: «توافقنامه جدید با انتقال فناوری، دانش و آموزش نیروی انسانی سعودی در تولید محصولات نظامی برای نیروهای مسلح سعودی و ارائه خدمات به آنها توسعه خواهد داد».
شرکت لاکهید مارتین نیز در حال حاضر درگیر پروژه نصب سامانه دفاع موشکی 15 میلیارد دلاری در عربستان به عنوان بخشی از بسته تسلیحاتی 110 میلیارد دلاری دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا محسوب می‌شود که در سال 2017 با عربستان در جریان مذاکراتی منعقد کرد.
هدف پوچ عربستان
ایالات متحده در سال 2019 ، به توافق مشترکی با عربستان سعودی برای تولید اجزای اصلی سلاح‌های با «هدایت دقیق» در عربستان دست یافت ، اما نیویورک تایمز گزارش داد که نگرانی‌هایی در مورد دسترسی سعودی‌ها به این فناوری وجود دارد.
« امیلی هاثورن» تحلیلگر خاورمیانه و آفریقای شمالی در استراتفور اعلام کرد که ممکن است عربستان سعودی پیشرفتی در صنعت اسلحه‌سازی داخلی ، به ویژه از نظر ساخت سیستم‌های سلاح‌های زمینی ، الکترونیکی و بمب‌های هوشمند داشته است؛ اما هدف از 50٪ از بودجه نظامی عربستان برای سلاح‌های داخلی هنوز یک هدف دور و غیر ممکن است. عربستان به شدت به منابع خارجی و واردات اسلحه ، هواپیما و کشتی پیشرفته از نظر فناوری متکی است.
وی افزود: ریاض توانست برخی از بودجه‌هایی را که قبلا به واردات اختصاص داده شده بود ، به منظور توسعه تسلیحات داخلی به کار گیرد، اما اگر ریاض بخواهد توانایی‌های نظامی خود و زرادخانه سلاح‌های پیشرفته را حفظ کند، هدف افزایش هزینه‌های داخلی از 2٪ در سال 2018 به 50٪ تا سال 2030 غیر واقعی و غیر ممکن است.
شایان ذکر است که امارات متحده عربی ، همسایه عربستان سعودی ، از طریق گروه دفاعی دولتی « ایدج» توانسته است در زمینه ساخت داخلی برخی سلاح‌ها به پیشرفتی دست یابد.
تغییرات نظامی در عربستان
«کریستین فونتنروز» مدیر مطالعات امنیتی خاورمیانه در شورای آتلانتیک اعلام کرد که عربستان سالهاست که از یک تغییرات نظامی برخوردار است و این کشور در تلاش است تا برای خرید سیستم عامل‌های پیشرفته از ایالات متحده و سایر کشورها مانند روسیه مذاکره کند. این کشور باید از شرکت « ایدج» و رشد صنعت اسلحه داخلی امارات الگوبرداری کند.
ادعای عربستان در خصوص خودکفایی در زمینه نظامی
جو بایدن به پنتاگون دستور داد تا خارج کردن برخی از نیروهای مستقر شده توسط واشنگتن در منطقه حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان را آغاز کند.
در همین راستا «ترکی مالکی» سخنگوی ائتلاف عربی در واکنش به تصمیم اخیر آمریکا برای خروج تجهیزات و شماری از نظامیان از خاورمیانه بویژه از عربستان مدعی شد این تصمیم بر توانایی‌های دفاعی هوایی سعودی تأثیری نخواهد گذاشت و ما با متحدان خود در مورد تهدیدات منطقه درک درستی داریم، ما توانایی دفاع از کشور خود را داریم.
بیشترین تجهیزات نظامی که آمریکا قصد خارج کردن آنها از منطقه را دارد، در خاک عربستان مستقر است.
تصمیم برای کاهش تجهیزات دفاعی نشان دهنده نظر پنتاگون مبنی بر کاهش تنش‌ها میان آمریکا و ایران در خاورمیانه است. از سویی دولت جو بایدن سعی دارد از طریق مذاکرات وین بار دیگر به قرارداد جامع هسته‌ای ایران (برجام) بازگردد.
کریستین فونتینروز اعلام کرد که ملاحظات عربستان سعودی در مورد ضرورت خودکفایی در زمینه تسلیحات بستگی زیادی به روابطش با ایران دارد.
عربستان به دنبال ادعاهای ایالات متحده برای توقف فروش سلاح به عربستان، در حالی از تلاش برای بومی کردن سلاح و سامانه‌های نظامی خود خبر می دهند که کارشناسان نظامی منطقه بارها تاکید کرده‌اند که این کشور توان فکری، علمی و عملی اجرای چنین طرح‌هایی را ندارد. همچنین بلند پروازی‌های عربستان سعودی در حالی انجام می‌شود که ناظران سیاسی و نظامی پیش از این نیز با اشاره به اقدامات غرب برای فروش اسلحه و مهمات به ریاض هشدار داده‌اند که مخارج نظامی سنگین عربستان، منطقه غرب آسیا را به انبار مهمات آماده انفجار تبدیل کرده است.
