سال‌هاست که صحبت از جانشینی محمود عباس ، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در محافل فلسطینی ادامه دارد و هربار با انتشار اخبار مربوط به وخامت جسمانی وی، این صحبت‌ها بیشتر می‌شود. اما اخیرا گزارش‌های پزشکی نشان داده که ابومازن 88 ساله از سلامت کافی برای انجام وظایف خود در ریاست تشکیلات خودگردان برخوردار نیست.
روزنامه الاخبار در گزارشی به همین منظور اعلام کرد، بعد از معاینات پزشکی متعددی که در خلال ماه گذشته روی محمود عباس انجام و مشخص شد او وضعیت مناسبی برای ادامه فعالیت‌های خود ندارد، رژیم صهیونیستی و احزاب وابسته به تشکیلات خودگردان فلسطین خود را برای مرحله بعد از ابومازن آماده می‌کنند و در این میان آمریکا و اسرائیل شدیدا نگران فقدان یک جانشین برای وی در جنبش فتح هستند.
منابع جنبش فتح در این راستا طی گفتگو با الاخبار گفتند که محمود عباس در هفته‌های گذشته برای انجام معاینات پزشکی نیاز داشت که به بیمارستان رام‌الله مراجعه کند اما ترجیح داد که به بیمارستان نرود و پزشکان را نزد خود بیاورد. چندین بار پزشکان برای معاینه ابومازن در مقر تشکیلات خودگردان احضار شدند و حتی او قبل از رفتن به سازمان ملل، به شکل محرمانه در اردن تحت معاینه اورژانسی قرار گرفت.
بر اساس این گزارش، گفتگوها در جنبش فتح درباره جانشینی محمود عباس بالا گرفته و احزاب این جنبش اتفاق نظر دارند که باید هرچه سریعتر درباره گزینه جانشینی ابومازن به توافق برسند و رقابت و اختلاف را کنار بگذارند تا به ساماندهی شرایط جنبش فتح در سطح سیاسی و ساختاری کمک کنند.
در این چارچوب منابع فتح به الاخبار اعلام کردند که رویکردی در رهبری ردیف دوم و جایگاه مردمی جنبش فتح در کرانه باختری وجود دارد که بر اساس آن «مروان البرغوثی» (از رهبران جنبش فتح) جانشین محمود عباس شود اما رهبری کمیته مرکزی با این رویکرد مخالف است؛ زیرا اکثر اعضای این کمیته معتقدند که آنها برای جانشینی ابومازن شایسته‌تر هستند.
به گفته منابع مذکور، در دوره اخیر رهبران کمیته مرکزی درحال بررسی گزارش‌های پزشکی محمود عباس بوده و درواقع خود را برای مرحله بعد از او آماده می‌کردند. در این میان «حسین الشیخ» دبیر کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش و کمیته مرکزی جنبش فتح تلاش کرد با اعطای امتیازات مالی جدید به رهبران کمیته مرکزی و جلب وفاداری آنها، بر وضعیت طرد خود در این کمیته غلبه کند؛ اما «جبرئیل الرجوب» دبیر کمیته اجرایی جنبش فتح و «محمود العالول» معاون جنبش فتح مجددا وی را رد کردند.
علی‌رغم مخالفت حسین الشیخ با پذیرش البرغوثی به عنوان جانشین ابومازن، اما وی در جریان گفتگو با البرغوثی، راهی برای مهار اقدامات جبرئیل الرجوب و محمود العالول علیه خود در آینده یافت. حسین الشیخ معتقد است که بعد از رفتن ابومازن، رژیم صهیونیستی، مروان البرغوثی را فردی می‌داند که برخلاف محمود عباس، جهت‌گیری ضد مقاومتی ندارد و به همین دلیل هرگز او را از زندان آزاد نخواهد کرد و به این ترتیب عرصه برای حسین الشیخ باز می‌شود. همچنین در این وضعیت الرجوب و العالول نیز گزینه دیگری برای جانشینی عباس در دسترس نخواهند داشت.
واقعیت آن است که صهیونیست‌ها می‌خواهند حسین الشیخ یا «ماجد فرج» رئیس سرویس اطلاعات عمومی تشکیلات خودگردان فلسطین جانشین محمود عباس شوند؛ زیرا هردو آنها همانند محمود عباس رویکرد ضد مقاومتی دارند و با مقاومت مسلحانه فلسطینیان کاملا مخالفند. در همین زمینه «یسرائیل نئیو» رئیس پیشین بخش عملیات ارتش اسرائیل قبلا به کابینه این رژیم درباره فروپاشی تشکیلات خودگردان فلسطین و پیامدهای فاجعه‌بار آن برای اسرائیل هشدار داده و اعلام کرده بود که این فروپاشی هرگز به نفع اسرائیل نخواهد بود؛ بلکه کرانه باختری را به هرج و مرجی با عواقب غیرقابل تصور می‌کشاند و منجر به ظهور یک قدرت دوم و جایگزین به جای تشکیلات خودگردان می‌شود که اسرائیل آن را نمی‌خواهد.
همچنین طبق گزارش رسانه‌های صهیونیستی، «رونن بار» رئیس شاباک که هفته گذشته به آمریکا سفر کرده بود نگرانی کابینه اسرائیل را از وضعیت امنیتی کرانه باختری و وخامت اوضاع تشکیلات خودگردان ابراز کرد.
براساس این گزارش‌ها، مقامات ارشد جنبش‌های فتح و حماس از حالا منتظر خروج محمود عباس از صحنه سیاسی به شکل طبیعی یا بر اثر وخامت اوضاع جسمانی وی هستند و خود را برای نبرد جانشینی او آماده می‌کنند؛ از جمله با درگیری‌های میدانی توسط گروه‌های مسلحی که به وسیله مسئولان جنبش فتح تشکیل شده و گروه‌های مسلح جدیدی که بعد از جنگ مه 2021 در کرانه باختری تشکیل شدند.
رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند، با وجود اینکه بعد از خروج محمود عباس از صحنه سیاسی ممکن است هرج و مرج امنیتی به وجود آمده و گروه‌های مسلح با هم درگیر شوند اما او همچنان اصرار دارد که مسئله جانشینی‌اش مبهم بماند. درواقع محمود عباس هیچ سازوکار قانونی مورد توافق برای انتقال منظم قدرت در تشکیلات خودگردان در صورت ناتوانی خود اتخاذ نکرده و به دلیل ترس از شکست، از برگزاری انتخابات ریاستی و پارلمانی نیز اجتناب می‌ورزد. ابومازن همچنین از تعیین جانشینی برای خود از میان رهبران جنبش فتح یا تعیین نماینده‌ای که به تدریج قادر به انتقال اختیارات به وی باشد، خودداری می‌کند.
