تغییر مسیر کره شمالی

'پاتریک کرونین' مدیر ارشد برنامه های امنیتی آسیا اقیانوسیه در مرکز 'نیو امریکا سیکیوریتی' در نوشتاری با عنوان 'ترامپ؛ صلح طلبی که کره همواره به آن نیاز داشته است'، آورده است: صحبت در مورد خلق و خوی تند دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را کنار بگذارید و او را بنا بر نتایج تصمیم گیری هایش، قضاوت کنید.

ترامپ در اقدامی شگفت انگیز و برخلاف تمامی انتقادهای مخرب و بدبینی های عمیق نسبت به وی، تصمیم خود را برای دیدار با رهبر کره شمالی اعلام کرد. اما پذیرش سریع دعوت 'کیم جونگ اون' (رهبر کره شمالی)، قماری جسورانه از سوی ترامپ است که در عین حال فرصتی برای ایجاد راهبرد فشار سخت تر را ایجاد می کند. پیش بینی می شود این دیدار در ماه مه برگزار شود.

هرچند انتقادها از ترامپ همچنان ادامه دارد، به خصوص اینکه مشخص نیست پس از این نشست شتابزده میان دو رهبری که کشورهایشان از سال 1953 تاکنون هیچ رابطه دوستانه ای نداشته اند، چه روی خواهد داد، اما همانگونه که پیش از این نیز منتقدان اغلب در خواندن خط مشی دولت ترامپ دچار گمراهی می شده اند، این بار هم با نگاه بدبینانه نسبت به این دیدار، شک و تردیدهای فراوانی درخصوص خلق و خوی ترامپ و نتیجه این دیدار مطرح کرده اند.

از نمونه های دیگر رویارویی های این چنینی می توان به گفتگوی دیپلماتیک ایالات متحده و شوروی اشاره کرد. دعوت 'آیزنهاور' رئیس جمهوری وقت آمریکا از 'نیکیتا خروشچف' همتای روس خود به کمپ دیوید و همچنین دیدار رونالد ریگان (رئیس جمهوری پیشین آمریکا) با میخائیل گورباچف (آخرین رهبر شوروی سابق) در سال 1985 در ژنو، نمونه هایی از اینگونه دیدارهاست.

هرچند کره شمالی، شوروی نیست، اما برنامه ریزی برای دیدار رئیس جمهوری آمریکا با رهبر کره شمالی، یادآور مسیر پرپیچ و خم دیدار آیزنهاور و خروشچف روس است که در کمپ دیوید (آمریکا) با یکدیگر ملاقات کردند.

جنگ لفظی اخیر میان سران آمریکا و کره شمالی، حاصل برخی مبادلات تلخ اواخر دهه 1950 است و در این راستا بسیاری از تحلیلگران، نسبت به نتایج منفی این نشست هشدار داده اند.

با وجود آگاهی از این امر که رقابت در شرق و غرب پایان نمی یابد، این خبر می تواند با دمیدن روحی تازه در روابط دو کشور، از کنترل تسلیحات و خلع سلاح خبر دهد که در پایان برقراری رابطه دوباره شوروی و آمریکا، نیز رخ داد و در نهایت به فروپاشی شوروی منجر شد.

در این میان نیت کیم از این دیدار هنوز مشخص نیست و ممکن است افکار بدی در سر داشته باشد. شاید هدف واقعی وی، برداشته شدن تحریم ها بدون کنار گذاشتن سلاح اتمی باشد. در حال حاضر، داشتن سلاح هسته ای، بخشی از قانون اساسی کره شمالی است.

اما دلایلی هم وجود دارد که باور کنیم نیت کیم ممکن است از این دیدار، کاهش فشارها بر کشورش باشد. ترامپ با کره جنوبی روابط بسیار دوستانه ای دارد و فشارها بر چین نیز به دلیل رابطه پکن با پیونگ یانگ به شدت در حال افزایش است که می تواند بیش از پیش شرایط این کشور آسیایی (کره شمالی) را دشوار کند، بنابراین شاید هم اکنون بهترین زمان برای خاتمه دادن به این بحران باشد.

از سوی دیگر کیم 34 ساله، زیرکی دیپلماتیک چشمگیری در سال 2018 از خود نشان داد: وی در پیام جدید خود به کره جنوبی، با چرخش بسیار فراوان نسبت به مواضع پیشین خود، با نشست مقام های دو کره در ماه آوریل موافقت کرد.

با توجه به اینکه کیم پس از رسیدن به قدرت در دسامبر 2011، کره شمالی را ترک نکرده است، احتمال دارد ترامپ در مرز کره شمالی با کیم ملاقات کند. مهم تر از همه این که، با در نظر گرفتن تمایل آشکار کیم برای بحث در مورد برچیدن سلاح های هسته ای و آزمایش های اتمی و موشکی، هدف فوری باید تبدیل حرف به واقعیت از طریق روند تایید برای برنامه تسلیحات هسته ای وی باشد. هرچند ممکن است باز هم نظر رهبر کره شمالی عوض شود، اما رها نکردن سیاست هایی که این پیشرفت اولیه محدود را ایجاد کرده اند یعنی سیاست فشار و تعامل، از اهمیت برخوردار است.

تنها چند ماه پیش، جهان از تشدید تنش ها و وقوع جنگ احتمالی هسته ای، هراس داشت. اما اکنون ترامپ با کمک رئیس جمهوری کره جنوبی و کیم، این روایت را به شیوه ای دیدنی تغییر داده اند. راه پیش رو، طولانی و نامطمئن است و اعلام آمادگی در سخن، بسیار ساده تر از حفظ روندی موفق است. اما به طور قطع نشست ترامپ و کیم بسیار تاریخی خواهد بود و می تواند مسیری را که منجر به جنگ در شبه جزیره کره می شد، تغییر دهد.