هنری کیسینجر ، دیپلمات آمریکایی چهارشنبه گذشته در ۱۰۰ سالگی درگذشت. کیسینجر که اغلب به خاطر میراث مرگبارش در سیاست خارجی آمریکا مورد انتقاد قرار می‌گرفت، در سال ۱۹۲۳ در خانواده‌ای یهودی ـ آلمانی در بایرن متولد شد و با خانواده اش در سال ۱۹۳۸ از آلمان نازی به نیویورک فرار کرد. او در ۲۰ سالگی شهروند آمریکا شد و تا پایان جنگ جهانی دوم در بخش اطلاعاتی ارتش خدمت می‌کرد.
کیسینجر به دلیل نقشی که در شکل دادن سیاست خارجی آمریکا به‌ویژه در خاورمیانه داشت یک شخصیت بحث‌برانگیز و منفور در میان کشورهای منطقه و جهان عرب بود. از نگاه بسیاری در غرب آسیا، اقدامات او عامل بیثباتی به شمار میرفت. کیسینجر منافع استراتژیک را بر اصول اخلاقی ترجیح می‌داد. به اعتقاد منتقدان کیسینجر میراث ژئوپلیتیک او بر ویرانه‌های عدالت و حقوق بشر شکل گرفته است.
تثبیت حمایت از صهیونیست‌ها در واشنگتن
کیسینجر نقش مهمی در تقویت روابط بین آمریکا و اسرائیل داشت و سیاست خارجی آمریکا را در راستای تامین منافع دولت صهیونیستی تنظیم کرد. از زمان رسیدن او به پست وزارت خارجه بود که واشنگتن متحد اصلی تل‌آویو شد. در طول جنگ ۱۹۷۳ اعراب و اسرائیل که بیش از ۲۰ هزار شهروند عرب جان خود را از دست دادند، کیسینجر تمام توان خود را به کار گرفت تا مانع از پیروزی اعراب شود.
اشتهای جنگ افروزی او باعث شد که آمریکا در طول جنگ سیلی از کمکهای نظامی اضطراری را به سرزمین‌های اشغالی روانه کند و پیروزی‌های اولیه ارتش‌های مصر و سوریه را معکوس کند. کیسینجر در طول تصدی خود بر وزارت خارجه آمریکا همواره تلاش کرد تا از منافع اسرائیل در خاورمیانه به هر روش ممکن حفاظت کند.
منزوی کردن فلسطینی‌ها
این دپیلمات آمریکایی نه تنها تمام توان خود را برای حمایت از اسرائیل گذاشته بود که تلاش کرد فلسطینی‌ها را در راستای منافع تل‌آویو منزوی کند. او در سال ۱۹۷۵یک تفاهم‌نامه با رژیم صهیونیستی امضا کرد که تضمین می‌کرد آمریکا سازمان آزادی‌بخش فلسطین را به رسمیت نشناخته و با این سازمان مذاکره نمی‌کند مگر اینکه «حق وجود» اسرائیل را به رسمیت بشناسد.
نقش کیسینجر در توافق بحث‌برانگیز کمپ دیوید که در سال ۱۹۷۸ امضا شد نیز یکی از مواردی بود که باعث شد تا این دیپلمات آمریکایی در جهان عرب منفور شود. مهمترین نقدی که به این توافق وارد شده بود نادیده گرفتن حقوق و منافع فلسطینی‌ها بود. اشغالگری صهیونیست‌ها و مسئله تعیین سرنوشت فلسطینی‌ها از جمله مواردی بود که در توافق کمپ دیوید نادیده گرفته شده بود. از نظر بسیاری در جهان عرب، این توافق نوعی خیانت به آرمان‌های ملی فلسطین بود.
روابط با رژیم‌های استبدادی
کیسینجر در طول دوره تصدی خود بر وزارت خارجه برای پیشبرد منافع استراتژیک آمریکا با رژیم‌های مستبد زیادی به‌عنوان بخشی از رویکرد «سیاست واقعی» روابط نزدیک برقرار کرده و گا‌ها همکاری داشت. به‌عنوان مثال، او در دهه ۱۹۷۰ رابطه نزدیکی با محمدرضا پهلوی شاه ایران، داشت. آمریکا از حکومت استبدادی او حمایت کرد آن هم در شرایطی که دولت محمدرضا پهلوی آزادی‌های مدنی در ایران را محدود کرده و مخالفان سیاسی را به‌طرز وحشیانه‌ای سرکوب می‌کرد. امریکا در آن دوران شاه ایران را به عنوان یک متحد کلیدی در منطقه و یک نیروی تثبیت کننده در برابر نفوذ شوروی می‌دید.
کیسینجر همچنین نقش مهمی در تقویت روابط آمریکا و عربستان سعودی ایفا کرد. او باز هم در تلاش برای مقابله با نفوذ شوروی و تضمین دسترسی بی‌وقفه واشنگتن به نفت روابط نزدیکی با رژیم سعودی در دهه ۱۹۷۰ برقرار کرد و چشم خود را به نقض حقوق بشر و سرکوب سیاسی در این کشور بست.
