«پایان حملات وحشیانه» و «ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه » از اصلی‌ترین اهدافی بود که پای ارتش یمن را به جنگ غزه باز کرد. پیش از تهاجم به غزه و حتی روز‌های ابتدایی آن، نه رژیم‌صهیونیستی و نه حامیان غربی آن گمان نمی‌کردند دورترین جبهه «محور مقاومت» به رژیم‌صهیونیستی بتواند چنین سخت گلوی صهیونیست‌ها را بفشارد. همانند جبهه شمال فلسطین اشغالی و جبهه مقاومت عراق، در یمن نیز استراتژی مقابله با رژیم‌صهیونیستی مرحله به مرحله توسعه پیدا کرد تا به نقطه امروزی رسید.
ارتش یمن پس از بی‌توجهی رژیم‌صهیونیستی به خواسته‌اش برای اجازه ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه و همچنین پایان دادن به جنگ وحشیانه علیه غزه، دست به کار شد و اولین‌بار در ماه اکتبر، موشک‌ها و پهپاد‌هایی را به‌سمت جنوب اسرائیل شلیک کرد. بخشی از این موشک‌ها و پهپاد‌ها به اهداف اصابت کردند، اما برخی دیگر توسط اسرائیل و متحدانش رهگیری شدند. از آنجایی که رژیم‌صهیونیستی با حمایت و میان‌داری ژنرال‌های آمریکایی، حاضر به پایان دادن جنایاتش در غزه نبود، ارتش یمن به‌طور قابل توجهی حملات خود را وسعت داد و به‌سمت بهره‌برداری از موقعیت خود در نزدیکی دریای سرخ پیش رفت. آن‌ها با توجه به نزدیکی به تنگه باریک باب‌المندب، همان راهبردی را در دستور‌کار قرار دادند که رژیم علیه مردم غزه به‌کار برد: «محاصره در برابر محاصره».
قحطی در غزه
یکی از دلایل یمنی‌ها برای تشدید فشار بر رژیم‌صهیونیستی، جنایتی است که آن‌ها در غزه مرتکب می‌شوند. صهیونیست‌ها برای وادار کردن مردم غزه به تسلیم، جدا از بمباران وحشیانه و بی‌هدف، جریان آب و برق به غزه را به‌طور کامل قطع کرده و محاصره همه‌جانبه‌ای را علیه غیرنظامیان از جمله زنان و کودکان اعمال کردند. با وجود مخالفت‌های جهانی با این اقدام، تل‌آویو تا مدت‌ها حاضر به عقب‌نشینی از موضع خود نبود تا درنهایت با دخالت بازیگران فرامنطقه‌ای، اجازه داد بخش اندکی از نیاز‌های مردم وارد غزه شود. کمبود مواد غذایی، در‌حال رقم زدن یک فاجعه انسانی در غزه است.
به‌تازگی منابع خبری گزارش داده‌اند هفته‌ها پس از دسترسی محدود به غذا در نوار غزه، گرسنگی شدید و خطرات فزاینده قحطی در منطقه تحت محاصره به اوج خود رسیده است. به گزارش الجزیره از اوایل اکتبر، حملات اسرائیل در سراسر غزه به نانوایی‌های محلی و انبار‌های مواد غذایی و همچنین جاده‌هایی که برای انتقال کمک‌های بشردوستانه استفاده می‌شوند، آسیب رسانده است. محاصره کامل اسرائیل در محاصره نیز در وهله اول ورود غذا، آب و سوخت را محدود کرده است.
بیش از ۹۰ درصد از جمعیت ۲.۳ میلیون نفری غزه با سطوح بالایی از ناامنی غذایی حاد مواجه هستند، براساس طبقه‌بندی مرحله یکپارچه امنیت غذایی (IPC) که خطرات گرسنگی را اندازه‌گیری می‌کند، همچنین روز پنجشنبه گزارش داد که ۲.۰۸ میلیون نفر در غزه با «ناامنی غذایی حاد» روبه‌رو هستند که می‌تواند در مرحله سوم خطر سازمان یا بالاتر طبقه‌بندی شود. IPC دارای پنج مرحله ناامنی غذایی حاد است که از هیچ (فاز اول) تا فاجعه یا قحطی (مرحله پنج) را شامل می‌شود.
فاز سه و پنج بحران و اضطرار محسوب می‌شوند. ناامنی غذایی «حاد» یک پدیده کوتاه‌مدت است و در مقایسه با ناامنی غذایی «مزمن» که درازمدت و در نتیجه وسایل ناکافی برای زندگی است، ناشی از شوک‌های غیرمعمول یا ساخته دست بشر است. اگر خصومت‌های کنونی و کمک‌های محدود ادامه یابد، غزه نیز تا اوایل فوریه در معرض خطر قحطی قرار خواهد گرفت. چند وقتی است که گذراندن یک روز بدون خوردن غذا در غزه عادی شده است.
در اوایل ماه دسامبر، برنامه جهانی غذا (WFP) گزارش داد که از هر ۱۰ نفر، ۹ نفر در سراسر این منطقه وعده‌های غذایی خود را برای مدت طولانی حذف می‌کنند. WFP در ۶ دسامبر گزارش داد که طی دو ماه جنگ، تنها هزار و ۲۴۹ کامیون حامل کمک‌های غذایی به غزه رسید. دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل همچنین گزارش داد که در ۷۰ روز اول جنگ، تنها ۱۰ درصد غذای مورد نیاز جمعیت غزه وارد این منطقه شد.
محاصره تل‌آویو از باب‌المندب
در برابر آپارتاید، نسل‌کشی و جنایت جنگی رژیم‌صهیونیستی علیه مردم غزه، ارتش یمن اعلام کرد اجازه نخواهد داد هیچ کشتی‌ای به مقصد رژیم‌صهیونیستی یا بنادر آن از تنگه باب‌المندب به سلامت عبور کند. یمن البته به صراحت اعلام کرد این اقدامش «انسانی» بوده و یگانه هدفش نیز رژیم‌صهیونیستی است. آن‌ها گفته‌اند جای نگرانی برای کشتی‌هایی که ارتباطی با رژیم‌صهیونیستی ندارند، نیست و یمن فقط کشتی‌های متعلق به اسرائیل یا کشتی‌هایی که کالا از اسرائیل حمل می‌کنند را هدف قرار خواهند داد. در همین راستا یمن یک کشتی تجاری را توقیف کرد و در بنادر خود نگه داشت و چندین کشتی تجاری دیگر که حامل همه چیز از وسایل نقلیه گرفته تا مواد غذایی بودند، را هدف قرار داد.
پنتاگون مدعی است برخی از پرتابه‌های آن‌ها قبل از سرنگونی در‌جهت کشتی‌های جنگی ایالات‌متحده حرکت می‌کردند. «هلن کوپر» و «اریک اشمیت» در مقاله‌ای که برای «نیویورک تایمز» نوشته‌اند، ادعا کردند تنها در ماه گذشته یمن «بیش از ۱۰۰ حمله به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ انجام داده است.» آن‌ها به نقل از «یحیی سریع»، سخنگوی ارتش یمن نوشتند که گفته: «تا زمانی که تجاوز اسرائیل به برادران ثابت‌قدم ما در نوار غزه متوقف نشود، حملات ادامه خواهد یافت.»
چرایی ناتوانی در برابر یمن؟
طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات‌متحده، ۱۲ درصد از کل تجارت جهانی نفت از طریق دریا و همچنین ۸ درصد گاز طبیعی مایع در نیمه اول سال ۲۰۲۳ از باب‌المندب عبور کرده است. این یعنی ۸.۸ میلیون بشکه نفت در روز و ۴.۱ میلیارد فوت مکعب LNG در روز از این تنگه عبور می‌کند. به گزارش الجزیره سالانه بیش از ۱۷ هزار کشتی از باب‌المندب عبور می‌کنند که برخی از آن‌ها به‌سمت کانال سوئز و دریای مدیترانه می‌روند.
بر اساس ارزیابی‌های S&P Global Platts، نرخ کانتینر برای محموله‌ها از شمال آسیا به بریتانیا که از دریای سرخ و کانال سوئز می‌گذرد، در سال جاری به بالاترین حد خود رسیده است. بیمه‌گران برای بیمه کردن کشتی‌هایی که قصد دارند این مسیر را نیز طی کنند، هزینه بیشتری دریافت می‌کنند. برخی از شرکت‌های کشتیرانی راه جایگزین دریایی دیگری را انتخاب می‌کنند و از مسیر طولانی‌تر آفریقا می‌گذرند. این می‌تواند به معنای افزایش هزینه‌ها و اضافه شدن دو هفته به طول سفر آن‌ها باشد.
در مواجهه با راهبرد یمن در مواجهه با رژیم‌صهیونیستی، ایالات‌متحده آمریکا با ادعای تامین امنیت دریای سرخ، اقدام به تشکیل ائتلافی متشکل از ۱۰ کشور کرد. به تازگی وزارت دفاع آمریکا مدعی شده که بیش از ۲۰ کشور برای مشارکت در ائتلاف جدید به رهبری آمریکا برای تامین امنیت کشتیرانی دریای سرخ موافقت کرده‌اند، اما «دست‌کم هشت کشور»ی که این پیمان را امضا کرده‌اند «از ذکر نام عمومی به‌عنوان شرکت‌کننده در این ائتلاف خودداری کرده‌اند.» نکته قابل تامل در تشکیل ائتلاف آمریکا، این بود که به‌جز بحرین، هیچ یک از کشور‌های عربی منطقه حاضر به همراهی با آمریکا در سیاست ائتلاف‌سازی برای تامین امنیت کشتی‌هایی که مقصدشان سرزمین‌های اشغالی است، نشدند. نکته مهم‌تر اینکه این ائتلاف به‌جز رهگیری موشک‌ها و پهپاد‌های شلیک‌شده از سوی یمن، عملا دستش برای اقدام دیگری بسته است.
این همان موضوعی است که نویسندگان مقاله نیویورک تایمز نیز به آن اشاره کرده‌اند. آن‌ها با یادآوری پاسخ دولت بایدن به حملات مقاومت عراق در عراق و سوریه با این توجیه که این اقدام «برای بازدارندگی این گروه‌ها از تبدیل درگیری اسرائیل با حماس به یک جنگ گسترده‌تر» لازم بود، این سوال را مطرح کردند که «پس چرا آمریکا رویکرد متفاوتی با حوثی‌ها در پیش گرفته است؟» آن‌ها در پاسخ یکی از دلایل این رویکرد را جلوگیری از «برهم‌زدن آتش‌بس ضعیف بین عربستان‌سعودی و حوثی‌ها» دانسته‌اند. مساله مهم‌تر، اما نگرانی دولت آمریکا از زبانه کشیدن آتش جنگ در منطقه است: «دولت بایدن همچنین عمیقا نگران است که جنگ در غزه به یک درگیری گسترده‌تر در منطقه تبدیل شود.
حمله به اهداف یمن -برخلاف سرنگونی هواپیما‌های بدون‌سرنشین تهاجمی- می‌تواند به سرعت به یک تلاقی بین کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا و این گروه تبدیل شود و حتی می‌تواند ایران را بیشتر وارد درگیری کند.» «تیم لندرکینگ»، فرستاده ویژه ایالات‌متحده در امور یمن که اخیرا از منطقه بازگشته در مصاحبه‌ای گفته که «همه به‌دنبال راهی برای تنش‌زدایی هستند. ایده این نیست که منطقه را در یک جنگ گسترده‌تر درگیر کنیم، بلکه استفاده از ابزار‌های موجود برای تشویق یمن به عقب‌نشینی از رفتار بی‌پروایشان است.» تجربه جنگ در افغانستان و همچنین تجربه جنگ هشت‌ساله عربستان و امارات و متحدان‌شان در یمن، آمریکا را از ماجراجویی در منطقه برحذر داشته است. آن‌ها به توانمندی‌های نظامی ارتش یمن و بی‌پروایی آن‌ها آگاهند و از این رو سعی می‌کنند چندان مستقیم وارد تقابل با آن‌ها نشوند.
چه کسی می‌تواند بدترین آسیب را ببیند؟
یمن متعهد شده «همه کشتی‌هایی را که در دریای سرخ به مقصد بنادر اسرائیل حرکت می‌کنند، صرف‌نظر از ملیت‌شان» هدف قرار دهد. از ۱۵ دسامبر به‌دنبال حمله پهپاد و موشک بالستیک به دو کشتی تجاری، چهار شرکت بزرگ کشتیرانی جهان- که بیش از ۵۰ درصد ظرفیت حمل کانتینری جهانی را تشکیل می‌دهند– حمل‌ونقل از طریق باب‌المندب را متوقف کرده‌اند.
اما تا اینجا اسرائیل اولین هدف مستقیم مورد نظر یمن بزرگ‌ترین ضربه را از این اقدام خورده است. بندر ایلات- که یک مقصد گردشگری نیز به‌شمار می‌رود- تقریبا از کار افتاده است و بسیاری از شرکت‌های فعال در بندر اعلام ورشکستگی کرده‌اند. فعالیت این بندر با شدت گرفتن جنگ نامشخص به‌نظر می‌رسد، اما پس از رژیم‌صهیونیستی، مصر که پیش از جنگ با اقتصادی بیمار مواجه بود، علاوه‌بر کاهش هزینه‌های ترانزیت ممکن است از کندی تجارت به‌شدت متضرر شود، زیرا با تغییر مسیر کشتی‌ها، محموله‌های کمتری از کانال سوئز عبور می‌کنند. متضرران دیگر اروپا و کشور‌های دریای مدیترانه هستند که درصورت تداوم وضعیت فعلی در درازمدت بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد، زیرا بسیاری از کشتی‌هایی که محموله را به آن کشور‌ها می‌برند و از آن‌ها می‌برند، متضرر شده‌اند.
۱۵ شرکت کشتیرانی دریای سرخ را فراموش کرده‌اند
عملیات ارتش یمن علیه کشتی‌هایی که در منطقه دریای سرخ به‌سمت بنادر رژیم‌صهیونیستی حرکت می‌کنند، باعث شد تعدادی از شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی بین‌المللی مسیر خود را تغییر دهند یا سفر به سرزمین‌های اشغالی را متوقف کنند. این خبر را ایسنا به نقل از وبگاه «صدی البلد» منتشر کرد و نوشت ۱۵ شرکت کشتیرانی بین‌المللی برای منتقل شدن به بنادر رژیم‌صهیونیستی تغییر مسیر داده یا روند انتقال کالا به سرزمین‌های اشغالی را متوقف کرده‌اند. اسامی این شرکت‌ها به شرح زیر است:
۱- سی‌اچ رابینسون
شرکت تدارکات جهانی CH Robinson روز جمعه اعلام کرد که مسیر ۲۵ کشتی خود را در هفته گذشته تغییر داده تا از طریق مسیر دماغه امید نیک حرکت کنند و این تعداد احتمالا افزایش خواهد یافت. این شرکت اعلام کرد: «پیش‌بینی می‌شود که تردد در بنادر متوقف شود و قیمت‌ها برای بسیاری از جابجایی‌های تجاری در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ افزایش یابد.»
۲- CMA-CGM
گروه کشتیرانی فرانسوی CMA-CGM دوشنبه گذشته اعلام کرد که برخی کشتی‌ها را از طریق مسیر دماغه امید نیک هدایت کرده و دستورالعمل‌هایی را برای سایر کشتی‌های کانتینری که قرار بود از دریای سرخ عبور کنند، صادر کرده است تا به مناطق امن برسند و سفر‌های خود را تا اطلاعیه بعدی متوقف کنند.
این گروه همچنین روز پنجشنبه گزارش داد که به‌دلیل مسافت طولانی، هزینه‌های بیشتری را برای عملیات حمل‌ونقل اعمال خواهد کرد.
۳ و ۴- یوروناو و فرانت لاین
شرکت نفتکش بلژیکی «یوروناو» نیز دوشنبه گذشته اعلام کرد که تا اطلاع ثانوی از تردد از طریق منطقه دریای سرخ اجتناب خواهد کرد. گروه نفتکش «فرانت لاین» مستقر در نروژ هم در همان روز اعلام کرد که کشتی‌هایش از عبور از دریای سرخ و خلیج عدن خودداری خواهند کرد.
۵- اورگرین
شرکت کشتیرانی کانتینری تایوانی «اورگرین» دوشنبه گذشته در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که کشتی‌های این شرکت در حرکت به‌سمت بنادر دریای سرخ تا اطلاع ثانوی به‌سمت آب‌های امن اطراف حرکت خواهند کرد. این شرکت همچنین از توقف بارگیری محموله‌های مقصد بنادر رژیم‌صهیونیستی خبر داد.
۶ و ۷- گرام کاریرز و هاپاگ لوید
شرکت کشتیرانی نروژی Gram Carriers که متخصص در حمل‌ونقل خودرو‌های سواری است، پنجشنبه اعلام کرد که از عبور کشتی‌هایش از دریای سرخ جلوگیری می‌کند. همزمان شرکت حمل‌ونقل کانتینری آلمانی Hapag-Lloyd اعلام کرد که مسیر ۲۵ کشتی را از طریق دریای سرخ تغییر می‌دهد و در پایان سال جاری میلادی تصمیمات دیگری را نیز اتخاذ خواهد کرد.
۸ و ۹ و ۱۰- شرکت کشتیرانی کانتینری کره جنوبی HMM، شرکت کشتیرانی نروژی Hoge Autoliners و گروه کشتیرانی دانمارک نیز اعلام کردند که روند انتقال کلیه محموله‌ها از طریق دریای سرخ تا اطلاع ثانوی به‌طور موقت متوقف می‌شود.
۱۱- ام‌اس‌سی
شرکت کشتیرانی مدیترانه MSC ۱۶ دسامبر اعلام کرد که کشتی‌های این شرکت از کانال سوئز عبور نخواهند کرد و به‌سمت دماغه امید نیک تغییر مسیر خواهند داد.
۱۲- اوشن نتورک اکسپرس
شرکت حمل‌ونقل دریایی اوشن نتورک اکسپرس سه‌شنبه گذشته اعلام کرد که تصمیم گرفته مسیر کشتی‌ها را از کانال سوئز و دریای سرخ تغییر دهد و از این پس کشتی‌های آن در اطراف دماغه امید نیک حرکت خواهند کرد.
۱۳ و ۱۴ و ۱۵- Orient Overseas Container Line مستقر در هنگ کنگ، گروه نروژی Linnaeus Wilhelmsen و شرکت کشتیرانی تایوانی یانگ مینگ نیز اعلام کردند مسیر کشتی‌های خود را از دریای سرخ و خلیج عدن به دماغه امید نیک تغییر خواهند داد. در همین راستا شرکت کشتیرانی آمریکایی فلکسپورت اعلام کرد که حدود ۱۸۰ کشتی باری مقصد خود را از تنگه باب‌المندب که اقیانوس هند و دریای سرخ را به هم متصل می‌کند تغییر داده یا حمل‌ونقل خود را متوقف کرده و منتظر دستورالعمل‌های شرکت‌های خود هستند.
ارتش اسرائیل به‌دنبال فرار از غزه
برخلاف مقاومت اسلامی که عملیات ۷ اکتبر را از مدت‌ها قبل طراحی کرده بود و به‌صورت دقیق، ولی سریع‌تر از آنچه تصویر می‌کرد آن را پیدا و حتی برای واکنش صهیونیست‌ها نیز برنامه‌ریزی کرده بود، در طرف صهیونیستی غافلگیری از عملیات و فروپاشی سیستم امنیتی و نظامی قدرت تصمیم‌گیری را از مقامات صهیونیستی گرفته بود. بر همین اساس ژنرال‌های آمریکایی مسئولیت پیدا کردند که جنگ را مدیریت کنند، اما آن‌ها بعد از نزدیک به ۸۰ روز راه به‌جایی نبردند. حالا صهیونیست‌ها برای لاپوشانی شکست‌شان مدعی هستند مرحله دوم عملیات پایان یافته است.
این خبر را تلویزیون اسرائیل (کان) اعلام کرده است. به گزارش این تلویزیون ارتش اسرائیل قصد دارد مرحله دوم جنگ یعنی عملیات زمینی در غزه را پایان دهد و وارد مرحله سوم شود. کان این گزارش را به نقل از منابعی ناشناس منتشر کرد و نوشت: «مرحله سوم شامل پایان مانور زمینی در نوار [غزه]، کاهش تعداد نیروها، استراحت به نیرو‌های ذخیره، روی آوردن به حملات هوایی و ایجاد منطقه‌ای حائل در مرز‌های غزه و اسرائیل است» زمزمه‌ها درباره آغاز مرحله سوم جنگ درحالی در رسانه‌های رسمی اسرائیلی شنیده می‌شود که مرحله دوم عملیات ارتش هنوز در غزه اهداف اعلامی خود را محقق نکرده است. منابع خبری اسرائیل روز پنجشنبه هفته‌گذشته با انتشار تصاویری خبر داده بودند تیپ گولانی- تیپ پیاده‌نظام نیروی زمینی ارتش اسرائیل- بعد از ۷۰ روز جنگ در غزه تصمیم به عقب‌نشینی از این منطقه گرفته است.
