واکنش ها به آزادی «انس حقانی» در افغانستان

رئیس جمهوری افغانستان دیروز سه شنبه در بیانیه تلویزیونی خطاب به مردم این کشور اعلام کرد که «انس حقانی»، «مالی خان» و «عبدالرشید عمری» فرماندهان مشهور شبکه حقانی به صورت مشروط با آغاز مذاکرات صلح آزاد خواهند شد.

اخبار بین‌الملل- رئیس جمهوری افغانستان گفت: بارها گفته بودیم که برای تامین صلح با عزت و پایدار باید بهای تلخ آن را بپردازیم و امروز این بها را می ‌پردازیم اما به این معنی نیست که ما جمهوریت، حقوق شهروندی، حقوق زنان و دیگر دستآوردهای ۱۸ ساله را قربانی می ‌کنیم.

اشرف غنی گفت:مردم افغانستان دردی جانکاه حملات تروریستی را با جان و پوست خویش چشیده ‌اند اما ما در مشورت با شرکای بین ‌المللی بویژه آمریکا تصمیم به رهایی آنها گرفتیم.

وی تصریح کرد: تلاش مشترک دولت افغانستان و شرکای بین‌المللی برای رد یابی دو استاد دانشگاهی آمریکایی که وضعیت سلامتی آنها وخیم اعلام شده نتیجه نداده است بنابراین برای رهایی آنها  این تصمیم دشوار گرفته شده است.

این خبر مثل بمبی در رسانه های اجتماعی افغانستان انفجار کرد و اکثریت قاطع فعالان اجتماعی بااین خبر ابراز مخالفت کرده و تأکید داشتند که چه کسی پاسخ خون شهدای نیروهای امنیتی و مردم بی گناه را خواهند داد که توسط این افراد قربانی شده اند.
 

**انس حقانی کی بود؟

انس حقانی یکی از فرزندان «جلال الدین حقانی» موسس شبکه حقانی بود که پس از کشته شدن «نصرالدین حقانی» پسر دیگر جلال الدین حقانی در اسلام آباد پاکستان که مسئولیت مالی این گروه را برعهده داشت، جایگزین وی شد.

انس حقانی در ۲۸ مهر ماه سال ۱۳۹۳ زمان که به یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس برای دیدار با یکی از رهبران آزاد شده طالبان از زندان گوانتانامو سفر کرده بود، توسط نیروهای امنیتی افغانستان بازداشت و به کابل انتقال داده شد.

وی از آن زمان تاکنون در زندان بگرام تحت کنترل دولت افغانستان بسر می برد.

اداره امنیت ملی افغانستان پیش از این گفته بود که انس در حملات خونین انفجاری و تروریستی در کابل و دیگر مناطق این کشور دست داشت و بدون هیچ گونه شکنجه ای به جرم های زیادی اعتراف کرده است.

دادگاه افغانستان حکم اعدام وی را صادر کرده بود اما این حکم هیچگاهی عملی نشد.

«رحمت الله نبیل» رئیس سابق اداره امنیت ملی افغانستان در مصاحبه ای با طلوع نیوز» گفته بود که به باور وی یکی از دلایل اجرایی نشدن حکم اعدام در افغانستان  تصمیم بر اعدام نشدن او بود.

سخنان تلویزیونی رئیس جمهوری افغانستان هنوز پایان نیافته بود که واکنش ها در رسانه های بخصوص صفحات اجتماعی آغاز شد و سوالاتی زیادی مشابهی که اکثریت می پرسیدند، این بود: پاسخ خانواده های شهدای نیروهای امنیتی و غیرنظامیان را که انس حقانی یکی از عاملان اصلی آن بود، کی خواهد داد؟

«محی الدین منصف» عضو مجلس سنای افغانستان گفت که اقدام دولت در رابطه با رهایی رهبران مهم طالبان بسیار زود است، زیرا تاکنون نه مذاکراتی در کار است و نه هم آتش بسی برقرار شده است.

منصف افزود: نخست باید آتش ‌بس برقرار می‌ شد، بعد مذاکرات رو در رو با طالبان آغاز و سپس این رهبران طالبان مطابق به قانون رها می ‌شدند.

این عضو مجلس سنای افغانستان تأکید کرده است: افرادی که دولت رها کرده است عامل انفجارات خونین و اعمال تروریستی در نقاط مختلف کشور بودند، جان صدها شهروند افغان را گرفته است؛ پس پاسخ این قربانیان را چه کسی می ‌دهد؟

«داود ناجی» یکی از فعالان سیاسی و اجتماعی افغانستان نیز در روزنامه «صبح کابل» نوشته است که انس حقانی با آزادی ‌اش یک قهرمان می‌ شود، البته در میان کسانی که تفکر حقانی و طالبانی را قبول دارند. او، حالا رهبری است که بی ‌رحمانه جنگید، تا پای دار رفت؛ اما سرانجام زنده برآمد.

وی در این نوشته پرسیده است که انس حقانی به کجا باز می ‌گردد؟ پشت میز صلح، یا سنگر جنگ؟

ناجی می نویسد؛ هنوز نمی ‌دانیم کسانی که برای آزادی انس حقانی تلاش کردند و موفق هم شدند، چه تضمینی به دولت افغانستان داده اند.

به باور وی خلیل زاد در واشنگتن یک برگ برنده دارد، وی در ازای آزادی انس از بگرام، دو استاد دانشگاه آمریکایی را به کشور و خانواده‌های شان بازگردانده است.

ترامپ پس از اعلام کشتن بغدادی، حالا مژده‌ دیگری برای آمریکایی‌ها دارد و با اطمینان بیشتر و قوت قلب به مبارزه‌ حریفان بعدی‌اش وارد کارزار انتخاباتی ۲۰۲۰ خواهد شد.

این فعال افغان نوشته است که در این میان اما حق صدها و هزاران قربانی که جان شان را در حملات تروریستی شبکه‌ حقانی از دست داده اند، ضایع شده است؛ قربانیانی که از طرف آن‌ها حکومت افغانستان باید از حق شان دفاع می ‌کرد.

به باور وی، حکومت افغانستان یک قاتل حرفه ‌ای خطرناک را رها کرده است. فقط به امید این که دیگر قتلی صورت نگیرد و بر شمار قربانیان افزوده نشود. این نیت، نیک است، اما واقعا عملی هم است؟

وی خود پاسخ داده است: ممکن است که انس حقانی در ظاهر، دست به هیچ اقدام مسلحانه نزند؛ اما انگیزه‌ که آزادی او به جنگ‌ جویان شبکه‌ حقانی می ‌دهد، مهمتر و با ارزش‌تر از هر چیز دیگری است.

ناجی نوشته است: تصمیم آزادی حقانی تصمیم سختی بوده است. این سختی را در کلماتی که رئیس جمهوری افغانستان هنگام اعلام این خبر ادا می ‌کرد، به وضوح دیدیم.

وی پرسیده است، اکنون بحث این است که حکومت افغانستان از قیمتی که پرداخته اند، چه به دست خواهند آورد.

این فعال افغان گفته است: اگر آمریکا در قبال این تصمیم سخت دولت، امتیازدهی به طالبان را کاهش دهد و آن‌ها را وادار کند که به عنوان یک گروه شورشی بیایند و با یک نظام مذاکره کنند، می ‌توان گفت ارزش دارد.

اما وی نوشته است: از روزی می ترسد که دولت افغانستان این قمار سیاسی را بطور کامل ببازد. حکومت مهمترین برگ برنده ‌اش در بازی‌های صلح را از دست داده باشد. این، تاوان جبران‌ ناپذیراست.

«صدیق صدیقی» سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان اما از این تصمیم دولت دفاع کرده و نوشته است: این تصمیم در روشنایی منافع ملی، مصالح علیای کشور و به خاطر زمینه سازی یک صلح با عزت، پایان جنگ و افغان کشی گرفته شده است.

صدیقی افزده است که این تصمیم به منظور تحکیم گسترش روابط و همچنین تداوم همکاری مشترک با همکاران بین المللی به ویژه امریکا اتخاذ شده است.

روز دوشنبه گذشته رسانه های افغانستان از سفر رئیس دستگاه اطلاعات نظامی پاکستان (آی اس آی) به کابل خبر دادند و نوشتند که وی برای عذرخواهی نسبت به بدرفتاری آی اس آی با سفیر کابل در اسلامی آباد به افغانستان سفر کرده است.

دیگر نتیجه گفت وگوهای وی با رهبران دولت افغانستان منتشر نشد اما دیروز رئیس جمهوری افغانستان از آزادی سه فرمانده مهم طالبان خبر داد که در اولین صبح پس از آن، امروز کابل شاهد انفجار خودرو بمب گذاری شده بود که در آن ۱۴ نفر کشته و زخمی شدند.

آنچه که دولت افغانستان گفته است، رهایی مهمترین فرماندهان طالبان بهای برای رسیدن به صلح و پایان جنگ در این کشور است اما باید دید که در آینده رهایی این افراد کمکی به اهدافی دولت خواهد کرد یا خیر.