
چهلوهفت سال از ناپدید شدن امام موسی صدر در لیبی میگذرد؛ شخصیتی که میراثی استثنایی از خود برجای گذاشت که همچنان در حافظه جمعی لبنان، جهان عرب و در خاطره مقاومتی که بنیانگذارش بود، زنده است و تا امروز ادامه دارد. او یک روحانی سنتی نبود، بلکه تجسمی از پیوند میان مرجعیت دینی و کنش سیاسی و اجتماعی بود.
این روزها که دولت لبنان زیر تیغ فشارهای آمریکایی و اسرائیلی به خلع سلاح مقاومت تن داده، بسیاری از دشمنان مقاومت در لبنان تلاش میکنند، با استفاده از بخشهایی تقطیعشده از سخنرانیهای امام موسی صدر، القا کنند که حتی وی مخالف هر سلاحی جز سلاح ارتش لبنان بود، گویی فراموش کردهاند که وی نخستین بنیانگذار مقاومت علیه دشمن صهیونیستی که آن را «شر مطلق» خطاب میکرد، بود. این در حالی است که امام موسی صدر با صراحت و قاطعیت تأکید میکرد که اسرائیل نهتنها دشمن لبنان و فلسطین است، بلکه دشمن تمام امت عرب، دشمن اسلام و مسیحیت، دشمن انسانیت و ادیان الهی، بلکه دشمن خداوند متعال است.
امام موسی صدر سلاح مقاومت را مثل قرآن و انجیل، مقدس میدانست
به گواه خلیل حمدان عضو شورای رهبری جنبش امل لبنان، امام موسی صدر پس از آنکه دید دولت لبنان به بهانه عدم توانایی از مقابله با رژیم صهیونیستی سر باز میزند، مقاومت اسلامی را پایهگذاری کرد تا با جانفشانی نیروهای مقاومت از لبنان دفاع شود.وی میگوید که امام صدر همواره تاکید میکرد که بیتفاوتی و عدم اهمیت به قدس به مثابه بیتفاوتی به دین مبین اسلام است و از مسلمانان و مسیحیان میخواست همانگونه که قرآن و انجیل را حمل میکنند برای مبارزه با رژیم صهیونیستی دست به سلاح شوند، چرا که سلاح مقاومت سلاحی مقدس است.
لذا برخلاف آنچه که برخی امروز میگویند، برای امام موسی صدر، سلاح فقط ابزار جنگ نبود؛ نماد ایمان و دفاع از کرامت انسان بود. او مقاومت را نهتنها حق، بلکه وظیفه میدانست، وظیفهای که از دل دین، درد مردم و تاریخ اشغالشده سر بر آورده بود.
در همین راستا وبگاه العهد لبنان با انتشار یادداشتی کوتاه به قلم فیصل الاشمر نوشت که کسانی که میگویند آقای صدر مخالف هر سلاحی جز سلاح ارتش بود، فراموش کردهاند که امام موسی صدر، موسس جنبش محرومین و جنبش امل (أفواج المقاومة اللبنانیة ) بود. یا گویی نمیدانند که لبنان پیش از ناپدید شدن امام موسی صدر با این حجم از تجاوز اسرائیل و حتی تجاوز این رژیم در سال 1982 به بیروت مواجه نشده بود.
بیایید از خودمان بپرسیم: اگر امام موسی صدر امروز در میان ما بود و لبنان در سال گذشته با تجاوز اخیر «اسرائیل» روبهرو شده بود، تجاوزی که هنوز ادامه داردچه میکرد؟ آیا در صف نخست مسؤولان لبنانی قرار میگرفت که خواستار حفظ سلاح مقاومت و جلوگیری از تحویل یا محدود کردن آن به دولت هستند؟ یا از کسانی بود که خواهان تحویل این سلاح به ارتش لبناناند تا در برابر چشم و گوش آمریکا و اسرائیل نابود شود، بیآنکه دولت جرأت کند آن را نزد ارتش نگه دارد تا در دفاع از وطن به کار گرفته شود؟
وقتی امام صدر در سال ۱۹۷۵ گفت: «اسرائیل شر مطلق است و هرگونه تعامل با آن حرام»، هنوز بخشهای زیادی از لبنان تحت اشغال نبود و تجاوزات اسرائیل تازه آغاز شده بود. آیا امروز، با وجود این تجاوزات، سخن او تغییر میکرد؟ آیا میگفت مقاومت و سلاحش باری بر دوش لبنان است؟ در حالی که بارها تأکید کرده بود مقاومت نه یک بازیچه است و نه واکنشی احساسی، بلکه ضرورتی واجب برای حفاظت از لبنان و حقی طبیعی برای مردم لبنان در برابر دشمن.
امام موسی صدر سالها پیش هشدار داده بود: «دولت لبنان در جنوب غایب است و وظیفهاش را انجام نمیدهد، پس باید این خلأ را پر کنیم.» امروز، با گذشت دههها، آیا این خلأ پر شده؟ آیا دولت توانسته از مردم و مرزها محافظت کند؟ پاسخ، با نگاهی به تجاوزهای مکرر اسرائیل، روشن است.اگر امام صدر امروز در میان ما بود، بیتردید همان جملهاش را تکرار میکرد: «نمیتوان از مظلوم خواست سلاحش را زمین بگذارد، پیش از آنکه امنیت واقعی برایش فراهم شود». او هرگز خواهان حذف دولت به نفع مقاومت نبود، بلکه به همافزایی میان آنها باور داشت: دولتی که پشت مقاومت بایستد و مقاومتی که از کشور دفاع کند.
او امروز نیز با صراحت میگفت که خلع سلاح مقاومت، نهتنها به شکوفایی لبنان نمیانجامد، بلکه در برابر طمع بیپایان اسرائیل، کشور را بیدفاع میگذارد. تجربه نشان داده که اسرائیل با هیچ امتیازی عقب نمینشیند و رؤیای «اسرائیل بزرگ» هنوز در سخنان نتانیاهو زنده است.امام صدر همچنین با تمام توان در برابر تلاشهایی میایستاد که مقاومت را طایفهای و شیعی جلوه میدهند. او بارها گفته بود: «دفاع از لبنان وظیفه شیعهها نیست، وظیفه همه لبنانیهاست».
اگر امروز در کنار ما بود، بیتردید از سلاح مقاومت دفاع میکرد، فساد و ناتوانی دولت را نقد میکرد، و مردم را به وحدت در برابر دشمن فرا میخواند. و به آنهایی که چشم به آمریکا و سعودی دوختهاند، میگفت: «تا وقتی دشمنی هست که لبنان را تهدید میکند، سخن از تحویل سلاح، خیانت به امنیت و آینده کشور است».
شاید امروز، در میان هیاهوی واژهها و تفسیرها، نیازی به تحلیل بیشتر نباشد، و تنها یک جمله از امام موسی صدر کافی باشد تا موضع او روشن شود: «اگر میان گرسنگی و تسلیم شدن، ما را مخیّر کنید، رودههایمان را با دستان خود بیرون میکشیم، اما هرگز زانو نمیزنیم».