شمارش معکوس پس از فاجعه صنعا

 عصر روز شنبه دفاتر رسانه های مستقر در صنعا پایتخت یمن از وقوع حادثه‌ای هولناک در این شهر خبر دادند، حادئه ای که طی آن بیش از 800 نفر از شرکت کنندگان در یک مراسم عزادارای طی حمله چند جنگنده خارجی کشته و زحمی شدند. المسیره، دقایقی پس از وقوع حادثه گفت که "جنگنده‌های ائتلاف متجاوز سعودی" این عملیات را ساماندهی و به منظور هدف قرار دادند برخی مسئولان بلند پایه انصارالله آن را اجرا کرده‌اند.

 

این خبرگزاری دقایقی بعد نیز به نقل از یک منبع امنیتی یمنی اعلام کرد که جنگنده‌های ائتلاف سعودی، سه بار و به صورت مستقیم مراسم ختم پدر "جلال الرویشان"، وزیر کشور "علی عبدالله صالح" که در تالار بزرگ خیابان الخمسین در جنوب شهر صنعا در حال برگزاری بود را هدف قرار دادند.

عملیات در صنعا با چه هدفی صورت گرفت؟

این عملیات نظامی که البته در ادامه تجاوز دو ساله سعودی‌ها به یمن و بمباران مکرر شهرهای این کشور به وقوع پیوسته بود، به علت ابعاد گسترده و افزایش بسیار زیاد تلفات آن، به سرعت از سوی رسانه‌های مختلف جهان بازنشر شد و نهایتا با انتشار تصاویر و فیلم های اسفناک آن، به عنوان جنایتی بزرگ شناخته شد، هرچند که سخنگوی "ائتلاف سعودی علیه یمن" در ابتدا آن را رد و با بیان اینکه "امروز هیچ عملیاتی نداشته ایم" مسئولیت آن را نپذیرفت.

اما عمق این فاجعه آنقدر بود که بیمارستان‌های صنعا در آخرین ساعات شنبه و روز یکشنبه در اطلاعیه هایی از مردم خواسته‌اند به دلیل شمار بالای قربانیان، برای اهدای خون به بیمارستان‌ها مراجعه کنند. تمیم الشامی، سخنگوی وزارت بهداشت یمن، گفت که برخی قربانیان این جنایت در آتش سوخته‌اند و شمار زیادی از زخمی‌ها نیز با قطع عضو مواجه شده‌اند.

در همین حین بی بی سی در خبری فوری با بیان اینکه "عربستان سعودی" عامل اجرای این عملیات بوده است گفت: در حمله اخیر به مجلس ختم در صنعا ، عبدالقادر هلال شهردار این شهر و کسی که دروازه‌های صنعا را به‌ روی حوثی‌ها باز کرده بود کشته شده است.

کارشناسان بی بی سی همچنین اظهار داشتند که کشته شدن عبدالقادر هلال در این عملیات، نشان‌دهنده عمدی بودن این حمله بوده است.

علاوه بر این پایگاه خبری عربی 24 که از حامیان عبدربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن به شمار می‌رود نیز گزارش داد که علی الجائفی، فرماندۀ نظامی وابسته به انصارالله، و علی الحمزی، فرماندۀ گردان 63 انصارالله، نیز در این حمله کشته شده‌اند، حمله ای که از دید بسیاری از صاحب نظران داخلی و خارجی به عنوان بزرگترین فاجعه ماه های اخیر در یمن ارزیابی شد.

فاجعه ای بزرگ و سکوتی که همچنان ادامه دارد

از ابتدای حمله عربستان سعودی به یمن از فروردین ماه سال گذشته، مجامع حقوق بشری و سازمان های بین المللی ترجیح داده اند که نسبت به فجایع یمن سکوت محض اختیار کنند. آنها در این مدت حتی از انتشار بیانیه های بی خاصیت معمول خود هم اجتناب ورزیده اند و نشان داده اند که کشته شدن هزاران نفر در کشورهایی مانند یمن به هیچ عنوان مهم نیست ولی اگر طی حادثه ای چند نفر در اروپا کشته یا زخمی شوند، این حادثه تروریستی، مهم و مستلزم پیگیری هست، روندی که در این ایام و پس از گذشت سه روز از کشته و زخمی شدن قریب به هزار نفر از مردم صنعا همچنان ادامه دارد.

در میان رسانه های غربی که در هفته جای به طور کلی اخبار یمن را بایکوت رسانه ای کرده اند، تنها چند رسانه معدود آن هم در بخشهای کوتاهی از اخبار خود به فاجعه یمن پرداختند و آن را مورد بررسی قرار دادند.

یورونیوز از جمله آن رسانه ها بود. این شبکه خبری با بررسی ابعاد این واقعه، آن را خونین‌ترین حملۀ ائتلاف به رهبری عربستان علیه حوثی‌های یمن عنوان کرد. این شبکه خبری با اشاره به آمار ارائه شده از سوی منابع وزارت بهداشت یمن عمق فاجعه را تاسف بار عنوان کرد. در این زمینه خبرگزاری فرانسه هم گزارش داد که به دنبال حملۀ جنگنده‌های سعودی به صنعا، واشنگتن به دنبال بازنگری فوری حمایت خود از ائتلاف سعودی در یمن است. این تصمیم در جلسۀ شورای امنیت ملّی آمریکا اتخاذ شده است.

از سوی دیگر اما واکنش مسئولان مختلف در جریان مقاومت به این حادثه بسیار جدی بود.

شیخ نعیم قاسم معاون دبیر کل حزب الله لبنان با محکوم کردن این اقدام سعودی ها حمله جنگنده های عربستان به یمن را بی‌سابقه‌ترین جنایت معاصر دانست و رهبر انصارالله  هم گفت که عربستان با چراغ سبز آمریکا در یمن کشتار به راه انداخته است و شدت جنایت صنعا به اندازه ای بود که آمریکا، متحد عربستان، را هم به دردسر انداخته است.

سردار حاجی زاده،‌ فرمانده نیروی هوافضای سپاه گفت: جنایات صنعا مستقیماً متوجه آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده و بیانگر طرح و توطئه شیطانی عبری، عربی و غربی علیه ملت یمن است.

وزیر امورخارجه کشورمان هم طی نامه ای به دبیرکل سازمان ملل متحد با محکوم کردن حمله سعودی ها به یمن نوشت: بدین وسیله مایلم که خشم و انزجار شدید دولت جمهوری اسلامی ایران را نسبت به حمله هوایی دهشتناک و فاجعه بارهواپیماهای عربستان سعودی به صنعا پایتخت یمن را ابراز نمایم.

تحلیل‌ها غلط عربستان از جنس خطاهای راهبردی آمریکاست

در همین زمینه کارشناسان سیاسی و بین المللی در ایران با بررسی زوایای مختلفی از این حادثه به ارزیابی آن پرداختندو به نوعی آن را یک انتحار سیاسی برای اجبار انصار الله به مذاکره و قبول شروط عربستان تعبیر کردند.

مهدی محمدی کارشناس مسائل سیاسی در این زمینه در کانال تلگرامی خود با اشاره به اینکه این اقدام سعودی ها یک حماقت محض بوده است نوشت: در حماقت سعودی همین بس که خیال می کند می تواند روز روشن هزار غیرنظامی گرد آمده وسط یک شهر بزرگ را بمباران کند و بعد، قسر در برود.

این کارشناس سیاسی همچنین با بیان اینکه این فاجعه "کربلای صنعا بوده است"  تاکید کرد: در این منطقه از جهان، ده ها و بلکه صدها کشور و سازمان، اطلاعات سیگنالی مربوط به پروازها و جابجایی ها را ضبط و آرشیو می کنند و بنابراین به دقیقه و ثانیه معلوم است کدام هواپیما از کدام پایگاه برخاسته و تا به آشیانه اش برگردد چه مسیری را پیموده است. اینکه کدام شاهزاده کلاه آن یکی را برداشته نمی دانیم، اما ظاهرا سعودی به کاهدان زده است. خیال می کرده اند "هدف ارزشمند"ی آنجاست اما در واقع بر سر شهروندان و رهگذران عادی بمب ریخته اند. از آن سو، هر مذاکره پس پرده ای که میان عربستان و برخی طرف های یمنی در جریان بوده اکنون دود شده و به هوا رفته است.

محمدی  معتقد است که کشتار بیرحمانه سعودی ها در صنعا نهایتا موجب فراهم آمدن یکپارچگی بیشتری یمنی خواهد شد و طی چند ماه آینده تحولات گسترده تری را رقم خواهد زد.

رضا سراج دیگر کارشناسی بود که حمله سعودی ها را مورد بررسی قرار داد. او گفت که این حمله به منظور "تغییر محاسبات انصارالله" بود.

این کارشاس مسائل راهبردی معتقد است که : "بررسی اقدامات آمریکا در مهار و مدیریت بر روندها و پرونده‌ها نشان می‌دهد؛ ایالات متحده هرگاه دچار عجز و ناتوانی شده است؛ با یک اقدام جنایت آمیز و راه‌اندازی جنگ محاسباتی، طرف‌های مقابل خود را وادار به تغییر محاسبات و رفتار می‌نماید."

رضا سراج  وقایعی چون "بمباران اتمی دو شهر هیروشیما و ناکازاکی ژاپن، جنایت علیه مردم در ویتنام، هدف قرار دادن هواپیمای مسافربری ایرباس ایران، را به عنوان شاهدان مثال تحلیل خود عنوان می کند و نتیجه می گیرد که این حمله بزرگ به صنعا در چارچوب جنگ محاسباتی علیه مقاومت در یمن، صورت گرفته است.

در این میان اما دیدگاه امیرعبداللهیان مشاور رئیس مجلس و معاون سابق عربی و آفریقای وزارت خارجه به عنوان کارشناسی که به دقایق منطقه نظارت دارد و تحرکات جزئی آن را هم رصد می‌کند مورد استقبال ویژه رسانه ها قرار گرفت. او می گوید: 16 ماه تجاوز دیوانه‌وار ریاض علیه مردم یمن ادامه دارد و عربستان در باتلاق یمن گرفتار آمده است.

به گفتۀ امیر عبدالهیان، مقاومت مردمی نشان می‌دهد ریاض روزهای سخت‌تری را در معرکۀ یمن پیشِ رو دارد.

کارشناس خبره جنوب غرب آسیا البته نتیجه مهمی نیز از بحث خود می گیرد. او می گوید: "حاکمان عربستان بازیچۀ سیاست کلان محور آمریکا و رژیم صهیونیستی شده‌اند و با امنیت کشورشان و منطقه بی‌خردانه بازی می‌کنند. بی‌تردید زمان به نفع ریاض نیست."

با این اوصاف به نظر می رسد که با رقم خوردن فاجعه اخیر در صنعا، شرایط منطقه به سرعت بر خلاف خواست سعودی ها تغییر خواهد کرد ، تغییری که شاید شمارش معکوس آن نیز آغاز شده باشد.