پیوستن ازبکستان و تاجیکستان به اوراسیا

«یوری کوفنر» با اشاره به موضوع زمزمه های در مورد الحاق تاجیکستان و ازبکستان به اتحادیه اوراسیا به تشریح این مسئله پرداخت.

اخبار بین الملل-در این مطلب آمده است:علت اصلی تاثیر پیوستن ازبکستان و تاجیکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا به سیل مهاجرت کاری اتباع این کشورها به روسیه و نحوه فعالیت این افراد در روسیه دیگر کشورهای عضو این اتحادیه مرتبط است.

ایجاد و فعالیت بازار عمومی کار که در آن شهروندان 5 کشور عضو از حقوق‌های برابر کار، آزادی تردد و تامین اجتماعی برخوردار هستند، یکی از دستاوردهای اصلی اتحادیه اقتصادی اوراسیا است.

بر اساس گزارش بانک جهانی و سازمان آمار اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در سال 2017 میلادی تقریبا 8 میلیون شهروند،کارگر اتحادیه اقتصادی اوراسیا در بازار کار اتحادیه فعالیت و به کشور خود 7 میلیارد دلار ارسال کرده اند.

به طور مثال کارگران مهاجر ارمنستان و قرقیزستان در سال گذشته به ترتیب 1.1  و 2.4 میلیارد دلار برابر 9.7 درصد و 31.7 درصد درآمد ناخالص ملی کشورهای خود را از طرق فعالیت در روسیه بدست آورده اند.

چشم انداز حضور کامل در بازار عمومی کار اتحادیه اوراسیا برای تاشکند و دوشنبه یکی از مهمترین عوامل ارزیابی پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. مانند ارمنستان و قرقیزستان مهاجرت کاری برای این کشورها نیز یک عامل مهم توسعه اقتصادی و ثبات اجتماعی و سیاسی است.  

هم اکنون ازبکستان و تاجیکستان مانند کشورهای در حال رشد از افزایش شدید جمعیت برخوردار هستند و منابع کاری فراوان دارند. در سال های 2010 تا 2018 میلادی جمعیت ازبکستان 4 میلیون و 400 هزار نفر و تاجیکستان یک میلیون و 600 هزار نفر رشد جمعیت داشته اند.

در این میان بر اساس برآوردهای سازمان بین المللی کار، نرخ بیکاری در این دو کشور طی 10 سال آخر به طور متوسط به ترتیب در سطح 5- 6 درصد و 11- 12 درصد قرار گرفته است.

در سال 2017 میلادی حواله‌های پولی شهروندان مقیم در خارج از کشور 13.4 درصد درآمد ناخالص ملی ازبکستان و 31.3 درصد درآمد ناخالص ملی تاجیکستان را تشکیل داده است.

از سال 2018 میلادی تا سال 2035 میلادی جمعیت کلی ازبکستان و تاجیکستان می‌تواند به ترتیب تا 5.1 میلیون و 2.6 میلیون نفر افزایش یابند.  

اتحادیه اقتصادی اوراسیا منطقه عمده برای مهاجران کاری ازبکستان و تاجیکستان است. در سال 2017 میلادی یک میلیون و 500 هزار شهروند ازبکستان و 513 هزار نفر شهروند تاجیکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا مشغول کار بودند.

به ترتیب 71.4 درصد و 80.3 درصد تمام مهاجران کاری ازبکستان و تاجیکستان به خارج  از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا سفر کردند. آنها به ترتیب به کشور خود 3.3 میلیارد و 2.1 میلیارد دلار و یا 5.6 درصد و 29.7 درصد درآمد ناخالص ملی کشورشان را انتقال دادند.    

ضمنا، نباید فکر کرد که مهاجرت کاری فقط برای کشورهای اعزام کننده نیروی انسانی ضروری است. کشورهای میزبان نیز از آن سود می‌برند. به طور مثال، بر اساس گزارش سازمان آمار روسیه،  از سال 2018 میلادی تا 2036 میلادی جمعیت کلی روسیه تا 3 میلیون و 900 هزار نفر کاهش پیدا می‌کند.

طی سال‌های اخیر و در آینده نزدیک کاهش جمعیت روسیه را فقط از طریق مهاجرت می‌توان جبران کرد. تحلیلگران انستیتوی مطالعات بازارهای در حال رشد اعلام می‌کنند که برای رشد درآمد ناخالص ملی روسیه تا 4- 5 درصد در سال باید منابع نیروی انسانی تا 1- 1.5 درصد (حداقل به 755 هزار نفر) افزایش یابد.   

اما برای مهاجران کاری ازبکستان و تاجیکستان که کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیستند و در بازار کار اتحادیه حضور نمی‌یابند، هزینه‌ها و موانع اداری (دادن امتحان زبان روسی، خرید مدرک بیمه پزشکی) که برای کارگران داخل اتحادیه لغو شده، همچنان حفظ می‌شود.  

هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثرات احتمالی پیوستن ازبکستان و تاجیکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا به سیل مهاجرت کاری و حواله‌های پول است.   

این پژوهش برگرفته از سازمان های آمار کشورهای مذکور و مرکز آمار بانک جهانی گرفته شده است.

سناریوی عضویت ازبکستان و تاجیکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا توسط مولف به عنوان کاهش موانع برای مهاجرت کاری از 70 درصد تا 41 درصد تشخیص داده شده است.  

در نتیجه پیوستن ازبکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌توانست مهاجرت کارگران ازبکستان به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا 37.2 درصد (734 هزار نفر)، صادرات منابع کاری اوراسیا به ازبکستان 37 درصد (تقریبا 400 هزار نفر) افزایش یابد.

همچنین مهاجرت داخل اتحادیه به دیگر کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و بر عکس تا 3.6 درصد (268 هزار نفر) کاهش پیدا کند.

انتقال پول به ازبکستان می‌توانست تا یک میلیارد و 200 میلیون دلار (2.4 درصد درآمد ناخالص ملی)، از ازبکستان به دیگر کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا 234 میلیون و 300 هزار دلار افزایش یابد.    

انتقال پول بین بقیه کشورهای عضو اتحادیه می توانست تا 248 میلیون و 700 هزار دلار کاهش پیدا کند.

ثانیا، در نتیجه پیوستن تاجیکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌توانست مهاجرت کارگران تاجیکستان به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا 32.2 درصد (236 هزار نفر)، صادرات منابع کاری اوراسیا به تاجیکستان 22 درصد (56 هزار نفر) افزایش و مهاجرت داخل اتحادیه به دیگر کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و بر عکس تا 0.9 درصد (69 هزار نفر) کاهش پیدا کند.

انتقال پول اشخاص به تاجیکستان می‌توانست تا 467 میلیون و 500 هزار دلار (6.2 درصد درآمد ناخالص ملی)، از تاجیکستان به دیگر کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا 74 میلیون و 300 هزار دلار افزایش یابد. انتقال پول اشخاص واقعی بین بقیه کشورهای عضو اتحادیه می توانست تا 60 میلیون و 200 هزار دلار کاهش پیدا کند.

در نتیجه پیوستن همزمان ازبکستان و تاجیکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌توانست مهاجرت کارگران ازبکستان و تاجیکستان به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیابه ترتیب تا 36.8 درصد (725 هزار نفر) و 30.5 درصد (225 هزار نفر)، صادرات منابع کاری اوراسیا به ازبکستان و تاجیکستان تا 36.7 درصد (392 هزار نفر) و 20.8 درصد (53 هزار نفر)  افزایش، مهاجرت داخل اتحادیه به دیگر کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و بر عکس تا 4.3 درصد (330 هزار نفر) کاهش پیدا کند.

انتقال پول اشخاص به ازبکستان و تاجیکستان می‌توانست به ترتیب تا یک میلیارد و 200 میلیون دلار (2.4 درصد درآمد ناخالص ملی) 444 میلیون و 100 هزار دلار (5.9 درصد درآمد ناخالص ملی)، از آنها به دیگر کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا 301 میلیون و 800 هزار دلار افزایش یابد. انتقال پول اشخاص بین بقیه کشورهای عضو اتحادیه می‌توانست تا 300 میلیون دلار کاهش پیدا کند.