به نقل از عربی ۲۱، این قرارداد شامل تجهیز ارتش مصر به سامانه پدافندی پیشرفته زمین به هوای NASAMS و موشک‌های AIM-۱۲۰ مصر است که قاهره سال‌ها با وجود مخالفت واشنگتن به دنبال آن بوده است.
این اولین قرارداد بزرگ پدافند هوایی از زمان دریافت ۵۰ میلیون دلار توسط قاهره در سال ۲۰۰۸ برای سامانه‌های کوتاه‌برد AN/TWQ-۱ Avenger است.
ماهیت این قرارداد و اهمیت آن برای نیروی هوایی مصر چیست؟
پنجشنبه گذشته، آژانس همکاری امنیتی دفاعی ایالات متحده (DSCA) کنگره را از این قرارداد که توسط شرکت آمریکایی RTX (که قبلاً Raytheon نام داشت) مستقر در اندوور، ماساچوست اجرا می‌شود، مطلع کرد. اجرای این قرارداد مستلزم سفر ۲۶ نماینده دولت ایالات متحده و ۳۴ نماینده شرکت به مصر برای مدت طولانی برای تخلیه و استقرار تجهیزات، انجام آزمایش سامانه، ارائه آموزش و پشتیبانی فنی و لجستیکی است.
این آژانس وابسته به وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که این قرارداد شامل موارد زیر است: چهار واحد رادار AN/MPQ-۶۴F۱ Sentinel، ۱۰۰ موشک هوا به هوای میان‌برد (AMRAAM)، ۱۰۰ موشک رهگیر هوا به هوای ۱۲۰C-۸ AMRAAM (AIM)، واحدهای هدایت و قطعات یدکی، ۶۰۰ موشک تاکتیکی، ۱۵۰ موشک آموزش هوایی در اسارت، ۸۲ واحد هدایت تاکتیکی، سیستم‌های گره ارتباطی، گیرنده‌های پیشرفته سیستم موقعیت‌یابی جهانی (DAGR)، علاوه بر تجهیزات فرماندهی و کنترل، مراکز توزیع آتش، تعمیر و نگهداری و خدمات پشتیبانی فنی و لجستیکی.
رسانه‌های بین‌المللی بر اهمیت این معامله برای مصر تأکید کردند، از جمله گزارش فوربس که به تفصیل به پیگیری‌های چندین دهه‌ای مصر برای موشک‌های AIM-۱۲۰ برای جنگنده‌های F-۱۶ خود پرداخته بود. این گزارش حاکی از آن بود که کمبود این موشک‌ها، قابلیت‌های دفاع هوایی این هواپیماها را به میزان قابل توجهی محدود کرده است، به همین دلیل مصر به دنبال جت‌های جنگنده از فرانسه و روسیه بود.
سامانه پدافند هوایی میان‌برد NASAMS قادر به رهگیری هواپیماهای بال ثابت و چرخان، پهپادها و موشک‌های کروز است. به گفته وب‌سایت Arab Defense، موشک AIM-۱۲۰ AMRAAM بردی تقریباً ۲۵ کیلومتری دارد.
قرارداد NASAMS قابلیت‌های پدافند هوایی مصر را تقویت می‌کند، به ویژه با پیوستن به سامانه‌های IRIS-T SL و IRIS-T SLEX که مصر حدود یک سال پیش از آلمان خریداری کرد. این امر توانایی مصر را در شناسایی و رهگیری تهدیدات هوایی کوتاه‌برد و میان‌برد مختلف افزایش می‌دهد.
اسرائیل چه می‌گوید؟
علیرغم اهمیت و ماهیت این معامله، بیانیه آژانس آمریکایی تأکید کرد که تأمین سامانه NASAMS و موشک‌های AIM-۱۲۰ مصر که قابلیت‌های دفاعی آن را در برابر تهدیدات هوایی فعلی و آینده افزایش می‌دهد، تعادل نظامی اساسی در منطقه را تغییر نخواهد داد و تهدیدی برای تداوم برتری نظامی اسرائیل بر مصر نخواهد بود.
در دوران حسنی مبارک، واشنگتن موشک‌های میان‌برد MIM-۲۳ Hawk و موشک‌های کوتاه‌برد M۴۸ Chaparral را به قاهره فروخت که ارتقا یافته و مورد استفاده قرار می‌گرفتند. همه این معاملات شامل سیستم‌های کوتاه‌برد و میان‌برد بود، این قراردادها به هیچ عنوان شامل سامانه‌های راهبردی و دوربرد نبود.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که اسرائیل برای حفظ برتری کیفی خود، از اجازه دادن به واشنگتن برای پیشبرد معاملات متعدد با مصر خودداری کرده است. این شامل درخواست سال ۱۹۹۹ برای جلوگیری از تحویل سامانه موشکی پاتریوت PAC-۳، مجهز به فناوری «ضربه کشنده» علیه موشک‌های بالستیک به مصر می‌شود.
تل آویو در سال ۲۰۰۱ از عرضه جنگنده‌های اف-۱۵ به ارتش مصر جلوگیری کرد. این امر زمانی که قاهره در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که جنگنده‌های سوخوی سو-۳۵ روسی را خریداری خواهد کرد، تکرار شده است. این معامله به دلیل تهدید تحریم‌های ایالات متحده علیه مصر تحت قانون مقابله با دشمنان آمریکا (CAATSA) متوقف شد.
قاهره در پاسخ به اصرار واشنگتن و تل آویو بر حفظ برتری کیفی اسرائیل، در سال ۲۰۱۵ به خرید جنگنده‌های داسو رافال فرانسوی و جنگنده‌های میگ-۲۹ام/ام۲ روسی به همراه سه سامانه پدافند هوایی اس-۳۰۰وی‌ام روسی روی آورد.
این موضوع، سوالاتی را در مورد دلایل پذیرش این قرارداد توسط واشنگتن و عدم اعتراض تل آویو به این قرارداد جدید، با وجود قابلیت‌های دفاعی پیشرفته و سیستم‌های ارتباطی پیشرفته و سامانه‌های دفاع هوایی پیشرفته همراه آن، مطرح می‌کند.
دورسازی ارتش مصر از تسلیحات چینی و روسی
در این چارچوب، این قرارداد در بحبوحه نگرانی‌های اسرائیل و آمریکا در مورد اقدام مصر برای دستیابی به فناوری دفاعی پیشرفته از چین صورت می‌گیرد. این نگرانی‌ها با اولین مانورهای مشترک مصر و چین در خاک مصر در ۱۹ آوریل که شامل هواپیماهای جنگنده چند منظوره بود، افزایش یافت.
به دنبال آن، در ۲۴ ژوئن، وب‌سایت نظامی بلغارستانی «Bulgarian Military» اقدام مصر برای خرید جنگنده چینی J-۳۵ را تأیید کرد، معامله‌ای که «می‌تواند موازنه قدرت در خاورمیانه را تغییر دهد، نگرانی‌های آمریکا را برانگیزد» و «نیروی هوایی مصر و نفوذ ژئوپلیتیکی قاهره را تقویت کند».
گزارش‌ها حاکی از آن بود که نیروی هوایی مصر سامانه پدافند هوایی دوربرد HQ-۹B چینی را خریداری کرده است و به مصر یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی استراتژیک غیرغربی را می‌دهد.
تهدیدی علیه اسرائیل نیست
«حسام عبدالکریم»، پژوهشگر مصری و متخصص تحلیل داده در این باره گفت: با خواندن بیانیه پنتاگون در مورد این قرارداد، می‌توانیم ادعا کنیم که «این سیستم به نیروی هوایی مصر در مقابله با دشمن اسرائیلی خدمت نمی‌کند، بلکه به مصر در مقابله با حملات شبه‌نظامیان و گروه‌های غیردولتی که به حملات خود به پهپادها و موشک‌های کروز متکی هستند، کمک می‌کند. این سیستم و برد موشک‌های رهگیر آن همچنین نشان می‌دهد که از آن برای محافظت از اهداف استراتژیک در داخل کشور استفاده خواهد شد، نه برای درگیری‌های نظامی در خط مقدم با یک دشمن متعارف.»
بر این اساس، این پژوهشگر مصری معتقد است که «این معامله نه یک رویداد استثنایی است و نه یک تغییر کیفی برای ارتش مصر در آمادگی‌اش برای مقابله با هرگونه حمله احتمالی دشمن اسرائیلی در جبهه شرقی. بلکه، این معامله در خدمت اهداف امنیتی آمریکا در منطقه است، نه چیزی بیشتر، و هرگونه تلاش مصر برای دستیابی به سیستم‌های معادل روسی یا چینی را که ممکن است موازنه قدرت و بازدارندگی در منطقه را مختل کند، خنثی می‌کند.
