آیا حدیده کلید توقف جنگ یمن است؟

پس از دو روز کاهش حملات، از دیروز دور جدیدی از حمله سنگین به شهر الحدیده یمن آغاز گردید و این در حالی است که صورت ظاهر قضیه‌ای که از سوی غربی‌ها و سازمان ملل ارائه می‌گردد، مبتنی بر فرا رسیدن زمان توقف جنگ چهار ساله ائتلاف غربی- عربی است! حمله سنگین به جبهه شرقی و شمال شرقی شهر حدیده و به خصوص شدت درگیری‌ها در شهرک الصالح واقع در حومه شهر حدیده نشان می‌دهد اوضاع آرام چند روز پیش، با هدف تجهیز قوای جدید صورت گرفته است. در این خصوص نکته‌هایی وجود دارد:

1- شدت گرفتن درگیری‌ها در الحدیده نشان می‌دهد که تصرف این بندر استراتژیک به عنوان کلید مدیریت جنگ جاری کماکان در دستور کار غربی‌ها و ائتلاف عربی قرار دارد. این به آن معناست که طی روزهای آینده شاهد افزایش پیاپی حملات متجاوزین خواهیم بود. این خود دو سؤال را در پی دارد: آیا جنگ در روزها و هفته‌های پایان آن قرار دارد؟ کدام یک از شکست یا پیروزی یکی از طرف‌های درگیر سبب پایان جنگ می‌شود؟ در پاسخ به سؤال اول باید گفت واقعاً به اظهارات غربی‌ها که می‌گویند جنگ بس است، اعتمادی نیست کما اینکه آخرین خبرهایی که با پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت درباره یمن مرتبط است، نشان می‌دهد دغدغه شورای امنیت بر رفع نگرانی عربستان و امارات تمرکز دارد و سرنوشت یمن را موضوعی فرعی می‌داند. به عنوان مثال «کارن پیرس» نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل که سرگرم تهیه پیش‌نویس قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل است با صراحت گفت «توقف حملات موشکی به خاک عربستان باید در اولویت قرار گیرد.» بنابراین واقعاً نمی‌توان گفت جنگ یمن در حال رسیدن به «ایستگاه آخر» است شواهد و قرائن و نیز سوابق اصلاً چنین چیزی را تأیید نمی‌کند هر چند براساس منطق ریاضی جنگی که پیروزی در آن محتمل هم نیست نباید استمرار پیدا کند.

در خصوص سؤال دوم باید گفت در صحنه الحدیده یک طرف مدافع است و رسماً هم اعلام می‌کند که «در صورت توقف حملات ائتلاف علیه یمن، او کلیه عملیات نظامی خود از جمله موشکی و پهپادی را متوقف می‌کند». بنابراین در این جنگ، شکست انصار سبب پایان یافتن جنگ نمی‌شود چرا که اگر نتیجه شکست، امنیت‌یابی است و رسیدن به سطحی از موفقیت برای متجاوزین است که همین الان، انصارالله می‌گوید من با دادن تضمین عدم حمله به مناطق سعودی مشکلی ندارم و آماده‌ام خب حالا فرض کنید انصار شکست بخورد و عملاً به سامانه تهاجمی و دفاعی او آسیب وارد شود باز ما در شرایط صفر فعلی قرار می‌گیریم یعنی جنگ ادامه می‌یابد و تصرف حدیده سبب توقف جنگ در حوزه نظامی و آغاز آن در حوزه سیاسی نمی‌شود. این در حالی است که دشمنان یمن با هدف «آسان‌سازی» تصرف الحدیده به دروغ می‌گویند ما برای گرفتن یک «سرپل» امنیتی و استفاده از آن در مذاکرات سیاسی می‌جنگیم و بعد از رسیدن به آن، جنگ را متوقف می‌کنیم. به نظر این قلم اگر سعودی‌ها، اماراتی‌ها و... در جنگ الحدیده به پیروزی- ولو در حد نسبی- برسند، جنگ نه تنها متوقف نمی‌شود بلکه بر شدت آن افزوده نیز خواهد شد. دلیل آن روشن است. اگر نیروهای ائتلاف بتوانند حدیده را بگیرند در حالی که طبق بیانیه‌های انصارالله، حدیده شهر و استانی استراتژیک است، در نظر آنان گرفتن بقیه شهرهای منطقه شمالی یمن بسیار آسان‌تر است چون به‌طور طبیعی شکست انصارالله در حفظ حدیده سبب کاهش اعتماد مردمی انصارالله شده و به جبهه آنان آسیب وارد می‌کند بنابراین چرا باید روندی که می‌تواند با موفقیت به سرانجام برسد در نیمه راه متوقف گردد؟

اما از آن طرف، ناکامی سعودی‌ها و... در جنگ الحدیده و به عبارتی پیروزی مقاومت مردمی در الحدیده به احتمال زیاد سبب توقف این جنگ پرشدت خواهد شد چرا که یک طرف جنگ که یمنی‌ها هستند، چشمداشتی به خاک عربستان یا امارات یا هر جای دیگر ندارند و پیروزی، آنان را به توسعه مناطق تحت سیطره خود سوق نمی‌دهد... در این صحنه انصارالله اصرار دارد این جنگ خاتمه یابد بدون آنکه لزوما حکومت متجاوزین در ریاض یا ابوظبی تغییر کند. پس از این منظر شکست ائتلاف مقدمه پایان جنگ است در حالی که شکست یمنی‌ها سبب جری‌تر شدن متجاوزین می‌گردد چرا که برخلاف جنبش انصارالله، حکومت‌های سعودی و امارات خواستار تغییر دولت صنعا هستند.

در این میان سؤال این است که چشم‌انداز چه می‌گوید؟ واقعیت این است که عملیات پنج ماه اخیر ائتلاف غربی- عربی در الحدیده و ناکامی آنان در حل موضوع نشان می‌دهد نیروهای مقاومت مردمی و جنبش انصارالله که نماد این نیروهاست، اجازه سقوط شهر را نخواهند داد. اما حالا فرض کنیم حدیده هم سقوط کند آیا این به پایان حیات یمنی‌ها منجر شده و انصار را به هزیمت یا انزوا وا می‌دارد؟ پاسخ یک سعودی این است که بله اما این پاسخ چندان کارشناسانه نیست. چرا که جنگ یمن برای تصرف الحدیده راه نیفتاده تا با تصرف الحدیده به نتیجه رسیده تلقی شود. از قضا روزی که جنگ شروع شد اساسا حدیده در اختیار انصارالله یمن نبود این اتفاق در حین جنگ روی داد. انصارالله هم یک ارتش کلاسیک نیست که شکست، ارکان آن را متلاشی نماید. انصارالله در همین ماه‌های اخیر الحدیده را به بزرگ‌ترین قتلگاه نیروهای ائتلاف تبدیل کرد تا جایی که گفته می‌شود طی 20 روز گذشته دست‌کم 3000 نفر ازنیروهای ائتلاف کشته و زخمی شده‌اند و 200 تانک و سایر ادوات زرهی آنان منهدم شده است. مردم یمن در این 20 روز لااقل 70 حمله هوایی ائتلاف را ناکام گذاشته‌اند هرچند در این بین شهدایی را نیز تقدیم کرده‌اند با این وصف چریکی که در استان حدیده این مقدار مقاومت می‌کند در خانه خود یعنی استان‌های صعده، عمران، حجه، صنعا و... چه مقاومتی از خود نشان خواهد داد؟ پس این که عده‌ای تبلیغ می‌کنند جنگ الحدیده سرنوشت جنگ یمن را معلوم می‌کند، چندان دقیق نیست.

2- برخلاف آنچه تصور می‌شود، تنها بخشی از نیروهای عضو کمیته‌های مردمی یمن- وابسته به انصارالله- سرگرم دفاع از حدیده هستند بخش‌های دیگر این نیروها سرگرم دفاع از بقیه مناطق هستند و از قضا همین روزها در این مناطق دست به عملیات‌های موفقی هم زدند. در همین روزها انصارالله مانع تجمع نیروهای متجاوز سعودی در اطراف «نِهم» واقع در شرق صنعا شده و با این نیروها که تفاوتی هم با نیروهای حدیده دارند، درگیر است. انصارالله با حدود 30 درصد توانایی‌های خود شهر حدیده را که از اوایل رمضان المبارک مورد تجاوز ائتلاف بود، حفظ کرده است. بنابراین وضع حدیده تا آنجا که به انصارالله بازمی‌گردد تاثیر عمده‌ای بر جنگ جاری نمی‌گذارد.

3- برخلاف تبلیغات سیاسی جهت‌دار، غرب و سازمان ملل هیچ برنامه‌ای برای رفع یا کاستن از دامنه این جنگ ندارند و سخن گفتن آنان از صلح و مذاکره برای هدف دیگری صورت می‌گیرد که یکی از اهداف آن سست کردن جبهه مقاوم یمن است. از نظر آنان که علیرغم آنکه در مضیقه‌های گوناگون قرار دارند، مقاومت می‌کنند وقتی از پایان جنگ سخن به میان آید، سست می‌شوند و ادامه مقاومت را غیرضروری به حساب می‌آورند اما برای این موضوع چه دلیل یا سندی وجود دارد؟

به این موارد توجه کنید: مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا

9 آبان یعنی حدود 21 روز پیش از لزوم پایان یافتن جنگ طی یک ماه آینده خبر داد که لازمه آن کاستن تدریجی از دامنه جنگ و کاستن از پشتیبانی نظامی ائتلاف از متجاوزین است اما ما در این ایام نه تنها شاهد کاهش سطح تنش نبودیم بلکه افزایش بی‌سابقه‌ای هم پیدا کرده است.

گریفیس نماینده دبیرکل سازمان ملل بلافاصله پس از آنکه آمریکایی‌ها از ضرب‌الاجلی یک ماهه برای پایان جنگ حرف زدند زمان برگزاری دور جدید گفت‌وگوهای یمنی‌ها را دو ماه به تاخیر انداخت و اخیرا هم گفت زمانی برای آن در نظر گرفته نشده است.

4- تجمعات میلیونی دو روز پیش در شهرهای مختلف مناطق تحت اداره انصارالله به خوبی از جایگاه مردمی نیروهای مقاومت خبر می‌دهد و این نشان می‌دهد کار اشغالگران هنوز با دشواری زیادی مواجه است.

سعدالله زارعی