خبرگزاری رویترز در مطلبی بازداشت‌های اخیر شاهزاده‌های سعودی را حاوی پیام مهمی از سوی محمد بن سلمان برای مخالفانش دانست.
اخبار بین الملل- ولیعهد عربستان قصد داشت این هفته با بازداشت شاهزاده‌های ارشد این پیغام را به گوش منتقدان خانواده سلطنتی برساند: جرات نخواهید کرد با جانشینی من برای تاج و تخت سلطنتی مخالف کنید.
منابع آگاه هدف اصلی سرکوبگری‌های تازه بن سلمان را شاهزاده احمد بن عبدالعزیز، برادر ملک سلمان و یکی از تنها سه عضو هیئت بیعت که وظیفه انتخاب پادشاه و ولیعهد سعودی را برعهده دارند، می‌دانند. احمد بن عبدالعزیز کسی است که در سال ۲۰۱۷ با ولیعهدی بن سلمان مخالفت کرده بود. چهار منبع نزدیک به خاندان سلطنتی می‌گویند بازداشت شاهزاده‌های سعودی با هدف اطمینان از پیروی از خاندان حاکم آل سعود، پیش از جانشینی نهایی بن سلمان در صورت مرگ یا کناره گیری ملک سلمان از قدرت، صورت گرفت. جائیکه مدتهاست زمزمه‌های نارضایتی از خاندان آل سعود در این سال‌ها شنیده شده است.
محمد بن سلمان، بازداشت‌شدگان اخیر را متهم کرده که با قدرت‌های بیگانه از جمله آمریکایی‌ها و دیگران برای کودتا ارتباط برقرار کرده‌اند. رویترز به نقل از یکی از منابع مطلع، بازداشت شاهزاده‌های سعودی را تلاشی پیشگیرانه از سوی ولیعهد توصیف کرد تا مطمئن شود هنگامیکه زمان آن فرا رسد شورای بیعت، به رسیدن او به تخت پادشاهی مُهر تائید خواهد زد.
شاهزاده احمد ۷۸ ساله روز جمعه به همراه محمد بن نایف، ولیعهد پیشین عربستان که سال ۲۰۱۷ بن سلمان ولیعهدی را از او گرفت، بازداشت شد. پسر شاهزاده احمد و برادر محمد بن نایف نیز روز جمعه در فهرست بازداشتی‌ها قرار داشتند. منابع مطلع از این بازداشت‌ها می‌گویند این شاهزادگان در ویلا‌های سلطنتی در ریاض نگهداری می‌شوند و به برخی از آن‌ها اجازه ارتباط با خانواده هایشان داده شده است.
دو منبع آگاه و یک دیپلمات ارشد خارجی می‌گویند در حالیکه ولیعهد سعودی بی‌رحمانه رو به جلو می‌رود تا قدرت خود را تحکیم بخشد، شاهزادگان ناکام عربستانی در کنار شاهزاده احمد و محمد بن نایف، به عنوان گزینه‌های بالقوه برای تصاحب تاج و تخت گرد آمده‌اند.
رویترز نوشت: بازداشت شاهزادگان سعودی، مقدمه‌ای برای انتقال قدرت است. این اقدام حاوی پیام واضحی برای خاندان سلطنتی است که هیچکس جرات مخالفت یا به چالش کشیدن آن را نخواهد داشت. مقامات سعودی، اما تاکنون از تائید و اظهارنظر در خصوص این بازداشت‌ها امتناع کردند، اقدامی که از سوی رسانه‌های عربستانی نیز پوشش داده نشد. وزارت رسانه عربستان تاکنون به درخواست رویترز برای ارائه جزئیات بیشتر از بازداشت شاهزادگان سعودی پاسخی نداده است.
اگر بن سلمان ۳۴ ساله جانشین پدرش شود، این اولین انتقال قدرت از این دست پس از مرگ عبدالعزیز بن سعود، بنیانگذار سلطنت آل سعود، در سال ۱۹۵۳ خواهد بود، که با جانشینی پسرانش ادامه یافت. وظیفه شورای بیعت در این برهه زمانی این است که مطمئن شود صد‌ها شاهزاده که نسل بعدی خانواده سلطنتی را تشکیل می‌دهند، برای پشتیبانی از پادشاه جدید متحد می‌شوند.
همچنین یک دیپلمات ارشد خارجی می‌گوید در حالیکه این کشور هنوز نتوانسته از رسوایی ناشی از قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸ و نیز انتقادات مربوط به مداخله در جنگ یمن رهایی یابد، این بازداشت‌ها به وجهه بین المللی این کشور ضربه دیگری وارد خواهد کرد. رویکرد مستبدانه بن سلمان در این سال‌ها با اقداماتی از این دست دنبال شده است. محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۴۰۰ تن از اعضای ارشد خاندان سلطنتی و بازرگانان برجسته را در هتل ریتز کارلتون ریاض بازداشت و در این هتل حبس کرد.
اختلافات سلطنتی در عربستان
برخی منابع مطلع در ابتدا اعلام کردند شاهزاده‌های سعودی بازداشت شده متهم به طرح کودتایی به منظور جلوگیری از نشستن بن سلمان به تخت سلطنت هستند. با این حال برخی منابع دیگر می‌گویند پیشتر، با پیچاندن گوش این شاهزادگان به آن‌ها درباره خودداری از انتقاد از ولیعهد هشدار داده شده است. گفته می‌شود شاهزاد احمد در محافل مختلف، موضع بن سلمان را در خصوص مسائل گوناگون از جمله موضوع معامله قرن آمریکا زیر سوال برده است.
از سوی دیگر موج بازداشت‌های شاهزادگان سعودی گمانه زنی‌های بسیاری را در خصوص وضعیت سلامتی ملک سلمان ۸۴ ساله مطرح کرد. هر چند برخی منابع از صحت و سلامت جسمی و روحی او خبر دادند. بنا به گفته برخی منابع بعضی اعضای خاندان سلطنتی که به دنبال تغییر در روند جانشینی ملک سلمان هستند، شاهزاده احمد را تنها گزینه‌ای می‌دانند که از حمایت اعضای خاندان سلطنتی، نیرو‌های امنیتی و برخی قدرت‌های غربی برخوردار است. دو عضو دیگر شورای بیعت که سال ۲۰۱۷ با ولیعهدی بن سلمان مخالف بودند، کم سن‌تر بوده و به اندازه شاهزاده احمد سرشناس نیستند.
رویترز نوشت: در این سال‌ها افراد ناراضی از ولیعهد در حلقه نزدیک به شاهزاده احمد جمع شده اند. همچنین منتقدان توانایی بن سلمان را پس از قتل خاشقجی توسط عوامل سعودی و نیز حمله سال گذشته نیرو‌های انصارالله به تاسیسات نفتی آرامکو به شدت زیر سوال بردند. بسیاری از اعضای خاندان سلطنتی از تحت نظر بودن شدید از سوی ولیعهد بسیاری ناراضی هستند. از جمله این افراد محمد بن نایف است که از سال ۲۰۱۷ به شدت از سوی ماموران ولیعهد تحت کنترل بوده است.
رویترز با استناد به گفته این منابع مطلع نوشت: بن سلمان احتمالا به دنبال آن است تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مسیر رسیدن خود به تخت پادشاهی را هموار کند، زیرا نگران است شکست احتمالی دونالد ترامپ موقعیت او در عربستان را تحت الشعاع قرار دهد. یک منبع دیپلماتیک خارجی نیز می‌گوید بن سلمان از ترس چرخش آمریکا به سوی عمو و عموزاده‌های او، به اقدامات جدی و بدون احتیاط علیه آن‌ها روی آورده است. اقدام روز جمعه محمد بن سلمان، مهمترین گام او برای تثبیت جایگاهش به عنوان ولیعهد و پادشاه آینده عربستان سعودی ارزیابی می‌شود.
