در عصری که فناوری با سیاست و ثروت با نفوذ گره می‌خورد، نام «لری الیسون» به‌عنوان یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های سیلیکون‌ولی در کالیفرنیا مطرح‌می‌شود.
بنیان‌گذار شرکت «اوراکل» و یکی از ثروتمندترین مردان جهان، دیگر صرفاً یک غول نرم‌افزاری نیست؛ او به بازیگری کلان در عرصهٔ سیاست بدل‌شده که نقطه‌تلاقی کاخ سفید و تل‌آویو قلمداد می‌شود.الیسون با ماجرای تصاحب تیک‌تاک در آمریکا، خود را به‌مثابه معمار جدید دگرگونی آگاهی در آمریکا و جهان معرفی‌کرد. او پدرخواندهٔ پروژه‌ای است که ویژگی‌های ترامپ و اهداف اسرائیل را در خود دارد؛ رژیمی که امروز به دلیل تجاوز به غزه و نسل‌کشی فلسطینی‌ها، با انزوای بین‌المللی بی‌سابقه‌ای دست‌به‌گریبان است.لری الیسون کیست؟ چگونه به اوج قلهٔ سیلیکون‌ولی صعود کرد؟ راز پیوند ناگسستنی او با ترامپ و نتانیاهو چیست؟ و چگونه سرانجام در خدمت منافع تل‌آویو قرار گرفت؟
الیسون و تیک‌تاک: معماری نوین در صحنهٔ آگاهی جهانی
طرح الیسون برای تصاحب تیک‌تاک، که با حمایت و تشویق ترامپ همراه بود، با هدف وادار ساختن «بایت‌دنس»(شرکت مادر چینی آن) به واگذاری سهام و فراهم‌آوردن بستر مشارکت ائتلافی از میلیاردرهای آمریکایی در این پلتفرم شکل‌گرفت.این ائتلاف، به رهبری الیسون، نام‌های بزرگی چون «مایکل دل»، (بنیان‌گذار Dell Technologies، یکی از بزرگترین شرکت‌های رایانه‌ای و فناوری جهان) و همچنین «رابرت مرداک»، غول رسانه‌ای یهودی-آمریکایی و مالک امپراتوری گسترده‌ای همچون فاکس‌نیوز، وال‌استریت ژورنال و تایمز لندن را در برمی‌گیرد.در این سناریو، اوراکلِ الیسون به‌عنوان ستون فقرات تیک‌تاک عمل خواهد کرد؛ پلتفرمی که ماهانه نزدیک به یک میلیارد کاربر فعال در سراسر جهان، از جمله ۱۷۰ میلیون نفر در آمریکا دارد. اوراکل در این میان، مدیریت زیرساخت، الگوریتم‌های مورد نظر خود و نظارت بر جریان محتوا را عهده‌دار خواهد شد.ترامپ در ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۵، امضای یک فرمان اجرایی را اعلام کرد که تأکید داشت این خرید الزامات امنیت ملی آمریکا را محقق می‌سازد. این معامله با ارزش تقریبی ۱۴ میلیارد دلار، شامل یک گروه سرمایه‌گذاری به رهبری اوراکل و صندوق‌هایی همچون سیلور لیک و MGX است.
بدین ترتیب، تیک‌تاک قرار است به سه بخش تفکیک شود: تیک‌تاک آمریکا، تیک‌تاک چین و نسخه سوم برای سایر نقاط جهان. این معامله هنوز نهایی نشده و در انتظار بررسی‌های حقوقی پیچیده در واشنگتن و پکن است؛ اما اظهارات ترامپ دربارهٔ امنیت ملی و بهانهٔ حفاظت از داده‌های ۱۷۰ میلیون کاربر آمریکایی، حاکی از آن است که اهدافی بسیار مهم‌تر و استراتژیک‌تر در پسِ این جابجایی قرار دارد.این پروژه با تلاشی گسترده‌تر در جهت بازمهندسی حوزهٔ دیجیتال و فضای جهانی همسو است تا در خدمت اولویت‌های جدید سیاست آمریکا باشد و مرزهای آنچه بر صفحهٔ نمایش نوجوانان و جوانان نقش می‌بندد را بازترسیم کند.ابعاد مهم‌تر آنجاست که ورود الیسون به ماجرای خرید تیک‌تاک، دریچه‌ای نو به‌سوی بازگشت به عرصهٔ جهانی و نفوذ از طریق یک ابزار دیجیتال فراملی را برای اسرائیل می‌گشاید؛ رژیمی که به دلیل تجاوز به غزه و نسل‌کشی فلسطینی‌ها با انزوای بی‌سابقه‌ای دست‌به‌گریبان است.درحالی‌که مقامات آمریکایی اصرار دارند، این معامله صرفاً ناشی از نگرانی‌های امنیتی است، ناظران معتقدند که حضور الیسون، با پیشینهٔ سیاسی قوی و شبکه‌های حمایتی مرتبط با لابی‌های طرفدار اسرائیل، این معامله را به یک استراتژی گسترده‌تر پیوند می‌زند.این استراتژی، همان تبدیل تیک‌تاک از یک عرصهٔ باز برای گفتمان جهانی به بستری است که در معرض برنامه‌ریزی مجدد قرار گیرد و در خدمت اهداف آمریکا و متحدانش عمل کند.
لری الیسون: از کودکی تا اوج فناوری
لری الیسون در ۱۷ آگوست ۱۹۴۴ در نیویورک به دنیا آمد. مادرش، «فلورانس اسپلمن»، یهودی و مجرد بود و پدر بیولوژیکی‌اش یک خلبان نیروی هوایی ایتالیایی-آمریکایی.او در نه‌ماهگی به ذات‌الریه مبتلا شد و سرپرستی‌اش را عمه‌اش به عهده گرفت. الیسون تا سن ۴۸ سالگی مادر خود را دیگر ندید و در یک خانوادهٔ یهودی که مراسم دینی را در کنیسه برگزار می‌کردند، بزرگ شد.او دربارهٔ باورهایش می‌گوید: «من خودم را به نوعی یهودی مذهبی می‌دانم، اما حمایتم از اسرائیل صرفاً ریشه در اعتقادات و باورهای دینی‌ام ندارد، بلکه در همهٔ زمینه‌ها آن را تحسین می‌کنم.»الیسون تحصیلات دانشگاهی خود را در رشتهٔ پزشکی تا سال سوم ادامه داد، اما مرگ مادرخوانده‌اش او را مجبور به ترک تحصیل کرد. پس از آن، تحصیلات خود را این‌بار در دانشگاه شیکاگو در رشته‌های فیزیک و ریاضیات پی گرفت و برای اولین‌بار در آنجا دنیای طراحی کامپیوتر را کشف کرد.سپس در برکلی کالیفرنیا مستقر شد و کار خود را به‌عنوان برنامه‌نویس برای چندین شرکت آغاز کرد؛ و این سرآغاز سفر او به دنیای فناوری و انباشت ثروت بود.
ظهور و گسترش امپراتوری اوراکل
سفر حرفه‌ای الیسون در سال ۱۹۷۳ با کار در شرکت الکترونیکی Ampex آغاز شد. او سپس در سال ۱۹۷۶ به Precision Instruments (که بعدها به Omex تبدیل شد) پیوست و در آنجا به‌عنوان معاون رئیس بخش تحقیق و توسعه فعالیت کرد.مهم‌ترین گام او در سال ۱۹۷۷ با تأسیس آزمایشگاه‌های توسعه نرم‌افزار (SDL) همراه شرکایش برای ارائه خدمات نرم‌افزاری به کسب‌وکارها برداشته‌شد. در آنجا، او کار بر روی پروژه‌ای بلندپروازانه را برای توسعه یک برنامهٔ مدیریت داده مبتنی بر نظریهٔ کد رابطه‌ای آغاز کرد.این ایده با امضای قراردادی با آژانس اطلاعات مرکزی (CIA) برای توسعه یک پایگاه دادهٔ سفارشی، به یک محصول تجاری تبدیل شد که در نوع خود اولین در جهان محسوب می‌گشت. در سال ۱۹۷۹، این شرکت اولین نسخهٔ نرم‌افزاری خود را با نام "Oracle" رونمایی کرد و آن را به قدیمی‌ترین برنامهٔ مدیریت پایگاه دادهٔ تجاری مبدل ساخت.پس از تغییر نام به «شرکت سیستم‌های اوراکل» در سال ۱۹۸۲، این شرکت تلاش‌های گسترده‌ای را برای توسعه فعالیت‌های خود انجام داد تا اینکه در سال ۱۹۸۷، اوراکل به بزرگترین شرکت مدیریت پایگاه داده در جهان تبدیل شد.رونق اینترنت در دههٔ ۱۹۹۰ موقعیت شرکت را استحکام بخشید. در آغاز هزارهٔ جدید، الیسون استراتژی تهاجمی را در قبال رقبا در پیش گرفت و شرکت‌های بزرگی همچون PeopleSoft،Siebel، BEA و Sun Microsystems را خریداری کرد.این توسعهٔ ظرفیت، اوراکل را به بازیگری محوری در بازار جهانی نرم‌افزار تبدیل‌کرد. در سپتامبر ۲۰۱۴، الیسون از سمت مدیرعاملی اوراکل کناره‌گیری کرد، اما به‌عنوان رئیس هیئت‌مدیره و مدیرارشد فناوری در شرکت باقی‌ماند و همچنان نقش اصلی خود را در شکل‌دهی به سیاست‌ها و جهت‌گیری استراتژیک شرکت حفظ کرد.
لری الیسون: عضویت در باشگاه میلیاردرها و رؤیای نفوذ
الیسون خارج از جهان نرم‌افزار، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در پروژه‌های سرگرمی و تجاری انجام داده‌است. در سال ۲۰۱۲، ۹٪ از جزیرهٔ لانای در هاوایی را خرید و آن را در اختیار نخبگان جهانی مانند ایلان ماسک، تام کروز و نتانیاهو قرار داد.در سال ۲۰۱۲، ثروت او ۴۰ میلیارد دلار تخمین‌زده می‌شد، رشد مستمر اوراکل و افزایش ارزش بازار آن ثروت الیسون را به سطوح بی‌سابقه‌ای رساند. افزایش سرمایهٔ بازار این شرکت از ۲۸۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ به ۵۹۲ میلیارد دلار در ۲۰۲۵، اوراکل را به جمع ده شرکت برتر دنیا وارد کرد. اخیراً، الیسون نه تنها نفوذ اوراکل را در بازار نرم‌افزار گسترش داده، بلکه به‌بخشی از یک پروژهٔ عظیم زیرساخت هوش‌مصنوعی تبدیل‌شده‌است. این پروژه که با نام «استارگیت» شناخته می‌شود، شخصاً توسط ترامپ در اوایل سال ۲۰۲۵ تبلیغ‌شد و ارزش آن ۵۰۰ میلیارد دلار تخمین‌زده می‌شود.الیسون با این پروژه به‌دنبال گسترش نفوذ خود در بخش رسانه و سرگرمی است و قصد خرید غول‌هایی مانند پارامونت (مالک سی‌بی‌اس، سی‌ان‌ان و اچ‌بی‌او) را دارد. در صورت موفقیت، الیسون به یکی از قدرتمندترین مردان در صنعت رسانهٔ آمریکا تبدیل خواهد شد.او که اعتقادی به حریم خصوصی ندارد، به‌دنبال ادغام هزاران پایگاه داده در یک مخزن عظیم است تا سیستم‌های هوش‌مصنوعی را تغذیه کند؛ اقدامی‌که نگرانی‌های جدی را در میان مدافعان آزادی‌بیان برانگیخته است.بسیاری معتقدند، آنچه الیسون امروز درحال انجام آن است، می‌تواند جریان اطلاعات را در سطح جهانی دگرگون سازد، همان‌طور که رابرت مرداک دهه‌ها پیش با تأسیس فاکس‌نیوز و تغییر چشم‌انداز رسانه‌های آمریکایی چنین کرد.
لری الیسون و پیوند ناگسستنی با اسرائیل
حمایت الیسون از اسرائیل محدود به موضع‌گیری‌های عمومی یا بیانیه‌های سیاسی نیست؛ بلکه شامل طرح‌ها و پروژه‌های مالی مستقیمی می‌شود که عمق تعهد او به اسرائیل و پروژه‌های اشغالگری آن را نشان می‌دهد.در سال ۲۰۰۷، او نیم‌میلیون دلار برای تقویت استحکامات شهرک صهیونیستی سدروت هزینه کرد تا آن را در برابر موشک‌های مقاومت فلسطینی و حزب‌الله لبنان محافظت کند.حمایت‌های او فراتر رفت: در سال ۲۰۱۴، ۱۰ میلیون دلار به جمعیت صهیونیستی «دوستان ارتش اسرائیل» کمک کرد و در سال ۲۰۱۷، با اهدای ۶.۱۶ میلیون دلار، بزرگترین کمک مالی تاریخ این جمعیت را رقم زد.حمایت‌های او به اینجا ختم نمی‌شود؛ نام الیسون با تأمین مالی پروژه‌های بحث‌برانگیز شهرک‌سازی در سرزمین‌های‌اشغالی نیز گره خورده‌است؛ پروژه‌هایی که با انتقاد شدید گروه‌ها و سازمان‌های حقوق‌بشری فلسطینی، فعالان صلح اسرائیلی و حتی باستان‌شناسان روبرو شده‌است.این موضوع حتی به طرح شکایت قضایی علیه وی رسید. در سال ۲۰۱۶، گروهی از فلسطینی‌ها و آمریکایی‌های فلسطینی‌تبار، به رهبری «باسم تمیمی»، فعال حقوق‌بشر فلسطینی، دادخواستی جمعی با عنوان «التمیمی و همکاران علیه الیسون و همکاران» تنظیم کردند و خواستار ۵.۳۴ میلیارد دلار خسارت شدند. این دادخواست، چهره‌های برجسته حامی شهرک‌های اسرائیلی در آمریکا، از جمله لری الیسون، را متهم می‌کرد که به دلیل حمایت از شهرک‌سازی و مشارکت در جنایات جنگی اسرائیل، موجب آوارگی هزاران فلسطینی شده‌اند.اگرچه این دادخواست در ابتدا رد شد، اما دادگاه تجدیدنظر آمریکا در واشنگتن در سال ۲۰۱۹ آن را دوباره مطرح ساخت و بحث در مورد نقش الیسون در تأمین مالی شهرک‌ها و مشارکت در جنایات جنگی اسرائیل را باز نگه داشت.
ارتباط شخصی با نتانیاهو
رابطهٔ شخصی الیسون با بنیامین نتانیاهو نیز انتقادات علیه او را تشدید کرده‌است. نزدیکی او به نتانیاهو به‌حدی است که وکلای او را در پرونده‌های فساد مالی نخست‌وزیر اسرائیل تعیین می‌کند.بنابراین، الیسون را نمی‌توان صرفاً یک تاجر ثروتمند و بانفوذ جهانی دانست، بلکه باید او را یکی از برجسته‌ترین حامیان مالی پروژه‌های اشغالگری اسرائیل شمرد که از ثروت و شبکه‌های نفوذ خود برای خدمت به اهداف سیاسی اسرائیل بهره می‌برد.
