مقامات اروپایی یکی پس از دیگری نسبت به از درست رفتن اتحاد و همبستگی در این مجموعه تحت تاثیر بحران پناهجویان هشدار می دهند. این در حالیست که علاوه بر بحران پناهجویان، سایر بحران‌های اقتصادی و اجتماعی و امنیتی رخ داده در این مجموعه زنگ خطر را برای از بین رفتن همبستگی در قاره سبز به صدا در آورده است. این همبستگی هم اکنون تحت تاثیر شرایط و بحران‌های متعدد جاری در اروپا تحت تاثیر قرار گرفته است. در جریان بحران پناهجویان شاهد هستیم که بسیاری از اعضای اتحادیه اروپا تعهدات اولیه خود در خصوص پذیرش پناهجویان را زیر پا گذاشته و به منتقدین این روند تبدیل شده‌اند. در چنین شرایطی روسا و مسئولین اتحادیه اروپا نمی‌توانند وحشت خود را نسبت به فروپاشی نمادهای اتحاد در اروپا کتمان نمایند. یکی از این افراد دونالد تاسک است.
دونالد تاسک به عنوان رئیس شورای اروپایی معتقد است در صورت عدم حل و فصل بحران پناهجویان در ماه مارس امسال، پیمان شنگن در معرض فروپاشی قرار خواهد گرفت. رئیس شورای اروپایی نشست اواسط مارس اتحادیه اروپا را آخرین فرصت برای یافتن یک راه حل مشترک اروپایی برای بحران پناهندگان دانسته و درباره شکست پروژه اروپایی در سایه این بحران هشدار داده است.
این هشدار دونالد تاسک در حالی مطرح می شود که پیمان شنگن به عنوان یکی از نمادهای وحدت در اتحادیه اروپا مدتهاست در معرض آسیب قرار گرفته است. پس از وقوع حملات تروریستی پاریس، برخی کشورهای اروپایی از تغییر در برخی مفاد پیمان شنگن و متعاقبا از تبدیل آن به پیمانی جایگزین حمایت کرده‌اند. هر چند این حمایت در نهادهای رسمی اروپایی اعلام نشده است، اما این بحث از ابتدا در میان نهادهای امنیتی در اروپا مطرح بوده است. حتی مقامات فرانسوی اعلام کرده‌اند که امکان تغییر پیمان شنگن و اصلاح آن در سال 2016 میلادی وجود دارد. بر همگان مسجل است که واژه "اصلاح" در قبال پیمان شنگن موضوعیت ندارد و هرگونه تغییری در شاکله آن مترادف با تغییر در ماهیت آن است و شاکله و هویت پیمان شنگن به یکدیگر گره خورده است. موضوعی که تحلیلگران مسائل اروپا بر روی آن اتفاق نظر دارند.
هم اکنون دونالد تاسک به مانند مارتین شولتز رئییس پارلمان اروپا و دیگر سران اتحادیه اروپا نسبت به از بین رفتن همبستگی در اروپا تحت تاثیر بحران پناهجویان هشدار داده است. اما سوال اصلی اینجاست که آیا اروپای واحد قادر به دستیابی به راه حلی در قبال پناهجویان خواهد بود؟
واقعیت امر این است که بسیاری از کشورهای اروپایی نسبت به پناهجویان تهدید محور و بسته دارند. برخی از کشورهای اروپایی نیز معتقدند پناهجویان نمی‌توانند به عنوان نیروهای کار در کشورهایشان مورد استفاده قرار گیرند. در این میان جریان‌های راست افراطی توانسته‌اند در میان جوامع اروپایی به تبلیغ پرداخته و از پناهجویان به عنوان خطری برای اروپا یاد کنند.
از این رو ما با کلافی پیچیده در اتحادیه اروپا رو به رو هستیم که گره گشایی از آن ساده به نظر نمی‌رسد. از این رو به صورت قاطع می توان اظهار داشت که تا ماه مارس اتحادیه اروپا قدرت حل بحران پناهجویان را نخواهد داشت. نکته دیگر اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی پذیرش پناهجویان را در دستور کار خود قرار نداده و خواستار اخراج بخش اعظمی از آنها هستند. در این میان بین آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و دیگر مقامات اروپایی اختلاف نظر وجود دارد. با این حال نگاه تهدید محور نسبت به پناهجویان طی ماه‌های اخیر در اروپا رشد پیدا کرده است. همان گونه که اشاره شد تبلیغات جریان‌های افراطی و ضد مهاجرت در این خصوص نقش مستقیمی ایفا کرده است.
هم اکنون ما با منظومه‌ای پیچیده در اروپای واحد رو به رو هستیم که در آن دولت‌های اروپایی نه تنها به عنوان مکمل یکدیگر ایفای نقش نمی‌کنند، بلکه در تضاد با یکدیگر قرار دارند. این تصاد و تعارض سبب شده است تا دورنمایی برای همکاری سران اروپایی برای حل بحران پناهجویان وجود نداشته باشد. کاهش ضریب تعهد پذیری بسیاری از دولت‌های اروپایی در شکل گیری این معادله تاثیر گذار بوده است. از این رو هشدار اخیر دونالد تاسک هشداری جدی و قابل تحقق محسوب می‌شود. فروپاشی نمادهای اتحاد در اروپای واحد طی روزهای اخیر بیش از هر زمان دیگری قابل پیش بینی است. موضوعی که تحقق آن در سال 2016 دور از دسترس نیست.
