پیامدهای عقب‌نشینی نیروهای روسیه از سوریه

روزنامه الاخبار در گزارشی به بررسی ابعاد و پیامدهای مستقیم اقدام روسیه برای خروج نظامیان خود از خاک سوریه پرداخته و می‌نویسد: عقب‌نشینی روسیه از سوریه پیامدهای مستقیمی را بر ایران و حزب‌الله لبنان خواهد داشت. اعلام روسیه مبنی بر عقب‌نشینی بخش عمده‌ای از نیروهای نظامی خود که در سوریه مستقر هستند، خارج از روند طولانی مذاکرات برای مرتب کردن اوضاع سوریه هم‌زمان با مذاکرات بین‌المللی در زمینه راهکارهای مسالمت‌آمیز حل این بحران نیست.

اگر تفاهم روسیه و آمریکا بعد از آغاز مذاکرات وزرای خارجه این دو کشور از زمان های طولانی گذشته نهایتاً به آتش‌بس نظامی منتهی شد که همچنان دوام آورده است ، باید گفت که روند شتابان تحولات سوریه در روزهای اخیر به گونه ای ادامه پیدا می‌کند که نشان دهنده سیگنال‌های بیشتری از مرحله آینده است. مرحله‌ای که احتمالاً لبنان نیز از  بخش اساسی این توافق شاهد پیامدهای این مرحله خواهد بود.

براساس اطلاعاتی که گزارش‌های غربی از طرف‌های ما در لبنان به دست آورده‌اند، اقدام روسیه در بیرون کشیدن نیروهای خود از سوریه غافلگیرکننده نبود و بخشی از ترتیبات میدانی است که به صورت تدریجی به حل و فصل موضوع جنگ در سوریه منتهی می‌شود. این اقدام بخشی از راهکار رسیدن به حل و فصل نهایی یا نسبتاً نهایی درگیری‌های سوریه است که با تمامی نیروهای میدانی و تمامی دولت‌های حامی این کشور از یک دیدگاه تعامل کرده و بر ضرورت رسیدن به راه‌حل فراگیر مبتنی بر آغاز آتش‌بس تا زمان رسیدن به روند مسالمت‌آمیز حل بحران تأکید خواهد داشت. قرار است تمامی کسانی که در این روند مانع‌تراشی می‌کنند، در تقابل با حکومت های اصلی و میزبان این تفاهم [یعنی آمریکا و روسیه ] قرار بگیرند.

تفاهم‌ بین روسیه و آمریکا مبنی بر حل و فصل اوضاع سوریه به آن معنا نیست که به مخالفان این کشور هر آنچه که می‌خواهند داده شود و تسلط و پیروزی آنها بر سوریه محقق گردد، بلکه به معنی دیدگاهی فراگیر است که تمامی گروه‌های مستقر در سوریه از جمله ارتش سوریه را مدنظر داشته باشد، چرا که مسکو برای مرحله آینده توجه ویژه‌ای به این ارتش دارد.

در سازش پیشنهاد شده، مرحله اساسی برای حمله آمریکا و روسیه و متحدان آنها به گروه تروریستی داعش در مراکز استقرارشان وجود دارد. این مرحله با انجام آماده سازی‌های لازم در سطوح مختلف آغاز می‌شود و شامل بخش اساسی از روند حل و فصل نهایی اوضاع سوریه خواهد بود. در هفته‌های آینده رویکرد کلی این عملیات مشخص خواهد شد.

اقدامات اجرایی تفاهم بین جان کری و سرگی لاوروف در عرصه سوریه، -اگر نگوییم در هفته‌های آینده - طی ماه‌های آینده دنبال می‌شود. در این میان لبنان ارتباط مستقیمی با تحولات سوریه خواهد داشت. چرا که رسیدن به این توافق متضمن توافق بر سر راهکارهای مبارزه با داعش خواهد بود که بر اساس آن به احتمال فراوان نیروهای حزب‌الله در مرزهای لبنان و سوریه متمرکز خواهد شد. البته صحبت در مورد این واقعیت هنوز زود است، چرا که بعد از اقدامات روسیه مرتبط با سرنوشت بشار اسد، ایران مواضع نهایی خود را اعلام نکرده است، اما تمرکز حوادث سوریه به ویژه نزدیک شدن به حملات هوایی بر ضد گروه تروریستی داعش باب احتمال‌ها و سؤال‌های مطرح شده در مورد حزب‌الله را در صورت به اجرا گذاشتن این توافق افزایش می‌دهد.

در این شرایط باید دید آیا حزب‌الله لبنان اقداماتی را در سایه متغیرات قابل پیش بینی خواهد داشت. آیا حزب‌الله بار دیگر با قدرت در عرصه داخلی لبنان مثل یک پرونده ریاست جمهوری وارد خواهد شد یا اینکه اوضاع داخلی و به حالت شکننده خود رها خواهد کرد تا شاخص‌های کلی حل و فصل اوضاع سوریه آشکار گردد؟