شبکه "الجزیره" در برنامه مستندی سراغ موضوع گروگانگیری چهل سال پیش در مسجدالحرام رفته و بر اساس اسنادی که فرانسویها علنی کردهاند، به بازخوانی واقعیت آن ماجرا پرداخته است.
اخبار بین الملل- بنا بر دادههای مستند الجزیره، تعداد قربانیان آن گروگانگیری بیش از ۱۰ برابر رقمی است که سعودیها چهل سال پیش اعلام کردهاند.
آغاز گروگانگیری
صبح اول محرم سال ۱۴۰۰ قمری، برابر 20 نوامبر 1979، دوهفته پس از پایان مراسم حج، ناگهان حدود هزار فرد مسلح به رهبری دو سلفی با نامهای «محمد عبدالله القحطانی» و شوهر خواهرش «جهیمان العتیبی» اقدام به گروگانگیری حجاج و حاضران در مسجدالحرام کرده و اعلام کردند که محمد قحطانی همان مهدی موعود است که از کنار کعبه ظهور کرده است!
قحطانی و عتیبی از شاگردان «بن باز» مفتی مشهور وهابی بودند و خود را «جماعت اهل حدیث» مینامیدند.
بن باز نیز به پیروان خود "سَلَفیه محتسبه" لقب داده بود. آنان همچون دیگر وهابیها و سلفیها مدعی مقابله با انحرافات و بازگشت به اسلام اولیه و اصیل بودند.
آنها تحتتأثیر تعالیم «محمد بن عبدالوهاب» پیشوای وهابیت قرار داشتند و همچون سلفیهای مصری عضو "اخوان المسلمین" خواهان مقابله با غرب و حکومتهای وابسته به آن، از جمله آلسعود بودند.
«خالد بن عبدالعزیز» در آن زمان چهارمین پادشاه سلسله سعودی در عربستان بود.
محمد قحطانی که از نسل سادات سنیمذهب بود و میگفت از طریق رؤیاها و الهام فراوان یقین پیدا کرده که مهدی منتظر است[!] با گروگانگیری خونین در مسجدالحرام اعلام ظهور کرد.
شورش این گروه ۱۴ روز طول کشید و آل سعود مجبور شد از کماندوهای فرانسوی و نیروهای پاکستانی برای سرکوب شورش و پایان گروگانگیری کمک بگیرد.
آنها ابتدا با کسب جواز حمله به مسجدالحرام از علمای بزرگ سعودی و سپس مسلمان کردن کماندوهای فرانسوی از راههای مختلف به مسجد حملهور شده و مدعی مهدویت را به قتل رساندند.
با قتل محمد قحطانی، پیروانش که طبق روایات اسلامی معتقد بودند مهدی موعود در کعبه کشته نمیشود، دچار تردید شدند و کار سرکوب شورش راحتتر پیش رفت
دروغ آل سعود
آلسعود در آن زمان اعلام کرد که این گروگانگیری با کشته شدن ۲۵۰ شورشی، ۱۲۷ مأمور و ۲۶ حاجی پایان یافته است.
اما اکنون پس از چهل سال، شبکه الجزیره به اسناد فرانسویهای حاضر در عملیات دست یافته که از کشته شدن حداقل پنجهزار نفر خبر میدهد و حدود سههزار تن از آنان از حجاج و زوّار کعبه بودهاند.
انعکاس ماجرا در ایران
مطبوعات ایران در آن مقطع با دو رویکرد متفاوت به گزارش و تحلیل این واقعه پرداختند.
روزنامه کیهان با تیتر "قیام مسلحانه ضدامریکایی مسلمانان در عربستان" احتمال داد که این واقعه تحتتأثیر انقلاب اسلامی ایران رخ داده است.
اما روزنامه جمهوری اسلامی که ارگان حزب جمهوری اسلامی بود، این واقعه را از توطئههای امریکا و اسرائیل برای بدنام کردن شیعیان دانست و چنین تیتری برای صفحه نخست خود برگزید: "با افشای نقش امریکا در فاجعه تجاوز مسلحانه به حریم مقدس بیتالله الحرام؛ وحشت کاخ سفید را فرا گرفت"
واقعه گروگانگیری مسجدالحرام دوهفته پس از تسخیر لانه جاسوسی امریکا در تهران بود.
آن روزها امام خمینی هنوز در قم ساکن بود و دفتر ایشان با صدور بیانیهای ضمن محکومیت حمله مسلحانه به مسجدالحرام، آن را خلاف موازین اسلامی دانست و احتمال داد که این حمله به دستور امریکا انجام شده تا بین مسلمانان اختلاف بیندازد.