پس از موضعگيريهاي مقام معظم رهبري دستگاه ديپلماسي حمايت از اين قيامها را مطرح و ضرورت خروج عربستان را اعلام كرد. الان نقدهايي شنيده ميشود كه آنگونه كه بايد موضعگيري قاطع نسبت به اين حوادث صورت نميگيرد.
به گزارش فارس، منوچهر متکی وزیر امور خارجه سابق کشورمان عصر دوشنبه در جمع دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان به تشریح تحولات منطقه پرداخت.
وی با بیان اینکه اصلی‌ترین مأموریت دیپلماسی یک کشور دارای هدف، آرمان و برآمده از اراده ملت، حس استقلال سیاسی کشور، دفاع از منافع و حقوق ملت و تبیین مواضع به حق نظام و ملت در عرصه‌های بین‌المللی است، گفت: انجام چنین مأموریت دشواری زمانی میسر است که باورمندی بر مبانی چنین دیپلماسی و توانمندی برای اجرای آن در کنار هم قرار بگیرد.
متکی رویکرد اتخاذ شده برای رسیدن به اهداف فوق را سیاستی تهاجمی و نرم‌افزارانه عنوان و خاطرنشان کرد: در دنیای برآمده از اراده‌های متفاوت و شکل گرفته از سلطه‌گران زیاده‌خواه، ملتی می‌تواند استقلال خود را حفظ کرده و به مبانی اعتقادی‌اش باورمند باشد و در دفاع از این مبانی توانمند، که در طی مسیرش استوار و ثابت‌قدم باشد.
وزیر امور خارجه سابق با بیان اینکه در دنیای پیچیده‌ای زندگی می‌کنیم، اظهار داشت: اگر ملت ایران مفتخر است بر نظام وابسته‌ای فائق آمده و نظام مستقلی را پایه‌ریزی کرده که براساس اراده ملت ایران در فرصت‌ها و مناسبت‌های مختلف آرمان‌ها و خواسته‌های خود را بیان می‌کند، دست‌اندرکاران حوزه دیپلماسی باید قدرت‌شان را از اعتقادات و مقاومت این ملت بگیرند.
متکی افزود: دولت‌ها و حکومت‌هایی که به مردمشان وابسته نباشند به سلطه‌گر خارجی وابسته می‌شوند و این همان باتلاق وابستگی است که کشورها را در دام سلطه‌گران جهانی قرار می‌دهد.
وی گفت: انقلاب اسلامی آمد برای اینکه مناسبات کهن براساس زورمداری و وابستگی را به هم بریزد و مناسبات جدید را طراحی و برگرفته از اسلام تدوین، تعریف و عملیاتی کند و این انقلاب در ۳۰ سال گذشته شجاعانه شعارهای خود را مطرح کرد.
وزیر امور خارجه سابق با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت مدافع هیچ جنگ، نزاع و درگیری با کسی نبود، اظهار داشت: آنچه در ایران در طی ۳۰ سال گذشته پدیدار شد تک‌ها و آفندهایی بود که کسانی در درون و یا بیرون از مرزها علیه این ملت به کار گرفتند و تنها جرم این ملت این بود و هست که می‌خواهد خودش باشد.
متکی در ادامه به تحولات منطقه پرداخت و در بیان چرایی وقوع این تحولات، گفت: عطش استقلال و تحقق اراده ملی مردم در این کشورها برای به دست گرفتن سرنوشت‌شان علت وقوع این قیام‌ها بود.
وزیر امور خارجه سابق افزود: مشاهده آنچه را که نمی‌خواهند و مطالبه آنچه را که می‌خواهند، دو سوی معادله‌ای است که مردم خاورمیانه عربی و شمال آفریقا در طی بیش از ۵ ماه گذشته در قیام‌های خودشان نشان دادند.
وی خاطرنشان کرد: این قیام‌ها برای باز معرفی کردن هویت ملت‌هایی است که احساس می‌کنند هویت‌شان نادیده گرفته شده و برای تجلی اراده مردمانی است که احساس می‌کنند نقش‌شان هر روز در کشورشان کمرنگ‌تر شده است.
وزیر امور خارجه سابق ادامه داد: این قیام‌ها صدای واحدی را در همه کشورهایی که این خیزش‌ها در آن شکل گرفته به گوش جهانیان رساند که الشعب یرید اسقاط النظام.
وی گفت: این ملت‌ها می‌خواهند تغییر بنیادین و زیرساختی در مناسبات جاری کشورشان به وجود آید. آنها از مناسبات حکمرانان با خودشان گله‌مندند و از مناسبات حکمرانانشان در تعاملات منطقه مهم خاورمیانه و مشخصاً تسلیم‌پذیری در مقابل رژیم غاصب صهیونیستی و علاوه بر آن از نوع مناسبات دولت‌هایشان با غرب، اروپا و آمریکا ناراحتند.
* این قیام‌ها با اراده خارجی شکل نگرفته است
متکی در ادامه سخنانش به نقش الهام بخشی انقلاب اسلامی در قیام‌های منطقه پرداخت و گفت: این الهام‌بخشی باعثایجاد آگاهی شد و امکان مقایسه مردم این کشورها با مردم ایران را فراهم کرد.
وزیر امور خارجه سابق با بیان اینکه این قیام‌ها با اراده خارجی شکل نگرفته است، اظهار داشت: اروپا و آمریکا بر این باور بودند که به اهدافشان در منطقه رسیده‌اند و بر اقتصاد منطقه سلطه یافته و اسلام را حذف کرده‌اند.
متکی به دیدار چند روز اخیر نتانیاهو با اوباما در کاخ سفید اشاره کرد که اوباما اظهاراتی را درباره مرزهای ۱۹۶۷ بیان کرده و گفت: سر و صدایی که در اسرائیل علیه اوباما به راه انداختند به اعتقاد من یک خیمه‌شب بازی است.
* رژیم صهیونیستی، آمریکا و انگلیس متضرر قیام‌های منطقه
وی بزرگترین متضرر قیام‌ها در منطقه را رژیم صهیونیستی دانست و افزود: قوی‌ترین پایگاه منطقه‌ای آمریکایی‌ها، مصر حسنی مبارک بود که الان به هم ریخته است. این مصر مأموریت داشت که هرگونه جنبش فلسطینی را سرکوب و جلوی هر حرکت در داخل مصر را بگیرد و هر توافق با اسرائیل را جلو ببرد؛ اما در حال حاضر انقلابیون مصر با تدبیر مباحثرا به پیش می‌برند.
متکی متضرر این قیام‌ها در جهان را نیز آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها برشمرد و گفت: این‌ها در ۱۰ سال گذشته پله‌پله در منطقه دچار مشکل شدند.
وی به تلاش بعضی از کشورهای حوزه خلیج فارس برای تحریک آمریکایی‌ها به منظور حمله به ایران اشاره کرد و افزود: آمریکایی‌ها در ۳۰ سال گذشته به لحاظ فرهنگی و اجتماعی از الگو بودن در ذهن جوانان خاورمیانه به منفور بودن در ذهن این جوانان تغییر وضعیت داده‌اند.
* برای ساختمانی دوقلو به دو کشور حمله کردند
وزیر امور خارجه سابق ادامه داد: آمریکایی‌ها در ۱۰ سال گذشته متکبرانه در پی حادثه‌ای که هنوز ابعادش مشخص نیست به این منطقه لشکرکشی کردند و برای ساختمانی دوقلو دو کشور را مورد حمله قرار داده و صدها هزار نفر را کشتند.
وی با طرح این پرسش که چند تروریست در افغانستان بود؟ به شعارهای آمریکا در افغانستان یعنی ریشه‌کنی تروریسم، بازگشت امنیت و از بین بردن مواد مخدر اشاره کرد و افزود: هیچ یک از این شعارها محقق نشد.
متکی با طرح این سؤال که آیا جهان بعد از لشکرکشی آمریکا به این منطقه امن‌تر شده؟ خاطرنشان کرد: بوش و جمهوریخواهان به خاطر کارنامه‌شان در افغانستان و عراق سرنگون شدند. الان نه تنها افغانستان ناامن شده، بلکه دامنه این ناامنی به پاکستان نیز کشیده شده است.
* ناامنی در افغانستان و پاکستان از ابتدا در دستور کار آمریکایی‌ها بود
وی با بیان اینکه ناامنی در پاکستان و ناامنی در افغانستان از ابتدا در دستور کار آمریکایی‌ها قرار داشت، گفت: استراتژی آمریکایی‌ها ناامن کردن کشورهای اسلامی برای دستیابی به اهداف خودشان است و اگر پاکستان را ناامن و شرایط ویژه در آنجا به وجود آوردند حکومت مرکزی نمی‌تواند به جاهای مختلف کشور حکمرانی مقتدرانه داشته باشد و همسایگان نیز دچار آسیب می‌شوند.
* جریان‌های تروریستی در شرق کشور زیر سر آمریکایی‌ها بود
وزیر امور خارجه سابق به تلاش برای جدایی‌طلبی در جنوب ایران و انفجارها در اهواز و جنوب کشور اشاره کرد و افزود: انگلیسی‌ها مقصر بودند چون مراکز آموزشی را در اطراف بصره ایجاد کردند. زمانی که بخشی از نیروهای انگلیسی بعد از ترک بصره به افغانستان آمدند حوزه جنوب غربی افغانستان که هم مرز با ایران نیز هست را در اختیار گرفتند و آمریکایی‌ها وارد صحنه شدند.
متکی ادامه داد: جریان‌های تروریستی که اقدامات تروریستی در کنار قاچاق و تجزیه‌طلبی را در شرق کشور دنبال می‌کردند زیر سر آمریکایی‌ها بود تا اینکه رو دست خوردند و سرکرده تروریست‌ها یعنی عبدالمالک ریگی بازداشت شد.
وی ناامنی کشورهای مسلمانان را هدف آمریکایی‌ها عنوان کرد و پرسید: آیا توانستند در این مدت مقبولیت ایجاد کرده و به اهدافشان در افغانستان برسند؟
وزیر امور خارجه سابق به شرایط کنونی در عراق اشاره کرد و گفت: ما در عراق با دو موضوع مواجهیم یکی تظاهرات مردم برای خروج آمریکایی‌ها و دیگری افزایش اقدامات تروریستی و انتحاری در عراق. یکی از قول‌های انتخاباتی اوباما این بود که آمریکا در سال ۲۰۱۱ از عراق خارج می‌شود اما در حال حاضر نیمی از سال ۲۰۱۱ را پشت سر گذاشته‌ایم و این عملی نشده است.
* تشدید عملیات تروریستی برای توجیه حضور
وی افزود: ۳ سال پیش که قرارداد امنیتی آمریکا و عراق در پارلمان عراق مطرح بود، یکی از بندهای آن خروج آمریکایی‌ها از عراق بود. آن زمان شرکت‌های خصوصی همچون بلک واتر برای تأمین امنیت آمریکایی‌ها به عراق آمده بودند؛ اما در پشت صحنه اقدامات تروریستی را تشدید می‌کردند تا حضورشان را در عراق توجیه کنند.
* بازی خیمه شب‌بازی آمریکا
وزیر امور خارجه سابق به بازی خیمه‌شب‌بازی آمریکا در بحثرژیم صهیونیستی پرداخت و افزود: وضعیت آمریکایی‌ها در منطقه دچار مشکل شده است.
وی با طرح این سؤال که چرا جرج میچل استعفا داد؟ گفت: زیرا صورت مسئله در منطقه به هم خورده و تغییر یافته است.
متکی اضافه کرد: ضررکنندگان اصلی در تحولات منطقه آمریکا، رژیم صهیونیستی و دولت‌هایی هستند که با مردمشان یکرنگ نیستند.
وی به حاکمان منطقه توصیه کرد که به مطالبات مردمشان توجه کنند.
* سوریه به مطالبات مردمی پاسخ دهد
به گزارش خبرنگار فارس، منوچهر متکی در ادامه به سؤالات دانشجویان پاسخ داد و در پاسخ به سؤال دانشجویی درباره رفتار دوگانه دولتمردان ایرانی در قبال تحولات بحرین و سوریه، گفت: تفاوتی بین سوریه و کشورهای دیگر عربی در بخش مطالبات مردمی نیست. مردم مطالبات‌شان را دارند و دولت‌ها باید به این مطالبات توجه کنند.
وی نشان دادن مشت و درفش را چاره کار ندانست و افزود: دولت سوریه باید نگران باشد از اینکه آمار کشته‌شدگان در این کشور به صدها نفر رسیده است.
متکی با بیان اینکه خشم تولید خشم می‌کند به اظهارات مطرح شده به نقل از بشار اسد که خواستار این شده که به مردم تیراندازی نکنند اشاره کرد و افزود: اگر چنین موضوعی صحت داشته باشد، حتماً تصمیم عاقلانه‌ای است.
وزیر امور خارجه سابق با بیان اینکه آمریکایی‌ها القا می‌کنند که ایران به سرکوب مردم در سوریه می‌پردازد این القا را غلط و بی‌پایه و اساس دانست و افزود: در بخش مطالبات مردمی سوریه، بحرین، یمن، لیبی، مصر، اردن و عربستان با همدیگر تفاوتی ندارند.
وی با بیان اینکه ویژگی همه این قیام‌ها این است که خارجی‌ها در آن دخالت ندارند، گفت: دولت سوریه مدعی است که دخالت‌هایی از سوی برخی کشورهای منطقه در تحولات این کشور وجود دارد و از برخی‌ها نام برده که آنها تکذیب جدی نکردند و ما در سوریه رگه‌هایی از دخالت خارجی را مشاهده می‌کنیم.
*سرکوب راه‌حل نیست
وزیر امور خارجه سابق بار دیگر با تأکید بر اینکه دولت سوریه باید به مطالبات مردمش توجه کند، اظهار داشت: راه آن سرکوب نیست.
متکی درباره دخالت غربی‌ها در این قیام‌ها با بیان اینکه آمریکایی‌ها و غربی‌ها در شروع این قیام‌ها نقشی نداشتند، یادآور شد: برخی تلاش می‌کنند و خود آمریکایی‌ها نیز خط می‌دهند که القا کنند این قیام‌ها دست آنها است و این ادعای غلطی است، چرا که آمریکایی‌ها مشکلی با منطقه نداشتند که بخواهند آن را به هم بریزند و حکومت‌ها تسلیم آمریکایی‌ها بودند.
وی افزود: آمریکایی‌ها ۵۰ سال تلاش کردند اسلام را در منطقه حذف کنند و تا حدود زیادی موفق شدند، حال بیایند تظاهرات و قیام‌هایی را شکل بدهند که شعارهایش روز به روز اسلامی‌تر بشود؟
وزیر امور خارجه سابق در پاسخ به این سؤال که آیا غربی‌ها در تلاش برای استحاله کردن این قیام‌ها هستند؟ گفت: بله؛ آمریکایی‌ها از قصه بحرین، یمن و مصر مبهوت شده بودند و از زاویه لیبی و از طریق شورای امنیت و قطعنامه‌ای که تصویب کردند وارد شدند. آمریکایی‌ها، سعودی‌ها و انگلیسی‌ها در کنار آل خلیفه همه تلاش خود را انجام می‌دهند که مردم بحرین به خواسته‌هایشان نرسند.
وی در عین حال یادآور شد: این قیام‌ها تا همین الان به اهداف قابل توجهی رسیده از جمله اینکه مردم به قدرت‌شان پی برده‌اند و دیگر اینکه حاکمان منطقه اگر هم بمانند نمی‌توانند مثل گذشته بر گرده مردمان‌‌شان سوار شوند و حتماً دولت عربستان نمی‌تواند مثل ۵ ماه گذشته به حکمرانی‌اش ادامه دهد.
متکی درباره موضع‌گیری ایران در قبال این تحولات اظهار داشت: در آغاز این خیزش‌ها و قیام‌ها این تلقی به وجود آمد که کار آمریکایی‌ها است و این تلقی درست و واقع‌بینانه نبود؛ اما سیستم را قدری دچار تردید کرد که بیشتر بررسی کند و ما با عدم موضع‌گیری صریح مواجه بودیم. مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه تهران خیلی صریح شرایط را تحلیل و جلوی برخی از سوء استفاده‌ها را گرفتند و پس از آن نیز در مشهد سه نکته مشخص را یعنی حمایت از خواسته‌های مردم، پرهیز از سرکوب مردم و دخالت‌های خارجی و مشخصاً عربستان را بیان کردند.
*طراحی عربستان برای حضور در یمن
وزیر امور خارجه سابق با بیان اینکه در حال حاضر عربستان در حال طراحی برای حضور در یمن است، گفت: شورای همکاری خلیج فارس بیانیه‌ای را صادر کردند که علی عبدالله صالح برکنار و معاونش ریاست حکومت را عهده‌دار شود.
متکی خطاب به شورای همکاری خلیج فارس به آنها گفت: شما چکاره‌اید که برای مردم یمن تصمیم می‌گیرد؟ این حق آنها است که برای خودشان تصمیم بگیرند.
وی ادامه داد: پس از موضع‌گیری‌های مقام معظم رهبری دستگاه دیپلماسی حمایت از این قیام‌ها را مطرح و ضرورت خروج عربستان را اعلام کرد. الان نقدهایی شنیده می‌شود که آنگونه که باید موضع‌گیری قاطع نسبت به این حوادثصورت نمی‌گیرد.
* در قبال رفتار منافقانه کشورهای حاشیه خلیج فارس با سعه صدر برخورد کردیم
به گزارش خبرنگار فارس منوچهر متکی در ادامه سخنانش با بیان اینکه بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس در ۳۰ سال گذشته بسیار منافقانه با ما برخورد کردند، اظهار داشت: ما به عنوان کشور بزرگ منطقه با سعه صدر برخورد کردیم، ولی در گفت‌وگو‌های خصوصی به آنها این رفتارشان را گوشزد می‌کردیم.
وی با اشاره به تلاش عربستان برای ترغیب چین و دیگر کشورها برای اینکه از ایران نفت نخرند، خاطرنشان کرد: اما هیچ‌کس حرف آنها را نشنید.
به گزارش خبرنگار فارس، منوچهر متکی در ادامه این نشست و در پاسخ به این سؤال دانشجویان که آیا ایران دخالت اجرایی و عملیاتی در این قیام‌ها دارد؟ با رد این موضوع، گفت: آمریکایی‌ها سه نوع برخورد با این حادثه داشتند. در ابتدای این قیام‌ها گفتند ما بررسی کردیم ایران هیچ دخالتی در این قیام‌ها ندارد چون اگر می‌گفتند ایران دخالت دارد یعنی حرکت اسلامی و شعارهای اسلامی برگرفته از انقلاب را تأیید می‌کردند. زمانی که جلوتر رفت دیدند که مردم منطقه شعارهای مردم ایران را سر می‌دهند و در آن زمان آمریکایی‌ها اعلام کردند که ایرانی‌ها از این قیام‌ها بهره‌برداری می‌کنند و
اخیراً نیز از دخالت ایران سخن می‌گویند.
وی در عین حال به نقش الهام‌بخشی انقلاب در این قیام‌ها اشاره کرد.
* اروپا در مرحله بعدی قیام‌ها
وزیر خارجه سابق درباره کشیده شدن این قیام‌ها به اروپا، نیز اظهار داشت: بحثی را مقام معظم رهبری مطرح کردند مبنی بر اینکه اروپا در مرحله بعدی تحولات و قیام‌های مردمی قرار دارد.
متکی به چالش‌هایی که در حال حاضر اروپا با آن روبرو است، اشاره کرد و این چالش‌ها را احساس عدم استقلال مردم اروپا در قبال آمریکا، مشکلات و تبعیض اقتصادی در بین کشورهای اروپایی، خلاء معنویت در اروپا و احساس حقارت روسا و دولت‌های اروپایی در قبال رژیم صهیونیستی بعد از جنگ جهانی دوم برشمرد.
* کارنامه دولت آل خلیفه سرشار از بی منطقی
وی همچنین در پاسخ به سؤال یکی از دانشجویان درباره دخالت نظامی ایران در بحرین، اظهار داشت: اعتقادی به چنین دخالتی از سوی ایران در این کشورها ندارم، زیرا ویژگی بارز این قیام‌ها، عدم دخالت خارجی است. مردم بحرین هیچ سلاحی در اختیار ندارند.
وزیر خارجه سابق افزود: اگر کارنامه دولت آل خلیفه را مرور کنیم، همه بی‌منطقی بوده ولی مردم بحرین عین منطق شدند.
* هنر نکردید که به مردم در خیابان‌ها تیراندازی کردید
متکی دخالت نظامی ایران در این کشورها از جمله بحرین را در راستای سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران ندانست و خطاب به سعودی‌ها گفت: هنر نکردید که به مردم بحرین در خیابان‌ها تیراندازی کردید و به در منازل رفتید و مردم را دستگیر و حسینیه‌ها و مساجد را تخریب کردید.
وی درباره بستن تنگه هرمز توسط ایران برای مقابله با اقدامات دولت آل خلیفه، خاطرنشان کرد: ورود ما به فاز بستن تنگه هرمز باعثگره‌گشایی مشکل منطقه نمی‌شود.
* کمپ دیوید مسلوب الاراده کردن دولت مصر در سیاست خارجی
وزیر خارجه سابق درباره پیمان کمپ دیوید نیز که سؤال یکی از دانشجویان بود، اظهار داشت: زمانی که کمپ دیوید منعقد شد مصر ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار نیروی نظامی داشت و یکی از تعهدات مصر این بود که نیروی نظامی‌اش را به ۳۵۰ هزار نفر برساند و از دیگر تعهدات مصر این بود که جلوی هرگونه حرکت توسط فلسطینی‌ها را بگیرد.
متکی بر لغو همه تعهدات مصر به رژیم صهیونیستی تأکید کرد و افزود: کمپ دیوید مسلوب الاراده کردن دولت مصر در سیاست خارجی است.
* بررسی موضوع ایران و آمریکا یک موضوع و پروژه ملی در کشور
وی در پاسخ به سؤالی درباره رابطه ایران و آمریکا، با بیان اینکه بررسی موضوع ایران و آمریکا یک موضوع سیاسی، حزبی و گروهی نیست، گفت: بررسی موضوع ایران و آمریکا یک موضوع و پروژه ملی در کشور است. ما نمی‌توانیم مسائل ایران و آمریکا را جزیره‌ای منفرد و جدا از هم بررسی کنیم.
وزیر خارجه سابق ادامه داد: ما انقلابی کردیم که بیشترین قدرت آمره در این کشور بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکایی‌ها بودند و این پایگاه در هم شکست. آمریکا از لحظه فروپاشی پایگاهش در ایران تا الان به دنبال سیطره و تسلط مجدد بر کشورمان است و تمام اقدامات و طراحی‌های آن اعم از کارت‌های سیاسی و کارت‌های نظامی و امنیتی و جاسوسی که بازی کرده، برای این قصه است.
متکی با اشاره به فرمایشات چند سال پیش مقام معظم رهبری در شیراز، مبنی بر اینکه ما با کشوری چون آمریکا نمی‌خواهیم تا ابدالدهر رابطه نداشته باشیم اما مبانی و چارچوبی دارد، گفت: ما در خصوص موضوعاتی که بین ایران و آمریکاست چارچوبی در برخورد با آمریکایی‌ها داریم.
وی با بیان اینکه پرونده روابط ایران و آمریکا بسیار قطور و مشکلاتش بسیار جدی است، اظهار داشت: آمریکایی‌ها باید به این فهم برسند که از جایگاه برابر با ایران برخورد کنند.
وزیر خارجه سابق با ذکر این نکته که من آمریکایی‌ها را در این موضع ندیدیم، گفت: البته مسائلی داریم مثل مسئله عراق که براساس درخواست رهبران عراق با آمریکایی‌ها در این خصوص مذاکره کردیم و آن مذاکرات هم به نفع عراقی‌ها بود و هم آمریکایی‌ها. زیرا برای آنها تشریح کردیم که چرا سیاستشان در عراق شکست می‌خورد.
متکی به سیاست غلط آمریکا در مورد فلسطین در ۶۰ سال گذشته اشاره کرد و افزود: ما عنوان می‌کنیم که این سیاست درست نیست و فلسطین باید توسط فلسطینی‌ها اعم از مسیحیان، یهودیان و مسلمانان اداره شود.
* از سفر معروفتان بگویید
وی در پایان و در پاسخ به سؤالات متعدد دانشجویان درباره برکناری‌اش، اظهار داشت: درباره من و سفر معروفی که دوستان با علاقه در جلسات درباره آن سؤال می‌کنند بنا به دلایلی، اقتضای زمان را برای پاسخگویی به آن سؤال مناسب نمی‌دانم. البته دوستان خیلی تلاش کردند که من در این زمینه صحبتی کنم؛ ولی من تمرین نگفتن می‌کنم.
وزير خارجه سابق ادامه داد: زيرا معتقدم بر هر گفتن و نگفتني بايد يك حكمت و نفع غيرشخصي حاكم باشد. ممكن است در مورد اتفاقي كه بر من واقع شده ترغيب شوم و دلايلي را بگويم و اين دلايل را دارم؛ ولي چون نفع غيرشخصي نميبينم صحبتي نميكنم و من را معذور بداريد.
