تکاپوی بن سلمان برای هماهنگ‌سازی موضعگیری‌ها پیش از سفر بایدن

محمد بن سلمان ، ولیعهد عربستان فردا (سه‌شنبه) برای اولین بار از زمان تصدی منصب ولیعهدی در سال ۲۰۱۷ سفر رسمی به اردن خواهد داشت.

سفر بن سلمان به امان در چارچوب سفری خارجی شامل ترکیه و مصر پیش از سفر جو بایدن ، رئیس جمهور آمریکا به عربستان برای حضور در نشستی در ریاض در اواسط ژوئیه آتی انجام می‌شود.

در نشست آتی سران آمریکا و کشورهای عربی، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، مصر، اردن و عراق و آمریکا حضور خواهند داشت.

روابط اردن-عربستان در چند سال گذشته به دلیل دست داشتن باسم عوض الله، مشاور محمد بن سلمان و رئیس پیشین دفتر سلطنتی اردن در پرونده مشهور به فتنه در اردن، دچار یک حالت احتیاط علنی نشده است.

دیپلماسی عبدالله دوم، پادشاه اردن و تلاش او برای توسعه روابط با تمامی کشورها، موجب شد او در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌ان‌ان آمریکا در ژوئیه ۲۰۲۱ از متهم کردن عربستان در موضوع فتنه در اردن امتناع ورزد.

عبدالله دوم در پاسخ به سوال مجری درباره احتمال دست داشتن عربستان در پرونده فتنه اینگونه پاسخ داد: با این موضوع به عنوان مساله‌ای داخلی برخورد شد و همه ما می‌دانیم باسم (عوض‌الله) که در گذشته در اردن فعالیت داشت، مشاور عالی رتبه‌ای در عربستان است و پاسپورت‌های عربستانی و آمریکایی دارد.

پادشاه اردن افزود: ما متوجه وجود ارتباطاتی خارجی در ارتباط با این پرونده شدیم اما همانگونه که گفتم با آن همانند موضوعی داخلی برخورد می‌کنیم.

تکاپوی بن سلمان برای هماهنگ‌سازی موضعگیری‌ها پیش از سفر بایدن

او در ادامه گفت: فکر می‌کنم در رابطه با اردن متهم کردن دیگران کمکی به آن نمی‌کند چرا که به اندازه کافی چالش در منطقه وجود دارد.

در واقع فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان برای تشکر از اظهارات پادشاه اردن به امان سفر کرد و در دیدار با عبدالله دوم پیام سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سعودی درباره راه‌های توسعه روابط دو کشور را انتقال داد.

عبدالله دوم در این دیدار ضمن تقدیر از موضعگیری ریاض در حمایت از امان در مقابله با چالش‌ها از جمله موضوع فتنه، اظهار کرد: روابط اردن با عربستان محکم بوده و با تردیدها و شایعه‌ها متزلزل نمی‌شود.

در رابطه با سفر آتی بن سلمان به اردن همزمان با برخی تحولات چشمگیر منطقه‌ای و بین‌المللی، انتخاب‌ کشورهای محوری همانند اردن، ترکیه و مصر نشان دهنده اصرار او برای یکپارچه‌سازی موضعگیری‌ها و گرفتن تایید برای مهم‌ترین مسائل از جمله نشست بایدن و سران کشورهای عربی است.

سمیح المعایطه، وزیر پیشین اطلاع‌رسانی اردن به آناتولی گفت: این سفر از منظر سیاسی اتفاق مهمی به نوبه خود محسوب می‌شود و بخشی از رایزنی‌های همیشگی سران دو کشور و توسعه دائم مناسبات است که از حوزه‌های سیاسی فراتر رفته و وارد حوزه‌های استراتژیک میان دو کشور شده و روابط دوجانبه ریاض-امان با تمامی جزئیاتش در دستور کار این سفر قرار دارد.

المعایطه افزود: هدف از این سفر هماهنگی جهت آمادگی برای سفر بایدن به منطقه و عربستان است.

این وزیر پیشین اردنی در ادامه گفت: نشست بایدن و سران کشورهای شورای همکاری، مصر، اردن و عراق هماهنگی مهمی برای نشستی است که در آن موضوعات مهم منطقه بررسی خواهد شد.

او ادامه داد: همچنین بررسی موضوعات سوریه، عراق و لبنان نیز روی میز خواهد بود و این مسائل جایگاه مهمی در فهرست موضوعات مورد توجه اردن و عربستان دارند.

همچنین المعایطه گفت: مساله فلسطین در دستورکار این نشست خواهد بود و بر لزوم تلاش برای استفاده از مرحله آتی جهت ساماندهی روند نتیجه‌بخش مذاکرات اسرائیل- فلسطین تاکید خواهد شد.

خلدون حینا، رئیس کمیسیون امور خارجی پارلمان اردن در گفتگو با آناتولی گفت: اهمیت سفر ولیعهد سعودی از جهت توسعه روابط تاریخی دو کشور بوده و این سفر در چارچوب گفتگو درباره مهم‌ترین و اصلی‌ترین مسائل منطقه و جهان برگزار می‌شود.

این چهره پارلمان اردن در مورد مسائل منطقه پیش‌بینی کرد که مساله فلسطین در رأس مسائل قرار دارد.

او در ادامه نیز نقش عربستان در حمایت از اردن و قیمومیت امان بر مقدسات اسلامی و مسیحی شهر قدس را ستود و گفت: مسائل کشورهای عربی از جمله همسایه شرقی ما عراق و همسایه شمالی ما سوریه هرگز در دیدار عبدالله دوم و بن سلمان فراموش نخواهند شد.

همچنین حینا احتمال داد که تحولات یمن و درگیری‌های دو طرف انصارالله و عربستان نیز در این دیدار مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.

این چهره پارلمان اردن در ادامه نیز تاکید کرد: اردن به موضعگیری خود در حمایت از ریاض در این پرونده جهت مقابله با خطرها و چالش‌ها ادامه می‌دهد و پادشاه اردن بارها این را تکرار کرده که "امنیت اردن بخشی از امنیت عربستان است".

او افزود: دیدار پادشاه اردن و ولیعهد سعودی برای هماهنگ‌سازی موضعگیری‌ها به ویژه پیش از برگزاری نشست بایدن و سران کشورهای عربی خواهد بود.

حینا با اشاره به اینکه اردن و عربستان در مسائل و سطوح مختلفی با یکدیگر همکاری‌های سیاسی و اقتصادی دارند، گفت: موضوع امنیت غذایی و صادرات کالاها و نیز پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر با توجه به بحران روسیه-اوکراین، جزء اولویت‌های این دیدار خواهد بود.

این مسؤول اردنی در ادامه ضمن ابراز امیدواری نسبت به سفر بن سلمان به اردن گفت: نتایج این دیدار برای دو کشور مثبت خواهد بود.

او در پایان نیز دولت‌های امان و ریاض را به هماهنگی و همکاری بیشتر در راستای خدمت به دو ملت و از بین بردن تمامی موانع پیش‌روی پروژه‌های سرمایه‌گذاری به دور از بروکراسی پیچیده موجود در تمامی کشورهای جهان تشویق کرد.

جمال الشلبی، استاد علوم سیاسی دانشگاه الهاشمیه اردن نیز گفت: سفر بن سلمان به اردن دارای اهداف متعددی است که اولین آنها از بین بردن سوء تفاهم و عدم شفافیت در روابط دو کشور است که به دلیل قرارداد معامله قرن خدشه‌دار شد، در واقع این سفر فرصتی را برای سران دو کشور جهت روشن کردن چگونگی قیمومیت اردن بر مقدسات اسلامی و مسیحی فراهم خواهد کرد و بر لزوم ایجاد راه‌حلی فراگیر، کامل و عادلانه برای مساله فلسطین تاکید خواهد شد.

به گفته الشلبی، هدف دوم سفر بن سلمان به امان به توافق درباره دو مساله قبلی مرتبط است و این احتمال زیاد است چراکه ازسرگیری روابط اردن-عربستان متکی بر همبستگی، یکپارچگی و هماهنگی مشترک در تمامی زمینه‌ها را شاهد خواهیم بود، به ویژه در زمینه اقتصادی، مالی و سرمایه‌گذاری که در حال حاضر اردن در شرایط اقتصادی سخت خود به آن نیاز دارد.

این چهره آکادمیک اردن در ادامه گفت: هدف سوم و آخر به قصد ولیعهد سعودی برای ارسال پیام‌هایی به کشورهای جهان از طریق کشورهای یاد شده مربوط است و بن سلمان به دنبال این است که نشان دهد او مرد قدرتمندی است که به زودی در رأس یکی از مهم‌ترین کشورهای خاورمیانه از منظر اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک قرار خواهد گرفت.

او در پایان نیز گفت: در نتیجه فکر می‌کنم ولیعهد سعودی در سفر آتی خود در راستای ایجاد چشم‌اندازهای جدیدی در روابط سیاسی و اقتصادی خارجی خود تلاش خواهد کرد و این تصور را ایجاد می‌کند که آینده نه فقط برای عربستان بلکه برای اردن، منطقه و چه بسا جهان بهتر است.