به گزارش افکارنیوز، برگزاری انتخابات تاریخی، ماجرای جنجالی «پرویز مشرف» و محاکمه وی، برپایی تظاهرات میلیونی در پاکستان، مسدود شدن مسیر تدارکاتی ناتو به همراه چندین و چند رویداد بزرگ و کوچک سیاسی دیگر از مهمترین تحولاتی بود که در بخش اول مهمترین رویدادهای پاکستان در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. در ادامه بررسی و بازخوانی پرونده این کشور پر تنش و خبرساز به مهمترین تحولاتی خواهیم پرداخت که برخی از آنها همچنان فضای سیاسی کشور را به خود مشغول داشته است.

تغییر در تیم رهبری طالبان

پس از کشته شدن حکیم‌الله محسود رهبر طالبان پاکستان، «شورای مرکزی طالبان» تشکیل جلسه داد و بعد از روزها رایزنی و مطرح شدن نام افرادی چون «خان سید سجنا»(از دوستان نزدیک محسود) برای جایگزینی وی، سرانجام «ملا فضل‌الله» به‌عنوان رهبر جدید این گروه معرفی شد.

ملا فضل‌الله رهبر شبه‌نظامیان در منطقه «سوات» پاکستان بود که پس از عملیات ارتش در این منطقه در سال ۲۰۰۹ به افغانستان گریخت و از آنجا به حملات خود بر ضد نیروهای پاکستانی ادامه ‌داد.

از آنجا که ملا فضل‌الله از یک‌سو اولین رهبر طالبان پاکستان بود که عضو قبیله محسود نبود و از سوی دیگر، از مخالفان مذاکرات صلح به‌شمار می‌رفت لذا این انتخاب حاشیه‌های زیادی به همراه داشت و حتی گفته شد که این اقدام باعثبروز اختلافاتی در بین گروه‌های مختلف طالبان شده است.

برخی رسانه‌های پاکستانی نیز این انتخاب را اقدامی هدایت‌شده از سوی آمریکا برای پیشبرد منافع واشنگتن در منطقه و خروج آبرومندانه از افغانستان در سال ۲۰۱۴ دانستند.

با همه این تفاسیر، فضل‌الله مدتی پس از کسب این جایگاه وارد منطقه وزیرستان پاکستان شد و ضمن رایزنی با اعضای شورای مرکزی طالبان درباره مذاکرات صلح، شماری از اعضای این شورا را نیز تغییر داد و «شیخ خالد حقانی» را به عنوان رئیس جدید این شورا منصوب کرد.

همچنین برخی گزارش‌ها حکایت از آن داشت که طالبان پاکستان ممکن است برای در امان ماندن از حملات پهپادهای آمریکایی، مقر فرماندهی این گروه را از وزیرستان به ایالت «خیبرپختونخواه» پاکستان منتقل کند.

سال مرگبار برای طالبان

سال ۲۰۱۳ را شاید بتوان یکی از مرگبارترین سال‌ها برای شبه‌نظامیان طالبان دانست.

در این سال شماری از اعضای ارشد طالبان در حمله پهپادها یا در حمله افراد ناشناس کشته شدند که این موضوع می‌تواند چالش بزرگی برای این گروه در آستانه مذاکرات صلح و نیز خروج نیروهای خارجی از افغانستان محسوب شود.

علاوه بر حکیم‌الله محسود رهبر طالبان پاکستان که اوایل آبان ماه درحمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی کشته شد، ولی الرحمن معاون محسود و «ملا سنگین» از اعضای ارشد طالبان نیز از دیگر قربانیان حملات پهپادها بودند.

این در حالی است که اواخر آبان ماه نیز «نصیرالدین حقانی» پسر بزرگ «جلال‌الدین حقانی» بنیان‌گذار «شبکه حقانی» و برادر سراج‌الدین حقانی که در حال حاضر رهبری شبکه حقانی را به عهده دارد در نزدیکی منزلش در اسلام‌آباد پایتخت پاکستان هدف حمله افراد ناشناس قرار گرفت و کشته شد.

نصیرالدین حقانی علاوه بر اینکه طراحی عملیات علیه نیروهای آمریکایی و ناتو را به عهده داشت شخصا در عملیات‌های متعددی که علیه نیروهای خارجی در افغانستان انجام شد شرکت می‌کرد.

دیدارهای کرزی و نواز شریف و توافقات محرمانه

سفرهای متقابل حامد کرزی و نواز شریف به افغانستان و پاکستان و توافقات آشکار و پنهان رهبران ۲ کشور در این مذاکرات نیز از دیگر رویدادهای مهم سال ۲۰۱۳ می‌باشد.

چهارم شهریور ماه سال جاری، حامد کرزی رئیس‌جمهور پاکستان برای دیدار با نواز شریف نخست‌وزیر پاکستان راهی اسلام‌آباد شد.

ایجاد زمینه مذاکره بین دولت افغانستان و طالبان و نیز آزادی «ملا برادر» معاون سابق طالبان از مهم‌ترین درخواست‌های هیئت افغان در این سفر بود که مورد موافقت طرف پاکستانی قرار گرفت.

۲ ماه پس از این دیدار، نواز شریف نخست‌وزیر پاکستان به‌دعوت حامد کرزی راهی کابل شد.

اجازه اسلام‌آباد به کابل برای دیدار نمایندگان دولت افغانستان با «ملا برادر» مرد شماره ۲ سابق طالبان در پاکستان، بازگشایی هرچه سریع‌تر دفتر سیاسی طالبان در ترکیه یا عربستان، گسترش تبادلات تجاری ۲ کشور تا مرز ۵ میلیارد دلار تا سال ۲۰۱۵ و نیز تکمیل برخی پروژه‌های موجود در حوزه انرژی و راه از جمله توافقات کرزی و نواز شریف در این سفر بود.

با این حال، برخی رسانه‌های پاکستانی مدعی شدند که توافقات پشت پرده‌ای نیز بین مقامات ۲ کشور انجام شده است که از جمله آن می‌توان به آمادگی کابل برای تحویل «ملا فقیر محمد» از اعضای ارشد طالبان به اسلام‌آباد و اخراج شبه‌نظامیان مخالف پاکستان از افغانستان اشاره کرد.

همچنین گفته شد که نواز شریف در این سفر تلاش کرد کرزی را قانع کند که اگر با ادامه استقرار پایگاه‌های آمریکایی در افغانستان بعد از ترک این کشور توسط نیروهای خارجی موافقت نکند، «حزب اسلامی» و طالبان افغانستان حاضرند با دولت کرزی همکاری کنند و کابل از حمایت اسلام‌آباد برخوردار خواهد شد.

رئیس‌جمهور افغانستان همچنین عنوان کرد که حاضر است پروژه‌هایی مانند اکتشاف معدن، ساخت راه‌آهن و ساخت جاده را به پاکستان واگذار کند.

همچنین به نوشته منابع پاکستانی، کرزی و نواز شریف توافق کردند تا موضوع «خط دیورند» را پیش نکشند تا این امر موجب بروز اختلاف بین دو کشور نشود.

تغییرات عمده در ساختار ارتش و قوه قضائیه پاکستان

سال ۲۰۱۳ سال تغییر روسای ۲ بخش مهم پاکستان یعنی ارتش و قوه قضائیه بود.

۲۱ آذر ماه، «تصدق حسین جیلانی» به عنوان بیست و یکمین رئیس قوه قضائیه پاکستان سوگند یاد کرد. وی جانشین «افتخار محمد چودری» رئیس سابق قوه قضائیه می‌شود.

این انتصاب در حالی انجام می‌شود که پیش از این دولت اسلام‌آباد، ژنرال «راحیل شریف» را به عنوان فرمانده جدید ارتش و ژنرال «راشد محمود» را به عنوان رئیس کمیته ستاد مشترک ارتش پاکستان معرفی کرده بود.

البته این تغییرات تنها محدود به این موارد نبود و در پی آن شماری از فرماندهان و روسای بخش‌های مختلف ارتش نیز تغییر کردند.

از آنجا که ارتش یکی از قدرتمندترین نهادها در این کشور به شمار می‌رود، این تغییرات ممکن است تأثیراتی بر سیاست‌های داخلی و خارجی پاکستان در روزهای آتی داشته باشد.

بسته شدن پرونده جنجالی «زرداری»

بسته شدن پرونده فساد مالی آصف علی زرداری رئیس‌جمهور سابق پاکستان نیز که سال‌ها سوژه رسانه‌های این کشور شده بود نیز از دیگر رویدادهای مهم سال ۲۰۱۳ بود.

دیوانعالی پاکستان، ۳ سال پیش از دولت این کشور خواسته بود تا پرونده فساد مالی زرداری در دهه ۱۹۹۰ را در دادگاه سوئیس به جریان اندازد که این خواسته با تعلل دولت همراه بود و حتی منجر به برکناری «یوسف‌رضا گیلانی» نخست‌وزیر وقت پاکستان شد.

با این حال سال گذشته، دیوانعالی پاکستان دولت این کشور را تحت فشار قرار داد تا برای بازگشایی دوباره پرونده پولشویی رئیس‌جمهور نامه‌ای به سوئیس ارسال کند.

چند ماه پس از ارسال این نامه، سرانجام مقامات سوئیس اواخر خرداد ماه امسال با ارسال نامه‌ای به پاکستان اعلام کردند که پرونده فساد مالی و پولشویی زرداری رئیس‌جمهور پاکستان مشمول مرور زمان شده و دیگر در هیچ یک از دادگاه‌های سوئیس بازگشایی مجدد نخواهد شد.

آنان همچنین اعلام کردند که هیچ شواهد جدیدی علیه رئیس‌جمهور پاکستان به ‌دست نیاورده‌اند.

با توجه به مطالب گفته شده، به‌نظر می‌رسد که موضوع مذاکره با طالبان و روند صلح همچنان یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی دولت پاکستان در سال جدید میلادی باشد.

همچنین از آنجا که سال ۲۰۱۴ سال خروج نظامیان آمریکایی و ناتو از افغانستان میباشد لذا بحث رابطه اسلامآباد- واشنگتن و اسلامآباد- کابل و تصمیم آنها درباره تعیین نوع همکاریها و مناسبات نیز از دیگر موضوعات دغدغههای مهم دولتمردان پاکستانی خواهد بود.