سوریه، این روزها کانون رایزنی‌های دیپلماتیک

به گزارشافکارنیوز،روزنامه «الوطن» سوریه امروز یکشنبه از سفر یک هیأت فرانسوی برای اولین بار از زمان آغاز بحران سوریه، فردا(دوشنبه) به دمشق خبر داد.

در همین حین، از پاکستان نیز خبر رسیده، «نایر حسین بخاری» رئیس سنای این کشور نیز، عازم سوریه خواهد شد تا با مسئولان سوری دیدار کند.

«نبیل العربی» دبیرکل اتحادیه عرب نیز، در گفت‌وگویی با روزنامه الحیات، از برقراری تماس‌های غیر مستقیم میان اتحادیه عرب و دولت دمشق خبر داده(+) و با انتقاد از ائتلاف معارضان سوریه گفته است: معقول نیست که در سه سال با ۶ نفر به عنوان رئیس ائتلاف مخالفان سوریه تعامل داشته باشیم.

پیش از این هم بشار اسد رئیس جمهوری سوریه گفته بود که تماس مسئولان اطلاعاتی و دیپلماتیک غربی با دمشق و سفر به سوریه ادامه دارد اما مقامات غربی به دلیل افکار عمومی خود جرأت علنی کردن آن را ندارند.

اسد این حرف را دی ماه گذشته در جمع اعضای حزب بعثسوریه زد و الاخبار در این خصوص نوشت: بشار اسد می‌گوید چرخش کند غربی‌ها به سوی دمشق آغاز شده است. با همه این کُندی، «غربی‌ها تماس با ما را آغاز کرده‌اند و دیدارها(ی دو جانیه) قطع نمی‌شود. این دیدارها با نظارت بالاترین سطوح(سیاسی در کشورهای غربی) انجام می‌شود؛(یعنی) رئیس‌جمهورها، وزرا و مدیران سرویس‌های اطلاعاتی…». در این دیدارها برای ما روشن شده است که آنها «دچار اختلاف هستند درباره بحران سوریه. جریان‌هایی که خواستار سیاست باز مقابل ما هستند همان‌هایی هستند که زیر نظر سطوح عالی سیاسی خود، با ما تماس دارند».

اخباری که امروز(یکشنبه) از برقراری دور تازه تماس‌ها با دولت سوریه از سوی طرف‌های معارض با این دولت، مخابره شده است، آیا خبر از یک تغییر جهت کشورها در قبال دولت سوریه می دهد یا باید به عنوان یک اقدام دیپلماتیک ساده برای حل بحران سوریه، به آن نگاه کرد.

پس از یورش تکفیری‌های داعش به استان موصل عراق و پس از آن حرکت به سوی «اربیل» ائتلاف ضد تروریستی غربی برای مهار تروریست‌ها و جلوگیری از به خطر افتادن منافع غرب در خاورمیانه، تشکیل شد؛ پس از این اتفاقات، بحث‌های بسیاری حول بهترین راه مبارزه با داعش و ایستادگی مقابل آن صورت گرفت که دو راه حل برای این موضوع در محافل غربی و عربی مطرح شد، راه حل اول، تجهیز دوباره ارتش به اصطلاح آزاد و آموزش آن‌ها در عربستان و ترکیه است که در این باره، عربستان‌ آمادگی خود را برای آموزش مخالفان بشار اسد اعلام کرده و «سلیم ادریس» وزیر دفاع «حکومت در تبعید» مخالفان سوریه، از تشکیل ارتش ۶۰ هزار نفری و آموزش آن‌ها در عربستان خبر داده است.

همچنین روز جمعه گذشته ترکیه و‌ آمریکا برای آموزش مخالفان اسد در خاک ترکیه به توافق مقدماتی رسیدند.

تمامی این‌ها تاکنون صرفا در حد حرف است و به نظر نمی‌رسد، دیگر چیزی از گروهک ارتش آزاد باقی مانده باشد که بتواند اوضاع میدانی را در سوریه به دست گیرد.

ارتش آزاد این روزها، در بدترین وضعیت ممکن قرار دارد، در شمال سوریه مرتبا از سوی جبهة النصره و داعش مورد حمله قرار می‌گیرد و در مرکز نیز ارتش سوریه دست بالا را دارد، در جنوب نیز به دلیل حملات ارتش سوریه و جبهة النصره، در حال تلفات دادن است.

در جبهه شمال که پیش از این استان «ادلب» مرکز ثقل تجمع نیروهای ارتش آزاد بود، دیگر حمایت سابق از سوی ترکیه صورت نمی‌گیرد. ترکیه در خاورمیانه پس از وقایع مصر، لیبی، تونس و کنار گذاشته شدن اخوان‌المسلمین و همچنین بازگشت قطر به جبهه عربستان، قافیه را باخته می‌بیند و بیش از این نمی‌خواهد خود را در سوریه درگیر کند.

کمبود سلاح، عدم پرداخت حقوق نیروها، چند دستگی در بین ارتش آزاد و اختلافات در بین ائتلاف مخالفان از عواملی است که در ماههای اخیر روحیه نیروهای ارتش آزاد را شدیدا کاهش داده و بسیاری از آن‌ها یا به ارتش سوریه بازگشته یا درگیری را رها کرده‌اند.

بازگشت به دولت قانونی سوریه، تنها راه حل

اما راه حل دوم برای مقابله با تکفیری‌های داعش، بازگشت به دولت سوریه و همکاری با بشار اسد است که این گزینه، هر روز قوت بیشتری به خود می‌گیرد.

«دی میستورا» فرستاده رسمی سازمان ملل در سوریه، هفته گذشته به دفعات از اینکه «بشار اسد» جزئی از راه حل بحران سوریه خواهد بود، سخن گفت.

روزنامه «گاردین» انگلیس در گزارشی به تاریخ ۶ بهمن سال جاری نوشت: واشنگتن دیگر بر این موضوع[کناره‌گیری بشار اسد از حکومت] به عنوان پیش شرط صلح در سوریه تاکید نمی‌کند.

بنا به نوشته این روزنامه، برداشته شدن تهدید داعش در اولویت واشنگتن قرار دارد و آمریکا موضع خود در قبال دولت بشار اسد را تغییر داده است.

روزنامه نیویورک تایمز نیز، طی مطلبی نوشت: «رخدادهای سوریه تغییر کرده است». و در این یادداشت، تهدید اصلی برای آمریکا را نه بشار اسد بلکه گروهک داعش عنوان کرد.

بنا به اذعان مراکز پژوهشی غربی، بدترین وضعیت برای آمریکا، فروپاشی دولت سوریه است، چرا که پس از آن هیچ قدرتی وجود ندارد که مقابل تکفیری‌های داعش بایستد.

شاید به همین دلیل باشد، که وزارت خارجه‌ آمریکا از طرح روسیه برای حل بحران سوریه و گفت‌و‌گوی بین دولت و مخالفان، استقبال گرمی کرده است.

همچنین «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه، در گفت‌و‌گو با روزنامه الاخبار در تاریخ ۱۳ آذر گذشته، از چرخش آرام سیاست‌های کشورهای غربی به ویژه آمریکا در قبال سوریه خبر داد و گفت: دیدارهای غربی‌ها از دمشق، این روزها قطع نمی‌شود.

روزنامه الاخبار همچنین در تاریخ ۶ دی، نوشت: برخی مسئولان اتحادیه اروپا در نشست شورای وزیران خارجه این اتحادیه، به صراحت گفته‌اند که سیاست‌های اروپا در قبال سوریه اشتباه بوده و باید براساس طرح دی میستورا، فرستاده سازمان ملل در سوریه، به تغییر سیاست ها در سوریه پرداخت.

هرچند باید گفت، از سال ۲۰۱۳ که خطر بازگشت اتباع اروپایی عضو گروه‌های تروریستی به کشورهای خود، به طور جد محسوس شد، بارها مأموران اطلاعاتی و امنیتی کشورهای غربی از جمله، فرانسه، آلمان، اسپانیا به سوریه سفر کرده و خواستار همکاری این کشور برای کنترل اتباع اروپایی داعش شده‌اند.

باید گفت، اوضاع سوریه، در حال تغییر جدی است، یکبار، یک دپلمات لبنانی از قول بشار اسد گفته بود که سال ۲۰۱۵ سال اتمام بحران در سوریه است. کشورهای غربی و عربی حاصل دست پختشان را در سوریه مشاهده می‌کنند و این‌که حضور تروریست‌ها از تمام نقاط دنیا برای ساقط کردن دولت بشار اسد به هر قیمتی، چه وضعیت بی‌سابقه ای را در خاورمیانه دچار شده است.

در زمانی که هیچ قدرت دیگری در سوریه جز دولت این کشور یارای مقابله با تروریست‌ها را ندارد و در شرایطی که از مخالفان به اصطلاح معتدل سوریه، چیزی جز چند بیانیه و سخنرانی نمانده است، بازگشت آهسته کشورهای غربی و عربی به سمت دولت سوریه، قابل پیش‌بینی بوده است.

این روزها، مصر با چراغ سبز عربستان، سعی در میانجیگری و حل آبرومندانه بحران سوریه را دارد؛ کویت سفارت سوریه را بازگشایی کرده و منطقه بیش از هرچیزی به یک سوریهی با ثبات و یک دولت مقتدر نیاز دارد، تا خاورمیانه نیز از منجلاب تروریستها، خارج شود.