۲۰۲۰؛ سال پرتنش ترامپ در شبه‌جزیره کره؟

سال 2019 درحالی به اتمام رسید که بحران در شبه جزیره کره بعد از شکست در مذاکرات خلع سلاح با آمریکا و به دنبال آن آغاز آزمایش‌های موشک‌های دوربرد کره شمالی بار دیگر افزایش یافت. پس از یک ماه عسل دو ساله در روابط بین دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی ارزیابی ها حاکی از آن است که با آغاز سال جدید میلادی تنش در شبه جزیره کره رو به افزایش خواهد بود.

اخبار بین الملل - با وجود ادعای مقامات آمریکایی بخصوص رئیس جمهوری این کشور از عادی بودن شرایط پیشرفت در گفتگوها، رهبر کره شمالی نسبت به رزمایش‌های مشترک بین آمریکا و کره جنوبی و تحریم‌های بین الملل که آنها را نشانه سیاست‌های خصمانه ایالات متحده می‌داند، به شدت ناراضی است.

باتوجه به عدم پیشرفت در مذاکرات میان دو طرف، رهبر کره شمالی در تازه‌ترین سخنرانی خود اعلام کرد که کشورش بیش از این خود را متعهد به رعایت توافقات هسته‌ای انجام شده با آمریکا در زمینه آزمایش موشک‌های بالستیک نمی‌داند. هرچند پس از چندین دهه دشمنی، توقف و بروز مشکل در روند مذاکرات چندان غیرعادی به نظر نرسد اما درهر صورت از سرگیری آزمایش‌های موشکی کره شمالی باعث پیچیده شدن تلاش‌های دیپلماتیک شده است. البته این تلاشهای همواراه در یک راستا قرار نداشته‌اند.

به عنوان نمونه کره جنوبی با توجه به اشتراکات تاریخی با کره شمالی سعی داشته نقش یک میانجی را در اختلافات بین آمریکا و کره شمالی داشته باشد. اما ژاپن و شینزو آبه، نخست‌وزیر این کشور ترجیح داده به عنوان یک متحد نزدیک آمریکا از سیاست‌های واشنگتن حمایت کند. البته شرایط در کشورهای حاضر در شبه جزیره نیز به شکلی است که به نظر نباید چندان به حل مناقشه هسته‌ای کره شمالی خوش بین بود. محبوبیت مون جائه این، رئیس جمهوری کره جنوبی در کشورش به شدت کاهش یافته، روابط بین ژاپن و کره جنوبی دچار تنش جدی شده و ژاپنی‌ها نیز همواره اولین کشوری هستند در معرض خطر ناشی از آزمایش‌های موشکی پیونگ یانگ قرار دارند.

 به اعتقاد کارشناسان بعید به نظر می‌رسد درصورت آغاز آزمایش‌های موشکی کره شمالی در سال جدید میلادی، رئیس جمهوری آمریکا به آن واکنش نشان ندهد.

بی توجهی به کره شمالی می‌تواند باعث افزایش برنامه‌های توسعه نظامی پیونگ یانگ شود و توسعه برنامه موشکی و هسته‌ای کره شمالی می‌تواند برگ برنده این کشور در مقابله با آمریکا باشد. کره شمالی متوجه این مسئله شده که در بازه زمانی یک ساله پیش از انتخابات آمریکا تمرکز بر روی مسائل داخلی است تا موضوعات مربوط به سیاست خارجی. شاید به همین دلیل بود که موضوع ارسال "هدیه کریسمس" در سال 2019 مطرح شد.

از سوی دیگر کره شمالی این احتمال را مد نظر قرار داده که درصورت تغییر دولت در آمریکا احتمال حفظ مذاکرات تا اندازه قابل توجهی کاهش می‌یابد ( همانند اتفاقی که در مورد توافق هسته‌ای ایران رخ داد). کره شمالی به دنبال دستیابی به چیزی عینی‌تر و دقیق‌تر از یک توافق است. در هر صورت کره شمالی نیز همانند ایران یکی از موضوعاتی است که در مرکز توجه سیاست خارجی آمریکا قرار داشته و مقامات کاخ سفید همواره باید به آن توجه خاصی داشته باشند.

باتوجه به اظهارات 21 ژانویه مقامات کره شمالی مبنی بر اینکه باتوجه به پایان یافتن ضرب الاجل تعیین شده از سوی کره شمالی این کشور دیگر خود را متعهد به توقف آزمایشات هسته‌ای نمی‌داند شرایط چندان مساعد به نظر نمی‌رسد. جو یونگ چول، نماینده کره شمالی در سازمان ملل دراین ارتباط گفت: دلیلی نمی‌بینیم که بیش از این به صورت یکجانبه به تعهداتی پایبند بمانیم که طرف مقابل به آن احترام نمی‌گذارد. اگر آمریکا سعی در ارائه درخواست‌های یکجانبه و پافشاری به اعمال تحریم‌ها داشته باشد، کره شمالی ممکن است مجبور شود مسیر جدیدی پیش بگیرد.

خبرگزاری یونهاپ کره‌جنوبی در هفته جاری از بازگشت سفیر کره‌شمالی در چین و نماینده پیونگ‌یانگ در سازمان ملل به این کشور خبر داد و اعلام کرد، این بازگشت به گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال تجدیدنظر کره‌شمالی در راهبرد مذاکرات هسته‌ای با آمریکا دامن زده است. یونهاپ به نقل از یک مقام آگاه اعلام کرد، "جی جائه ریونگ"، سفیر کره شمالی در چین و "کیم سونگ"، نماینده آن کشور در سازمان ملل شنبه از فرودگاه بین‌المللی پکن عازم پیونگ یانگ شدند.

براساس این گزارش، سفرای کره شمالی در آنگولا و سنگاپور و نیز 10 دیپلمات ارشد دیگر کره شمالی در فرودگاه بین‌المللی پکن مشاهده شدند و این نشان از نشست احتمالی سفرا و دیپلمات‌های ارشد این کشور دارد. علت دقیق بازگشت این سفرا و دیپلمات‌ها به پیونگ یانگ مشخص نیست اما، این امکان وجود دارد که آن‌ها در جریان نشست احتمالی به طرح ایده‌ای تازه در رابطه با راهبرد مذاکره کره شمالی با آمریکا بپردازند.

هرچند کره شمالی بارها اعلام کرده درصورت خروج  نیروهای آمریکایی از کره جنوبی و عقب نشینی چتر هسته‌ای بازدارنده از کره جنوبی و ژاپن، این کشور موضوع کنارگذاشتن زرادخانه‌های هسته‌ای خود را مورد بررسی قرار خواهد داد اما با توجه به شرایط موجود باید منتظر تصمیمات غیرقابل پیش بینی رئیس‌جمهوری آمریکا و رهبر کره شمالی در سال 2020 بود.