متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست.
همراستا با افزایش تماسهای ایران و مصر و بهبود روابط دیپلماتیک، نقش قاهره در تنشهای هستهای تهران با پایتخت‌های غربی به‌ویژه آمریکا در حال پررنگ شدن است. ازجمله می‌توان به تماسهای تلفنی چندباره بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه جمهوری عربی مصر، با سیدعباس عراقچی، استیو ویتکاف و رافائل گروسی که پیش و پس از جنگ ۱۲روزه همواره ادامه داشته است، اشاره کرد.
این افزایش نقش باعث شده مصر بهعنوان یکی دیگر از بازیگران میانجی به لیست واسطه‌ها اضافه شود. اما آنچه در این میان محتمل‌تر به نظر می‌رسد ایفای نقش قاهره در تشکیل کنسرسیوم هستهای منطقهای بهعنوان یکی از راهحلهای پیشنهادی برای مذاکرات هستهای ایران است که با توجه به برنامه اتمی مصر و همچنین ساخت یک نیروگاه جدید از سوی این کشور، امر قریب‌الوقوعی به نظر می‌رسد.
در این ارتباط، وزارت خارجه مصر روز چهارشنبه اعلام کرد که وزیر خارجه این کشور، در هفته جاری مجموعه‌‌‌ای از تماسهای دیپلماتیک در سطح بالا را با هدف کاهش تنشهای منطقهای انجام داده است. روزنامه الاهرام مصر نوشت: عبدالعاطی با عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران، استیو ویتکاف فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه و رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت‌‌‌وگو کرده است. این گفت‌‌‌وگوها بر پیشبرد راهحلهای مسالمت‌‌‌آمیز برای بحران‌های منطقهای متمرکز بوده و شامل لزوم ازسرگیری گفتوگوهای متوقف‌‌‌شده درباره برنامه هستهای ایران نیز بوده است. عبدالعاطی تاکید کرده که برای مناقشات جاری هیچ راه‌‌‌حل نظامی‌‌‌ای وجود ندارد و بر اهمیت تنش‌‌‌زدایی و دیپلماسی تاکید کرده است.
طی این تماسهای تلفنی، دیپلمات‌‌‌های عالی‌رتبه ایران و مصر پیرامون تحولات سوریه، لبنان و غزه رایزنی کردند. عراقچی و عبدالعاطی پنج‌شنبه‌شب در یک تماس تلفنی در خصوص آخرین تحولات منطقه تبادل‌نظر کردند. عراقچی در این گفت‌‌‌وگو با ابراز نگرانی شدید از تحولات اخیر در سوریه و حملات رژیم صهیونیستی به این کشور و لبنان و ادامه نسل‌‌‌کشی‌‌‌در غزه، بر ضرورت اقدام هماهنگ کشورهای منطقه برای مقابله با سیاست‌‌‌های جنگ‌‌‌افروزانه و توسعه‌‌‌طلبانه رژیم صهیونیستی که برهم‌زننده ثبات و امنیت کل منطقه است، تاکید کرد. وزیر خارجه مصر نیز بر موضع این کشور در حمایت از تمامیت سرزمینی سوریه و حفظ حقوق همه اقلیت‌‌‌ها و مقابله با تلاش‌‌‌ها برای تجزیه این کشور تاکید کرد.
همزمان سایت آمریکایی اکسیوس به نقل از منابع آگاه گزارش داد استیو ویتکاف گفته هرگونه مذاکرات در آینده باید مستقیم و بدون واسطه انجام شود تا از سوءتفاهم جلوگیری شود. به نظر می‌رسد این ادعا در گفت‌وگوی ویتکاف با وزیر خارجه مصر مطرح شده باشد و احتملا در تماس وزرای خارجه ایران و مصر هم انعکاس پیدا کرده باشد. پیش‌تر وزیر خارجه مصر در جریان سفر عراقچی به قاهره در اواسط خرداد گریزی به تماس تلفنی خود با ویتکاف در گفتوگوهای هستهای با ایران، اشاره و تصریح کرد: ما جزو اولین کشورهایی بودیم که از مذاکرات ایران و آمریکا حمایت کردیم. به صورت تلفنی با استیو ویتکاف صحبت کردم. تفاهم مشترکی بین مصر و آمریکا درباره راهحلهای سیاسی و مسالمت‌‌‌آمیز وجود دارد. همیشه بر مخالفت کامل با استاندارد‌‌‌های دوگانه تاکید کردیم. هیچ طرفی نباید از اجرای قوانین استثنا باشد و معاهده منع اشاعه باید کامل اجرا شود. در این خصوص با گروسی نیز صحبت کردم. ما به تلاشهای خود در این زمینه ادامه می‌‌‌دهیم.
از این زاویه است که نقش در حال ظهور مصر در روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال پررنگ شدن است. سه روز پس از این تماس تلفنی، بدر عبدالعاطی در ۱۲خردادماه میزبان یک نشست مشترک سهجانبه با حضور عراقچی و گروسی بود. این نشست یک هفته پیش از نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رفت‌‌‌وبرگشت پاسخ‌‌‌‌‌‌های ایران و آمریکا به ایده کنسرسیوم منطقهای و توقف غنیسازی، برگزار شد و گمانه‌‌‌زنی‌‌‌ها از پررنگ شدن نقش آژانس و بازیگران عربی تاثیرگذار در این فرآیند را تقویت کرد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انتشار عکسی از این دیدار سهجانبه با عراقچی و بدر عبدالعاطی در صفحه رسمی خود در شبکه ایکس نوشت: دیدار به‌موقع در قاهره با بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر و عراقچی، وزیر امور خارجه ایران. از نقش سازنده مصر در حمایت از راهحلهای مسالمت‌‌‌آمیز و دیپلماتیک برای چالش‌‌‌‌‌‌های منطقهای سپاسگزارم. عراقچی نیز در خصوص این دیدار گفت: ایران در کنار مصر است و جزو بانیان خاورمیانه عاری از سلاح هستهای است. ما حمایت می‌‌‌کنیم که منطقه خالی از سلاح هستهای باشد. وزیر خارجه مصر هم در آن نشست خبری تاکید کرد: ما بر این موضوع تاکید داریم که باید پرونده ایران از طریق راهکار‌‌‌های سیاسی حل‌‌‌وفصل شود نه نظامی. از مذاکرات غیر‌‌‌مستقیم ایران و آمریکا استقبال می‌‌‌کنیم.
به موازات این تماس‌ها ۱۰ تیرماه رافائل گروسی در پیامی در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس از تماس تلفنی با عبدالعاطی خبر داد و نوشت: از تلاشهای وزیر امور خارجه مصر برای بازسازی راه‌‌‌های ارتباط میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قدردانی می‌‌‌کنم. اظهارات وزیر خارجه مصر، حضور رافائل گروسی در قاهره و دیدار با سیدعباس عراقچی این گمانه را تقویت می‌کند که اگر ایده کنسرسیوم منطقهای آن هم در خاک ایران بخواهد شکل واقعی به خود بگیرد، مصر می‌تواند یکی از کشورهای مشارکتکننده در آن باشد. ناظر بر این واقعیت که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر ۱۲خردادماه خود به قاهره، با رئیس‌‌‌جمهور مصر دیدار و حمایت این نهاد بین‌المللی از احداث نیروگاه هستهای «الضبعه» را اعلام کرد.
نیروگاه هستهای الضبعه با همکاری روسیه و با ظرفیت تولید چندهزار مگاوات برق در حال احداث است و بهعنوان نخستین نیروگاه هستهای مصر، نقشی مهم در تامین انرژی این کشور ایفا خواهد کرد. این پروژه بخشی از تلاشهای مصر برای تنوع‌‌‌بخشی به منابع انرژی و توسعه فناوری هستهای محسوب می‌شود. برنامه انرژی هستهای مصر در سال ۱۹۵۴ آغاز شد و نخستین رآکتور تحقیقاتی ئی‌‌‌تی‌‌‌آرآر-۱ در سال ۱۹۵۸از سوی اتحاد جماهیر شوروی تحویل داده شد و توسط جمال عبدالناصر در دلتای نیل افتتاح شد. مصر در سال ۲۰۰۶ اعلام کرد که قصد دارد برنامه هستهای غیرنظامی خود را احیا کند.
علاوه بر مصر، از عربستان، امارات، عمان و قطر هم به عنوان بازیگران مشارکتکننده در این کنسرسیوم نام برده می‌شود که البته در حد گمانه‌زنی است و منوط به پذیرش حق غنیسازی ایران از سوی آمریکا در مذاکرات احتمالی آینده است.در همین ارتباط عبدالامیر نبوی، استاد دانشگاه و پژوهشگر ارشد مسائل مصر، درخصوص افزایش تلاشهای دیپلماتیک قاهره در روابط ایران و غرب به «دنیای اقتصاد» گفت: مصر دنبال ایفای نقش مصالحه‌جویانه میان ایران و آژانس است و البته ایران هم از این موضوع استقبال می‌کند. همراستا با این مساله، مصر همچنین نگران تشدید بحران در منطقه و هم نگران قدرت‌گیری بیشتر اسرائیل
