منتظر اتفاق بزرگ در " آلماتی " نباشید

- این هفته، دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و ۱ + ۵ در آلماتی قزاقستان آغاز می شود. غربی ها، می گویند که پیشنهادات خوبی برای ایران دارند و ابراز امیدواری می کنند که تهران، پکیج پیشنهادی شان را بپذیرد.

اما واقعاً غربی ها چه پیشنهادی برای ایران دارند؟ خبرها حاکی از آن است که آنها هیچ پکیج جدیدی ارائه نخواهند کرد و تنها کاری کرده اند، این است که پیشنهادات قبلی شان را بروز کرده و در کادو پیچ جدید به مذاکره کننده های ایرانی تحویل می دهند.

این که ایران از برنامه هسته ای خود دست بکشد و در مقابل، آنها یکی دو مورد از تحریم ها را لغو کنند، نمی تواند پیشنهاد اغواگرانه ای باشد.
واقعیت این است که ایران، در برنامه هسته ای خود، مطابق مقررات آژانس عمل کرده است. اما غربی ها، فراتر از مقررات بین المللی از ایران، انتطار دارند.

۵ + ۱

این انتظار، ریشه در سوء ظن های موجود دارد و هرگز منطبق با مقررات آژانس نیست. به عنوان مثال، آژانس، مدت هاست که اصرار دارد از مجتمع نظامی پارچین در تهران بازدید کند. پیشتر، این بازدید اتفاق افتاده و بازرسان گفته اند که همه چیز عادی بوده و فعالیت هسته ای در پارچین مشاهده نکرده اند.

اینک بار دیگر، آژانس می خواهد درهای پارچین به رویش باز شود. اما مقررات خود آژانس در این باره چه می گوید؟ طبق مقررات همین آژانس، نه ایران و نه هیچ کشور دیگری وظیفه ندارد به جز " اماکن ثبت شده در آژانس " را به بازرسان نشان دهد؛ خوب یا بد، این قانون خود آژانس است.

غربی ها، می گویند درست است که ایران، قانوناً وظیفه ای بیش از آنچه در مقررات آمده ندارد، ولی ما سوء ظن داریم.
در پاسخ باید گفت که آیا ملاک، سوء ظن غربی هاست یا مقررات تصویب شده آژانس؟
وانگهی، حد پایان این سوء ظن ها کجاست؟ و چه تضمینی وجود دارد که اگر امروز پارچین را بازدید کردند، فردا پادگان های نظامی ایران و محل های نگهداری موشک ها و خطوط تولید تسلیحات مان را نخواهند ببینند؟!
آیا هیچ کشوری در دنیا، اماکن محرمانه اش - که حتی عکس گرفتن از دیوار بیرونی شان نیز ممنوع است - را به روی خارجی ها باز می کند؟!

تنها یک کشور این کار را کرد و آن هم عراق در اواخر رژیم صدام بود که با این اشتباه استراتژیک، نه تنها طرف مقابل آرام ننشست، بلکه با اشراف کامل بر توانایی های نظامی عراق، حمله خود را طرح ریزی کرد.

غربی ها، همچنین ایران را از غنی سازی منع می کنند. این در حالی است که باز طبق همان مقررات آژانس، غنی سازی تحت نظر بازرسان آژانس، حق همه کشورهاست و در ایران نیز، غنی سازی تحت نظر آژانس و زیر دید دوربین های مدار بسته ۲۴ ساعته آن انجام می شود.

همه دنیا می دانند که بحثهسته ای، تنها یک بهانه و اهرم فشار است، بهانه ای که بر مبنای آن، آمریکایی ها، بقیه را از ایران می ترسانند و از دیگران امتیاز می گیرند و روس و چینی ها نیز، از ایران امتیاز می ستانند.
از این رو، اگر بحثهسته ای هم در میان نباشد و به فرض، همین امروز، ایران تمام تاسیسات هسته ای اش را تعطیل و تجهیزاتش را باز کشتی کند و به بندر نیویورک بفرستد، بهانه ای دیگر علم خواهد شد و مثلاً این بار خواهند گفت که موشک های ایران می توانند کلاهک شیمیایی حمل کنند و شهرهای اروپا را هدف قرار دهند و این داستان همچنان ادامه خواهد داشت.

به همین دلیل است که غربی ها، هیچ گاه در مذاکرات هسته ای، امتیاز قابل اعتنایی به ایران نمی دهند. تحلیل آنها این است که اگر ایران، این امتیازهای کم بها را بپذیرد، می توان ضمن عبور از مساله هسته ای اش، وارد فضاهای دیگر شد. اگر هم نپذیرد، بازی را با همین روند کنونی می توان پیش برد.
از این رو، آنها در آلماتی نیز حاضر به دادن امتیاز نخواهند شد و طبیعتاً موضع اصولی مذاکره کنندگان ایرانی نیز در این شرایط باید تأکید بر حقوق مبتنی بر مقررات آژانس باشد.

چندی پیش مقام معظم رهبری، شروط گفت و گو با آمریکا را اعلام کردند. اگر این شرط ها محقق شوند و ایران و آمریکا دور یک میز بنشینند، طرفی بیشترین نفع را از مذاکرات خواهد برد که در کیسه اش، امتیازاتی برای مبادله داشته باشد و الا مجبور است به اصطلاح تجار، از اصل سرمایه بدهد.

همه می دانیم که بحثهسته ای، بهانه ای بیش در نزد ۱ + ۵ نیست و مشکل اصلی، خصومت آمریکا با ایران است که اگر این حل شود، مشکل هسته ای نیز به حاشیه خواهد رفت.
بنابراین، غرب می کوشد در پرونده هسته ای، آنقدر فشار بیاورد که همه امتیازات را در این " عملیات ایذایی " از ایران بگیرد و ایران، در شرایطی در " عملیات اصلی "، پای میز مذاکره با آمریکا بنشیند که چیزی برای معامله و چانه زنی نداشته باشد. این راهبردی است که برای مذاکره کنندگان ایرانی عیان شده است و لذا به نظر می رسد آلماتی قزاقستان نیز نتواند صحنه بده بستان های کلان بین دو طرف باشد.

غربی ها اگر راست می گویند، باید حق غنی سازی طبق مقررات آژانس را برای ایران به رسمیت بشناسند و همه تحریم هایی که به بهانه هسته ای وضع کرده اند را بردارند ؛ مشکل اما اینجاست که بنا به دلایلی که گفته شد ، آنها راست نمی گویند و مذاکرات هسته ای ، بازی آنها برای تخلیه انرژی و امتیازات ایران در دیپلماسی بزرگ آینده است.