تلاش چین برای پایان دادن به سلطه دلار در تجارت

چین سال ها است در تکاپوی پایان دادن به سلطه دلار در عرصه تجارت بین المللی است اما از زمانی که دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا قدرت را در اختیار گرفت و بازی جنگ تجاری با چین را راه انداخت، عزم پکن برای تحقق این هدف جزم تر شد.

اخبار بین الملل-تحریم های مکرر و نگران کننده دولت ترامپ علیه کشورهای دیگر دنیا از ایران و کره شمالی گرفته تا روسیه و چین و حتی بسیاری از کشورهای اروپایی باعث شده است تا چین بیش از گذشته در اندیشه تجارت بین المللی با یوان ارز ملی خود باشد.

در واقع هدف تعیین شده چین این است که بتدریج به تسلط دلار به عنوان ارز تعیین کننده در تجارت بین المللی خاتمه دهد که این می تواند خبری بسیار خرسند کننده نه فقط برای تولید کنندگان و صادر کنندگان در داخل چین بلکه برای کشورهایی باشد که عمدتا تحت تحریم های آمریکا قرار گرفته اند.

از طرفی کشورهای مختلف این روزها شاهد تحریم های لجام گسیخته آمریکا هستند و کشورها یکی به یکی در صف آنهایی قرار می گیرند که باید از سوی ترامپ و دولت وی و تندروهای کاخ سفید تحریم شوند.

همین تحریم ها البته باعث می شود تا بتدریج کشورها در این اندیشه باشند که ذخایر دلاری خود را کاهش دهند و به سمت استفاده از ارزهای دیگر بین المللی روی بیاورند.

سال ۲۰۱۹ میلادی روزنامه ساوث چاینا مورنینگ پست متعلق به شرکت "علی بابا" چین گزارش کرد که این کشور و روسیه به دنبال رها کردن دلار و استفاده از یوان در تبادلات تجاری خود هستند پس از آن حتی خبرهایی در شبکه های اجتماعی منتشر شد مبنی بر اینکه چین کلا به دنبال آن است که استفاده از دلار را در تجارت بین المللی خود تا سال ۲۰۲۱ میلادی متوقف کند اگر صحت داشته باشد به معنای اعلان یک جنگ تجاری به آمریکا است زیرا در چنین صورتی آن ارزی که بها و ارزش کالاها و خدمات را تعیین می کند نه دلار آمریکا بلکه یوان چین است.

این روزها همچنین خبر از استفاده تدریجی از پول دیجیتالی چین هم به گوش می رسد و گفته می شود که از ماه جاری میلادی بسیاری از کارکنان چینی حقوق خود را با همین پول دیجیتالی دریافت می کنند و پیشتر بانک های چین نیز از بررسی های صورت گرفته روی این پول خبر داده بودند.

روسیه و چین کشورهایی هستند که مدتی است بسیاری از تبادلات تجاری را با یوان انجام می دهند برخی از کشورهای اروپایی هم در حال افزودن بر ذخایر ارزی یوانی خود هستند.

آنچه چین دنبال می کند افزودن بر سطح تبادلات تجاری یوانی با کشورهای دیگر است و کشورهای همسایه خود را نیز نشانه گرفته است و سال های طولانی است که تبادلاتی را با یوان به صورت آزمایشی با آنها انجام می دهد در واقع هدف چین این است که ضمن خاتمه دادن به دلار، پول خود یعنی یوان را که در زبان رسمی «رن مین بی» نامیده می شود، به عنوان ارز جهانی جایگزین کند با این حساب کنترل چین بر اقتصاد دنیا بیشتر خواهد شد.

اگر چین تا کنون هم چنین اندیشه ای نداشت اما اکنون به دلیل تحریم های فراوان آمریکا علیه خود و کشورهای دیگر و با نظرداشت نگرانی های وسیع جهانی از این اقدامات و ضربه های فراوان دولت ترامپ به تجارت بین المللی، به این نتیجه رسیده است که باید گام هایش را برای جهانی کردن یوان بلندتر از هر زمانی بردارد.

درحقیقت هر چقدر اقتصاد چین قویتر شود و از رشد بالاتری برخوردار شود بخت و اقبال چین هم برای جهانی کردن یوان بیشتر می شود در این مطلب همچنین باید به مزایای این کار برای چین هم اشاره کرد البته این اقدام چین و بین المللی شدن یوان دنیا را از شر تحریم های آمریکا نجات می دهد و پایان سلطه دلار را رقم می زند.

اما نباید فراموش کرد که جهانی شدن یوان برای خود چین هم مزایای زیادی خواهد داشت از جمله اینکه قراردادهای بین المللی از این پس بجای ارزشگذاری با دلار با یوان چین ارزشگذاری می شود در چنین صورتی ارزش دلار هر تغییری هم که داشته باشد دیگر برای چین اهمیتی ندارد.

افزون بر این همه بانک های مرکزی دنیا ذخایر ارزی یوانی خود را افزایش می دهند زیرا می دانند که یوان تقاضای بیشتری دارد و نرخ بهره نیز کاهش می یابد از طرفی صادر کنندگان چینی می توانند هزینه ها،  قرض ها و بدهی های خود را کاهش دهند و چین در تلافی جویی های تجاری در برابر آمریکا دست بالاتری خواهد داشت.

لذا به نظر می رسد که اظهارات "شی جین پینگ" رییس جمهوری خلق چین مبنی بر پیشبرد اصلاحات اقتصادی می تواند هدف اصلی را که آنهم پایان دادن به سلطه دلار در تجارت بین المللی و جهانی شدن یوان در تجارت دنیاست، دربرداشته باشد.

یادمان باشد که صندوق بین المللی پول از ۳۰ نوامبر سال ۲۰۱۵ میلادی به یوان جایگاه یک ارز بین المللی را اعطا کرد و یک سال بعد در اکتبر سال ۲۰۱۶ نیز یوان را در سبد ارزی بین المللی با امتیازات ویژه تحکیم کرد.  

اینکه چین بتواند نهایتا به دوران حیات دلار خاتمه داد سوالی پیچیده است اما هر چقدر این کشور اصلاحات را به پیش سوق دهد، رشد اقتصادی بالاتری داشته باشد، بازار سرمایه را آزاد تر کند و بسیاری تدابیر اصلاحی مالی را انجام دهد به همان نسبت باعث می شود تا استفاده از دلار در تجارت بین المللی کمتر شود و بسیاری از کشورها بتدریج دلار را در تبادلات کنار خواهند گذاشت و بانک های مرکزی ذخایر یوانی را افزایش خواهند داد و یوان چین به یک ارزش پیشرو در تجارت بین المللی تبدیل خواهد شد.