مصائب رهبران ونزوئلا پس از هوگو چاوز

به گزارش افکارنیوز، نیکولاس مادورو، معاون چاوز، شامگاه جمعه به عنوان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا سوگند یاد کرد. این مراسم در کاراکاس در حضور دیوسدادو کابلو، رئیس پارلمان این کشور، صورت گرفت. مادورو که پیشتر راننده اتوبوس بود و سپس با پیوستن به اتحادیه کارگری وارد عرصه سیاست شد، یکی از همکاران نزدیک هوگو چاوز محسوب می‌شود. وی قسم خورد که با وفاداری کامل به فرمانده هوگو چاوز از قانون اساسی ونزوئلا پاسداری خواهد کرد. بر اساس قوانین ونزوئلا، مادورو ۳۰ روز مهلت خواهد داشت تا انتخابات جدیدی را در این کشور برگزار کند. هوگو چاوز پیش از مرگ، مادورو ۵۰ ساله را به عنوان جانشین خود معرفی کرده بود. مادورو نیز قرار است که به عنوان یکی از نامزدها در انتخابات آتی شرکت جوید. حزب سوسیالیست حاکم نیز نامزدی مادورو را تایید کرده است. مادورو در نخستین اقدام خود از کمیسیون انتخابات خواست هر چه زودتر تاریخی را برای برگزاری انتخابات تعیین کند. این در حالی است که انریکو کاپریلس، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، ادای سوگند مادورو را خلاف قانون اساسی این کشور خوانده است. به گفته وی، تصمیم دیوان عالی ونزوئلا سوء‌استفاده از اختیارات قانونی است. کاپریلس به نشانه اعتراض در مراسم ادای سوگند مادورو شرکت نداشت. کاپریلس تاکید کرد که اپوزیسیون این خلاف‌کاری را تحمل نخواهد کرد.

دموکراسی به شیوه چاوز

در ونزوئلا اغلب احزاب سیاسی که از انقلاب بولیواری حمایت می‏کنند تحت عنوان حزب سوسیالیست متحد ونزوئلایی(PSUV) با یکدیگر متحد شده‏اند. چاوز همچنین در دوران زمامداری خود دو ابزار کنترلی دیگر نیز ایجاد کرده بود؛ یک گروه ۱۲۵۰۰ نفری از نیروهای لباس شخصی که بیشتر مستقیما به او پاسخگو بودند تا فرمانده ارتش و شبکه‎ای از شوراها و مقام‏های محلی که بسته به شرایط می‏توانست کارکردهای متفاوتی داشته باشد. کارشناسان چپ معتقدند تمامی این اقدامات به توانمندسازی «دموکراسی مستقیم» در ونزوئلا منجر شده است. ولی منتقدانی هم هستند که نظر دیگری دارند و معتقدند که اقدامات چاوز در راستای مشارکت بالا به پایین منجر به تجمیع قدرت در دست رئیس‏جمهور شده است.

اکونومیست می‏نویسد، ورای تبلیغات، انقلاب بولیواری گرفتار فساد و سوءمدیریت شده و اقتصاد ونزوئلا بیش از گذشته به نفت و واردات وابسته شده است. بخش کشاورزی با رکود چشمگیری روبه‏رو شده و مزارع دولتی بازده بسیار کمی دارند. و کنترل بهای ارزهای خارجی هم نتوانسته از افزایش تورم و کمبود کالاهای اساسی در این کشور جلوگیری کند. زیرساخت‏های کشور از هم پاشیده و بخش‏های بسیاری از ونزوئلا از قطع مکرر برق رنج می‏برد. اغلب بیمارستان‏های فرسوده و در آستانه ورشکستگی هستند. جرم و جنایت افزایش یافته است، به‏طوری که کاراکاس به عنوان یکی از خشن‎ترین پایتخت‎های دنیا نام گرفته است. این کشور همچنین یکی از مجاری تجارت موادمخدر در جهان است. با این حال یکی از دستاوردهای سیاسی رهبری چاوز پس از ۱۴ سال حکومت بر ونزوئلا این است که تقریبا بیشتر مردم عادی او را در شرایط نا بسامان اجتماعی و اقتصادی امروز کشور دخیل نمی‏دانند و سرزنش نمی‎کنند. آن‏ها چاوز را یکی از خودشان می‏دیدند که در طرف آن‏ها ایستاده است. حامیان او، به ویژه زنان، می‎گویند: «این مرد از طرف خدا برای کمک به فقرا فرستاده شده بود.» یکی از نقاط قوت چاوز را باید شوخ‏طبعی و حس غریزی او برای استفاده از فرصت‏های سیاسی دانست. او هر یکشنبه از این توانایی خود در برنامه رسانه‏ای «الو رئیس‎جمهور!» استفاده می‏کرد.

کاریزمای از دست رفته چاوز


با مرگ چاوز اما انقلاب بولیواری با آزمونی جدی مواجه شده است. بی‏شک، چاویسم بسیار فراتر از بنیانگذار آن خواهد رفت. بسیاری از مردم عادی ونزوئلا با حسرت به گذشته و زمامداری او نگاه می‏کنند. ولی وارثان او با مشکلات لاینحلی دست به گریبان خواهند بود. پس از انتخابات پرهزینه سال گذشته میلادی، رشد اقتصادی ونزوئلا کند شده است. این در حالی است که نیکلاس مادورو در مقام رهبر فعلی، با چالش کمبود کالاهای اساسی روبه رو است. به نوشته اکونومیست، ونزوئلا در فهرست کشورهایی با اقتصاد خوب و رقابتی به سرعت به پایین فهرست نزدیک می‏شود. برای ۱۴ سال به ونزوئلایی‏ها گفته شده بود که عامل مشکلات جایی در خارج از مرزهای کشور، ایالات متحده یا الیگارشی‏ها، هستند. انتخابات ونزوئلا در شرایطی برگزار می‏شود که تقریبا می‏توان اطمینان داشت حزب حاکم پیروز این انتخابات باشد. اما حتی این حزب نیز در صورت باقی ماندن در راس هرم قدرت، با مشکلات زیادی دست به گریبان خواهد بود. چرا که هیچ یک از رهبران امروز ونزوئلا، نه کاریزمای چاوز را دارند و نه مهارت او را در برقراری ارتباط با توده‏ مردم. به گفته یکی از وزرای خارجه پیشین آمریکای لاتین، مادورو اگرچه مردی خوش مشربی است اما فاقد وجهه سیاسی است. با این حساب پس از چاوز، شاید تنها رهبران کوبا باشند که بتوانند اتحاد محور چاویسم را حفظ کند. کاری که برای هاوانا و اقتصاد تضعیف شده ناشی از سال‏ها تحریم، کار چندان راحتی نیست.