عربستان سعودی از ششم فروردین ۹۴ در قالب ائتلافی از چند کشور عربی از جمله امارات و با کمک و چراغ سبز آمریکا و حمایت رژیم صهیونیستی، حملات گسترده‌ای را علیه یمن آغاز کرد. برخلاف انتظار سعودی‌ها، حملات آنها به سپر محکم مقاومت ملت یمن برخورد کرد و بعد از هفت سال پایداری و ضربات دردناک یمنی‌ها به عمق اراضی عربستان، به ویژه تأسیسات آرامکو، ریاض به ناچار تن به آتش بس به امید خروج از باتلاق جنگ یمن داد.
انصارالله زنگ خطر را به صدا درآورد
محمد البخیتی عضو دفتر سیاسی جنبش انصار الله یمن گفت: آمریکا و انگلیس برای متوقف کردن پیشرفت در تلاش‌ها برای حل بحران یمن مداخله می‌کنند و در نتیجه ممکن است به عرصه جدیدی از نبرد علیه متجاوزان بازگردیم. وقتی جنگ شعله ور می‌شود، آمریکا عمداً در مورد صلح اظهاراتی مطرح می‌کند و وقتی پیشرفت در مذاکرات حاصل می‌شود، برای خنثی کردن آن مداخله می‌کند. ما توانایی توقف عرضه نفت را داریم، بنابراین آمریکا وقتی متوجه شده که منافعش در معرض تهدید قرار گرفته است، به سمت حالت نه صلح و نه جنگ در یمن پیش می‌رود ما توانایی توقف عرضه نفت را داریم، بنابراین آمریکا وقتی متوجه شده که منافعش در معرض تهدید قرار گرفته است، به سمت حالت نه صلح و نه جنگ در یمن پیش می‌رود. با توجه به شرایط فعلی و از آنجایی که مذاکرات برای تمدید آتش بس هنوز به نتیجه نرسیده است، در مرحله بعدی تنها یک گزینه باقی مانده که دور جدید عملیات نظامی گسترده علیه متجاوزان و اشغالگران است.
محمد علی الحوثی از اعضای ارشد جنبش انصارالله یمن هم گفت که این گروه با شرایط نه جنگ و نه صلح در یمن، پس از پایان آتش بس سازمان ملل متحد مخالف و ناراضی است.
وی افزود: موانع زیادی در سایه محاصره و حمله به یمن وجود دارد، اما تمدید آتش بس رد شد، هرچند ما نمی‌توانیم در شرایط نه صلح و نه جنگ به سر ببریم. نبردی همه جانبه نظامی، امنیتی، اداری و خدماتی در یمن وجود دارد.
در همین راستا، مهدی المشاط رئیس شورای عالی سیاسی انصارالله از آمادگی این جنبش برای جنگ خبر داد و آتش بس با ائتلاف عربی را بسیار شکننده دانست و افزود: ائتلاف عربی در یک آتش بس شکننده به سر می‌برد و اعضا و نیروهای وابسته به آن منتظر هستند که هر لحظه به جنگ بازگردند.
محمد عبدالسلام سخنگو و رئیس هیأت مذاکره کننده انصارالله نیز اعلام کرد که هرگونه راه‌حل جنگ یمن باید مستلزم پرداخت حقوق کارکنان از درآمدهای نفتی و گاز براساس بودجه سال ۲۰۱۴، بازگشایی فرودگاه‌ها و بنادر و جاده‌ها و نیز آزادی تمام اسیران و حل کامل موضوع بشردوستانه باشد.
محمد ناصر العاطفی وزیر دفاع و محمد عبدالکریم الغماری رئیس ستاد مشترک ارتش دولت نجات ملی یمن تاکید کردند که اگر دشمن از فرصت‌ها برای برقراری صلح استفاده نکند، نبرد آینده قتلگاه متجاوزان در زمین، دریا و آسمان خواهد بود مقامات صنعا: اگر دشمن از فرصت‌ها برای برقراری صلح استفاده نکند، نبرد آینده قتلگاه متجاوزان در زمین، دریا و آسمان خواهد بود.
وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش دولت نجات ملی یمن در صنعا، همچنین بر آمادگی بالای نیروهای مسلح برای صیانت از مرزها و ثروت‌ها و آب‌های منطقه‌ای و تأمین امنیت بازرگانی و کشتیرانی در آب‌های بین المللی تاکید کردند.
در پایان این پیام آمده است که نیروهای مسلح یمن در بالاترین سطح آمادگی قرار دارند و برای اجرای تمام مأموریت‌های محوله تا زمان پیروزی ملت یمن اقدام خواهند کرد.
موانع موجود بر سر راه تمدید آتش بس یمن
به هر حال تمدید این آتش بس با موانع زیادی روبرو است که مهمترین آن ادامه محاصره یمن است. رهبران دولت نجات ملی در یمن ضمن تاکید بر تمایل خود برای حفظ آرامش اوضاع در یمن، بر لزوم رفع محاصره در وهله نخست، تاکید دارند و برای گرفتن این حق، کارتهای برنده زیاد دیگری هم در دست دارند؛ علاوه بر اینکه بخشی از شرایط بین المللی جاری نیز به نفع آنهاست. از نگاه رهبران صنعا، تمدید آتش بس به شکل کنونی آن، تلاشی بی نتیجه است و پیامدهای آن دامن بانیان این وضع را خواهد گرفت.
از نظر دولت نجات ملی صنعا، الزامات صلح واقعی و در صدر آن رفع محاصره ایجاب می‌کند که همه محدودیت‌های اعمال شده بر فرودگاه صنعا و بندر حدیده برداشته شود و لزوم اجازه عربستان برای اعطای مجوز پرواز و کنترل تردد خارجی یمنی‌ها و محدود کردن پروازها به کشورهای حامی ائتلاف و توقیف نفت‌کش‌های دارای اجازه بین المللی لغو شود از نظر دولت نجات ملی صنعا، الزامات صلح واقعی و در صدر آن رفع محاصره ایجاب می‌کند که همه محدودیت‌های اعمال شده بر فرودگاه صنعا و بندر حدیده برداشته شود و لزوم اجازه عربستان برای اعطای مجوز پرواز و کنترل تردد خارجی یمنی‌ها و محدود کردن پروازها به کشورهای حامی ائتلاف و توقیف نفت‌کش‌های دارای اجازه بین المللی لغو شود.
با نگاهی به روند امور برای برقراری آتش بس، می‌توان دید که آمریکا تنها زمانی به برقراری آتش بس چراغ سبز نشان داد که قدرت دولت نجات ملی یمن را دید و ارتش و کمیته‌های مقاومت مردمی یمن نشان داد که مستقیماً منابع و تأسیسات انرژی در منطقه خلیج فارس را در تیررس دارد و همچنین فناوری‌ها و تجهیزاتی در اختیار دارد که می‌تواند ضمن هدف گیری دقیق، خطوط کشتیرانی دریایی را زیر نظر خود داشته باشد.
کشورهای عضو ائتلاف متجاوز سعودی با حمایت واشنگتن، در طول جنگ از پذیرش آتش‌بس نظامی و بشردوستانه پیشنهادی سازمان ملل امتناع کرده بودند و تنها در حوزه درگیریهای نظامی حاضر به پذیرش آن بودند و موضوعات بشردوستانه تنها به عنوان ابزار جنگ در نظر گرفته می‌شدند.
به رغم شکست این سیاست، به نظر می‌رسد مقامات ریاض با عبرت نگرفتن همچنان بر این سیاست شکست خورده با تکیه بر توانایی نظامی خود، به دنبال آن هستند که دستاوردی را به هر قیمتی در یمن بدست بی اروند. آنان با بهره برداری از نیاز غرب به ریاض در حوزه انرژی، برای تحمیل نگرش خود نسبت به این جنگ و چشم‌انداز مد نظر خود برای حل و فصل بحران، با تکیه بر سیاست رشوه‌دهی سیاسی و مالی تلاش می‌کنند و به دنبال شانه خالی کردن از مجازات و پاسخگویی هستند.
جنگ نابرابر، پیروزی برای ائتلاف سعودی به ارمغان نخواهد آورد
آنچه می‌توان گفت این است که ریاض امکان پیروزی در جنگ یمن را ندارد. طی هشت سال با وجود برتری نظامی ریاض و دریافت تسلیحات فراوان از سوی غرب و آمریکا، اما ائتلاف سعودی نتوانسته راه به جایی ببرد.
عربستان در تحقق اهداف راهبردی خود در یمن با شکست سنگین روبرو شده است و تنها راه خروج ریاض از باتلاقی که بدان گرفتار شده است، همکاری با مسقط به عنوان میانجی مطمئن برای دست یابی به راهکار سیاسی و دائمی است عربستان در تحقق اهداف راهبردی خود در یمن با شکست سنگین روبرو شده است و تنها راه خروج ریاض از باتلاقی که بدان گرفتار شده است، همکاری با مسقط به عنوان میانجی مطمئن برای دست یابی به راهکار سیاسی و دائمی است.
این جنگ به گسترش گرسنگی و بیماری‌های واگیر مانند وبا و قربانی شدن افراد بی گناه منجر شده است. آتش بسی که در اکتبر ۲۰۲۲ به پایان رسید هنوز تمدید نشده است و مقامات صنعا زنگ خطر را به صدا درآورده و اعلام کرده‌اند که دیگر این وضعیت را بی نمی‌تابند با این وجود آیا ریاض تاب حملات موشکی و پهپادی ویرانگر را دارد؟
امید ائتلاف سعودی از حمله به یمن این بود که آنها خسته شوند و در برابر خواسته‌ای ریاض زانو بزنند اما عکس تصور این فرضیه رخ داد. آنها علاوه بر بمباران‌های وحشیانه به سیاست محاصره اقتصادی و گرسنه نگه داشتن یمنی‌ها روی آوردند اما تاکنون در دست یابی به اهداف خود ناکام مانده‌اند. اوضاع در سال ۲۰۲۳ همانند اوضاع در سال ۲۰۲۲ نخواهد بود و اگر روند مذاکرات به سرانجامی نرسد باید منتظر تحولاتی بود که چندان خوشایند ائتلاف سعودی نخواهد بود.
در این میان نباید از کارشکنی‌های آمریکا در زمینه برقراری صلح در یمن هم غافل بود زیرا آمریکا مایل به ادامه بحران به منظور فروش تسلیحات بیشتر به عربستان است. طبق آمارها عربستان در سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ حدود ۲۳ درصد از تسلیحات خود را از آمریکا خریداری کرده است. به این باید تسلیحات کشورهای غربی به ویژه انگلیس هم اضافه کرد.
ریاض خوب می‌داند که ادامه جنگ یمن چه از حیث هزینه اقتصادی چه حیثیتی و چه منافع طولانی مدت ریاض به نفع آن نیست. علاوه بر آن نباید از حملات دردناک نیروهای صنعا به عمق عربستان غافل شد به ویژه که توان صنعا روز به روز قوی‌تر خواهد شد. ریاض بهتر است که از جنگ به نیابت از آمریکا در یمن دست بردارد زیرا جز باخت برایش ارمغان دیگری ندارد.
درسی که ریاض باید بگیرد این است که در جنگ نابرابر یمن، تسلیحات پیشرفته فقط جنایات جنگی را گسترده‌تر می‌کند و غیرنظامیان را قربانی می‌کند و برای به زانو درآوردن مردمان کشوری که به شدت مقاومت می‌کنند، کافی نیست به ویژه که یمن همواره گورستان متجاوزان بوده است.
از سویی اختلافات میان کشورهای ائتلاف و دو رکن اصلی آن یعنی امارات و عربستان هم تشدید شده است. اختلافات پشت پرده آرام آرام علنی شده است.
آنچه در پایان می‌توان گفت این است که صنعا بیش از این وضعیت کنونی را تحمل نمی‌کند و باید منتظر حملات دردناک و ویرانگر بود. اگر کارشکنی‌های آمریکا و ائتلاف سعودی در مسیر راهکار سیاسی بحران یمن ادامه یابد، نوبت به پهپاد و موشک‌هایی خواهد رسید که سعودی‌ها از قدرت ویرانگری آن آگاه هستند.
