طرح ۲۰ مادهای دولت ترامپ برای غزه شامل چندین نهاد جدید و مورد حمایت بینالمللی است که شرایط را به ظن آن برای «صلح پایدار، از تثبیت امنیت در این منطقه جنگزده گرفته تا زمینهسازی برای حکومت آینده آن بدون حماس»، فراهم میکند.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز مینویسد که دو ماه از آتشبس میگذرد و این «طرحهای بزرگ» هنوز محقق نشدهاند.
تشکیل یک نیروی بینالمللی در غزه با نگرانیهایی مبنی بر اینکه میتواند منجر به درگیری مستقیم نیروهای خارجی با حماس شود، همراه بوده است و در مورد ترکیب دولت انتقالی پیشنهادی، شفافیت وجود نداشته است.
قرار است این عناصر بخشی از مرحله دوم آتشبس باشند که در ماه اکتبر به اجرا درآمد و شاهد آزادی همه اسرای زنده باقیمانده در غزه در ازای حدود ۲۰۰۰ زندانی و بازداشتی فلسطینی بود.
به گفته تحلیلگرانی که با نیویورک تایمز صحبت کردند، با کُند شدن پیشرفت طرحها، حماس خلأ موجود در غزه را پر کرده است، جایی که هر روز در حال بازسازی حضور خود است. برای اهالی غزه، آتشبس با وجود شعلهور شدن مکرر خشونت، تا حدودی از جنگ فاصله گرفته است، هرچند بسیاری از خود میپرسند که آیا خانههایشان هرگز بازسازی خواهد شد یا خیر.
تامین امنیت غزه
طرح صلح دونالد ترامپ خواستار استقرار یک نیروی بینالمللی برای کمک به تثبیت غزه و آموزش افسران پلیس فلسطین شده است. با این حال، نحوه دقیق عملکرد این نیرو هرگز مشخص نشده است و این عدم قطعیت، تشکیل آن را به تأخیر انداخته است.
برخی از مقامات دولت ترامپ، از جمله جی. دی. ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، گفتهاند که امیدوارند این نیرو، پیشگام تلاشها برای خلع سلاح حماس باشد. در ماه نوامبر، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامهای به رهبری ایالات متحده تصویب کرد که به چنین نیرویی، از جمله برای «تضمین روند غیرنظامی کردن نوار غزه»، مجوز بینالمللی داد.
قطعنامه سازمان ملل متحد در مورد چگونگی انجام این کار توسط این نیرو صریح نبود و میتوان از لحن آن چنین برداشت کرد که رویارویی با حماس امکانپذیر است.
هیچ کشوری علناً متعهد به اعزام نیرو به غزه نشده است، اگرچه جمهوری آذربایجان و اندونزی به عنوان شرکتکنندگان احتمالی در این نیرو معرفی شدهاند.
به گفته یک مقام آذربایجانی که به شرط ناشناس ماندن برای بحث در مورد اطلاعات حساس، خبرنگاران را در جریان گذاشت، برای جمهوری آذربایجان، اعزام سربازان در صورت مشارکت در جنگ با حماس غیرممکن بود.
به گفته مقامات و دیپلماتها، برخی کشورها گفتهاند که سربازانشان فقط برای حفظ آتشبس در غزه در آنجا خواهند بود و پیشنهادهایی مبنی بر دخالت در مصادره سلاحهای حماس را رد کردهاند.
«هاکان فیدان»، وزیر امور خارجه ترکیه هم هفته گذشته در کنفرانسی در دوحه گفت که نباید از نیروی بینالمللی انتظار داشت که وظیفه ارتش رژیم صهیونیستی را انجام دهد. ترکیه اعلام کرده است که علاقهمند به پیوستن به این نیرو است، اما مقامات اسرائیلی با استناد به آنچه آنها به عنوان نگرش خصمانه ترکیه نسبت به تلآویو توصیف میکنند، قاطعانه با این امر مخالفت کردهاند.
با این حال، به نظر میرسد تلاشها برای تشکیل نیروی بینالمللی در روزهای اخیر شدت گرفته است. سه مقام غربی گفتند که ارتش ایالات متحده قرار است در هفتههای آینده دو جلسه در این مورد برگزار کند، یکی در ۱۶ دسامبر در دوحه قطر، با یک ژنرال دو ستاره و دیگری در ژانویه با یک ژنرال چهار ستاره.
افشای برنامه آمریکا در غزه؛ ۸۰۰۰ نیرو، ۴۰۰۰ پلیس فلسطینی
نیویورک تایمز مینویسد جزئیات بیشتری در مورد آنچه انتظار میرفت این نیرو در غزه انجام دهد نیز منتشر شده است. فرماندهی مرکزی ایالات متحده یا سنتکام، شاخهای از ارتش ایالات متحده که به توسعه برنامههای این نیرو کمک میکند، اخیراً گزارشی را برای مقامات نظامی دهها کشور ارائه داد. در این گزارش آمده است که نیروها در بخشهایی از غزه که در حال حاضر تحت کنترل رژیم صهیونیستی است، مستقر خواهند شد و یک تیم اختصاصی بیش از ۴۰۰۰ افسر پلیس فلسطینی را آموزش خواهد داد.
طبق این گزارش، استقرار این نیرو از نزدیکی شهر جنوبی رفح آغاز میشود و شرایط را برای عقبنشینی بیشتر ارتش اسرائیل فراهم میکند. نیویورک تایمز نسخهای از این گزارش را به دست آورد و با سه دیپلمات غربی تأیید کرد که این گزارش توسط سنتکام به مقامات نشان داده شده است.
سنتکام از اظهار نظر خودداری کرد.
این سند، استقرار ۸۰۰۰ سرباز را تشریح میکند و میگوید برخی از آنها «امنیت زمین، مسیرها و مکانهای ثابت را برای جریان کمکهای بشردوستانه» و «جلوگیری از اختلال دشمن» برقرار خواهند کرد. این سند همچنین میگوید که اعضای این نیرو «شرایطی را برای غیرنظامی شدن حماس تعیین خواهند کرد» اما نگفته است که خلع سلاح چگونه اتفاق خواهد افتاد.
ایالات متحده منابع بیشتری را برای نظارت بر آتشبس و تدوین برنامههایی برای آینده غزه سرمایهگذاری کرده است. برخی از این تلاشها در یک مرکز به رهبری آمریکا به نام مرکز هماهنگی مدنی-نظامی یا سیامسیسی (C.M.C.C.) در جنوب اراضی اشغالی متمرکز شده است.
حماس مدتهاست که با استقرار هرگونه نیروی بینالمللی در غزه مخالف است، اما «حسام بدران»، یکی از مقامات ارشد حماس مستقر در قطر، هفته گذشته در مصاحبهای اظهار داشت که این گروه از این ایده استقبال بیشتری میکند.
بدران گفت که در میان فلسطینیها «اجماع» برای حضور نیروهای بینالمللی در غزه وجود دارد، تا زمانی که آنها برای نظارت و حفظ آتشبس در آنجا باشند و در خلع سلاح دخالت نکنند. او افزود: «فلسطینیها نمیتوانند هیچ نیرویی را - صرف نظر از تابعیت - بپذیرند که به شهروندان حمله کند، وارد خانههایشان شود و سعی در یافتن سلاحهای شخصی آنها داشته باشد.»
رژیم صهیونیستی همچنین در مورد اینکه چنین نیرویی بتواند با موفقیت حماس را خلع سلاح کند، تردید داشته است.
روز یکشنبه، «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، با اشاره به مداخله نظامی، در صورت لزوم، تأکید کرد که خلع سلاح اتفاق خواهد افتاد. او گفت: «این کار را میتوان به روش آسان انجام داد، میتوان به روش سخت انجام داد. اما در نهایت انجام خواهد شد.»
حکومت پس از جنگ
یکی دیگر از بخشهای کلیدی طرح صلح دولت ترامپ تصریح میکند که اداره غزه به طور موقت توسط یک «کمیته فلسطینی تکنوکرات و غیرسیاسی» تحت نظارت چیزی که در این طرح به عنوان «هیئت صلح» نامیده میشود، انجام خواهد شد.
طبق این طرح، ریاست این هیئت را ترامپ بر عهده خواهد داشت و اعضای آن شامل چندین رئیس دولت خواهند بود. فراتر از آن، هنوز مشخص نیست که دقیقاً چه کسانی در هیئت یا کمیته فلسطینی حضور خواهند داشت و چگونه حکومت پس از جنگ غزه را شکل خواهند داد.
دو دیپلمات غربی که خواستند نامشان فاش نشود، به شرط فاش نشدن اطلاعات حساس، گفتند مقامات دولت ترامپ قصد داشتند قبل از کریسمس اعلامیهای در مورد هیئت صلح منتشر کنند، اما این امر احتمالاً تا اوایل سال ۲۰۲۶ به تعویق خواهد افتاد. این دیپلماتها گفتند که انتظار میرود یک کمیته اجرایی نیز در تصمیمگیریها مشارکت داشته باشد و شامل جمعی از مقامات ارشد فعلی و سابق آمریکایی و اروپایی باشد.
آنها گفتند که انتظار میرود «استیو ویتکاف» و «جارد کوشنر»، مشاوران ترامپ و معماران طرح صلح او، در کمیته اجرایی حضور داشته باشند. «تونی بلر»، نخست وزیر سابق بریتانیا که پس از ترک سمت خود به عنوان فرستاده منطقه خدمت میکرد، در طرح صلح ترامپ به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره ذکر شده بود.
برخی از فعالان فلسطینی از احتمال حضور بلر انتقاد کردهاند، چرا که معتقدند او بیش از حد با کابینه رژیم صهیونیستی همدل است.
به گفته این دو دیپلمات، «نیکولای ملادنوف»، فرستاده سابق سازمان ملل برای روند صلح خاورمیانه، نیز برای سمتی در نظر گرفته شده است که احتمالاً به عنوان رابط با کمیته فلسطین عمل خواهد کرد.
به گفته سه دیپلمات غربی، هفته گذشته، ملادنوف با «آریه لایتستون»، یک مقام ارشد دولت ترامپ که به تدوین برنامههایی برای آینده غزه کمک میکند، دیدار کرد.
«مخیمار ابوسعده»، تحلیلگر سیاسی فلسطینی اهل شهر غزه که در طول جنگ آواره شد و اکنون در قاهره زندگی میکند، گفت که آقای ملادنوف در زمان نمایندگی خود در سازمان ملل متحد، میانجی مؤثری بین رژیم صهیونیستی و حماس بود. او افزود: «ملادنوف خبر خوبی برای فلسطینیها است.»
