شکست ابتکار تازه ترامپ؛ لیبی‌سازی کره‌شمالی

اختلافات مبنایی و محتوایی میان ایالات متحده و کره شمالی بار دیگر روند تعامل میان دو کشور را بر هم زد. چند ماه پس از دیدار رهبران آمریکا و کره شمالی، نمایندگان دو کشور در سوئد به دیدار یکدیگر رفتند اما این دیدار بسیار سریع و پس از چند ساعت گفت وگو پایان یافت.

اخبار بین‌الملل- اگرچه آمریکایی ها ابراز امیدواری کردند به زودی دیدارها از سر گرفته شود اما پیونگ یانگ اعلام کرد علاقه ای به ادامه فرایند تکراری گذشته ندارد و ممکن است دیدارها به زودی تکرار نشود. کره شمالی عزم خود برای مقابله با پافشاری واشنگتن در زمینه خلع سلاح را در چند روز اخیر با یک آزمایش موشکی تازه نشان داد و اینبار از طریق یک زیردریایی موشک بالستیکی را مورد آزمایش قرار داد و اعلام کرد در رسیدن به اهداف خود موفق بوده است.  

به اعتقاد تحلیلگران آزمایش های موشکی کره شمالی در چند ماه اخیر به ویژه پرتاب موشک بالستیک از یک زیردریایی باعث افزایش اعتماد به نفس پیونگ یانگ شده است زیرا احساس می کند در گفت وگو با آمریکا دستانش پر است. پرتاب موشک از یک زیردریایی به مراتب سخت تر از آزمایش های موشکی متداول از روی سطح زمین است.

اختلافات مفهومی عمیق آمریکا و کره شمالی

اظهارات اخیر مقام های کره ای خطاب به آمریکا، در واکنش به تلاش کشورهای غربی برای طرح موضوع برنامه موشکی کره شمالی در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شد. کره شمالی در بیانیه ای تاکید کرد واشنگتن دروغ پردازی می کند و از انجام گفت گوهای ثمربخش و باارزش ناتوان است.

به نوشته رسانه های جهان «کیم میونگ گیل» مذاکره کننده ارشد کره شمالی هشدار داد به نتیجه نرسیدن گفت وگوها  به علت رویکردهای خصمانه ایالات متحده بوده است و ممکن است پیامدهای وحشتناکی داشته باشد.

البته موضوع اختلافات عمیق دیدگاهی میان آمریکا و کره شمالی از همان ابتدا مورد توجه تحلیلگران قرار داشت. از نخستین دیدار «دونالد ترامپ» و «کیم جونگ اون» در سنگاپور مشخص بود که مسیر و خواسته دو کشور فرسنگ ها با یکدیگر فاصله دارد. رئیس جمهوری آمریکا و نزدیکان وی در کاخ سفید تاکید داشته و دارند هدف آن ها از مذاکره با کره شمالی آماده کردن زمینه برای خلع سلاح کامل شبه جزیره کره است. بر این مبنا پیونگ یانگ باید از همه ظرفیت هایی که حتی تا مرحله تولید سلاح هسته ای پیش رفته است، چشم پوشی کند. در طرف مقابل اما رهبر کره شمالی بر انجام مصالحه ای با واشنگتن در زمینه به رسمیت شناخته شدن و ثابت نگاه داشتن ظرفیت های هسته ای و موشکی خود تاکید دارد. کره شمالی اعتقاد دارد علت دنبال کردن چنین برنامه های دفاعی- نظامی رویکردهای کاخ سفید برای حضور پررنگ در شبه جزیره کره و برگزاری مانورهای نظامی پرتعداد و خطرناک با کره جنوبی بوده است؛ بنابراین،   توقف و تغییر این دیدگاه واشنگتن، صلح را در شرق آسیا برقرار می سازد.

این اختلاف به نظر حل نشدنی می رسد و حتی تحلیلگران و کارشناسان آمریکایی هم نسبت به موفقیت ترامپ در دستیابی به اهداف خود تردید دارند. استدلال آن ها این است که پیونگ یانگ پس از صرف هزینه های فراوان و تحمل مشقت تحریم های گسترده آمریکا توانسته است مجموعه توانایی های نظامی مهمی را کسب کند و به نظر نمی رسد در هیچ صورتی از آن ها چشم پوشی کند.

بیشتر کارشناسان اعتقاد دارند کره شمالی راه اشتباهی را که لیبی در دوران سرهنگ قذافی با اعتماد به واشنگتن پیموده بود، طی نخواهد کرد. البته این همان نکته ای است که «جان بولتون» مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ هم هفته گذشته به آن اشاره  و تاکید کرد پیونگ یانگ هیچ گاه سلاح هسته ای خود را کنار نمی گذارد.

ترامپ راهی جز تغییر رویکرد ندارد

آمریکا پیش از دور اخیر مذاکرات در سوئد عنوان کرده بود که راه حل های جدید و نوآورانه ای را برای برطرف کردن تنش های شرق آسیا در دستور کار دارد  اما مقام های طرف مقابل اعلام کردند کاخ سفید چیز جدیدی را در روز مذاکرات ارائه نکرد. روزنامه «وال استریت ژورنال» در گزارش خود از این تعبیر استفاده کرد که کره شمالی بر روی ایده ترامپ مبنی بر خلع سلاح هسته ای شبه جزیره کره آب سرد ریخت و آن را ناکام گذاشت.

همچنین روزنامه «واشنگتن پست» نیز خبر داد که پیونگ یانگ تا پایان سال میلادی به دولت آمریکا فرصت داد تا رویکرد خود را نسبت به مذاکره با کره شمالی تغییر دهد.

وزارت امور خارجه این کشور در بیانیه ای عنوان داشت: اگر واشنگتن بخواهد مشکل را حل کند یا در آینده این گفت وگوها ادامه داشته باشد، باید نگرش خود را تغییر دهد.

به نوشته این روزنامه درحالی که آمریکا مذاکرات را دارای مباحثی خوب ارزیابی کرد وزارت امور خارجه کره شمالی گفت وگوهای کوتاه اخیر را ناقص و بیزار کننده دانست. در این بیانیه اظهارنظر آمریکایی ها  در مورد ملاقات در سوئد هم نشانه ای از دروغگویی آن ها برای فریب افکارعمومی تعبیر شد. بر این اساس ترامپ از موضوع مذاکره دو کشور در راستای اهداف سیاست داخلی خود استفاده می کند.

جالب اینجاست ماه گذشته ترامپ اعلام کرده بود که مدل تازه ای از مذاکرات را طراحی کرده است و آن را در گفت وگوهای بعدی به کار می بندد. مقام های کره شمالی اما این اظهارات رئیس جمهوری آمریکا را دنبال کردن «مدل لیبی» ارزیابی کردند. به این صورت که آمریکا پیش از برداشته شدن تحریم ها می خواهد برنامه هسته ای این کشور را نابود کند.

به نوشته واشنگتن پست، مدل هسته ای لیبی از تئوری های جان بولتون بود. به نظر می رسد  با همین دیدگاه و باوجود کنار گذاشته شدن وی از کاخ سفید، مسئول میز کره شمالی در وزارت امور خارجه آمریکا هم با انتظارتی رادیکال به سوئد رفته بود.

به اعتقاد «ون جکسون» استاد دانشگاه و از مقام های پیشین پنتاگون، شکست مذاکرات در استکهلم سوئد خطرات دیپلماسی شخصی دونالد ترامپ را آشکار کرد. کره شمالی معتقد است تا زمانی که ترامپ این روش را پیاده می کند دستاوردی کسب نمی کند و به همین دلیل ادامه گفت وگو را تحریم می کند و حتی به رویکرد تشدید فعالیت ها روی می آورد.

شبکه خبری «سی. ان ان» هم در گزارشی به ترامپ توصیه کرد اگر به دنبال موفقیت در مذاکرات است باید در مورد کره شمالی بر روی دکمه توقف دیدگاه های خود فشار بیاورد.

 کره شمالی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۰ آزمایش موشکی را انجام داد. به اعتقاد تحلیلگران افزایش ظرفیت زاردخانه موشکی این کشور در یک سال اخیر، هزینه های آمریکا برای دستیابی به توافق و متوقف کردن این روند را بیشتر کرده ضمن اینکه از میزان اعتماد دوطرف به یکدیگر هم کاسته شده است. طبق تحلیل سی ان ان ترامپ درگیر مجموعه ای از چالش ها در داخل و خارج آمریکا است و در قبال کره شمالی واکنش های ناامیدکننده ای را بروز می دهد. به همین دلیل بهتر است رئیس جمهوری در دیدگاه خود تغییراتی را به وجود بیاورد تا در آینده خود او یا چانشین وی قادر باشند فضای مناسبی را ایجاد نماید.