هزینه های سرسام آور جنگ یمن، کاهش شدید قیمت نفت به دلیل شیوع کرونا و حمایت از گروه های تروریستی در منطقه مشکلات عدیده ای برای آل سعود ایجاد کرده تا جایی که موجب بحران اقتصادی در این کشور ثروتمند عربی شده است.
اخبار بین الملل-دولت سعودی در روزهای اخیر با صدور مصوبه‌ای تصمیم گرفت تا برای مقابله با شرایط سخت و شدت گرفتن بحران اقتصادی در عربستان ، حقوق کارکنان بخش خصوصی در این کشور را به میزان ۴۰ درصد کاهش دهد، اقدامی که دلیل آن شیوع ویروس کرونا و پیامدهای اقتصادی ذکر شده است.
رژیم آل سعود همچنین ضمن تجدیدنظر در قرارداد مشاغل، امکان لغو قرارداد کارکنان بخش دولتی و خصوصی را در آن در نظر گرفته است و در این باره روزنامه الشرق الاوسط ضمن انتشار سند قراردادهای جدید کار در عربستان اعلام کرده که وزارت منابع انسانی و رشد و توسعه اجتماعی این کشور، بر اساس این قرارداد به پیمانکاران اجازه می‌دهد تا به مدت شش ماه حقوق کارکنانش را ۴۰ درصد کاهش دهد و پس از گذشت شش ماه قرارداد آنها را لغو کند.
عربستان که از جمله بزرگترین صادرکنندگان نفت در جهان است، ولی به دلیل جاه‌طلبی‌های «محمد بن سلمان» ولیعهد جوان و کم تجربه این کشور در به راه انداختن جنگ در یمن، حمایت از گروه های تروریستی در منطقه همچون داعش، تحریر الشام در عراق و سوریه و جنگ لیبی و همچنین منازعه بر سر بهای نفت با روسیه و ایران، به شدت با بحران مالی و اقتصادی مواجه شده به حدی که برای اداره امور خود حتی به استقراض از بانک های جهانی روی آورده است.
شرایط بد اقتصادی در عربستان که با کاهش شدید قیمت نفت خودنمایی کرده موجب شده تا آل سعود از یکی از جنگ های خود که افزایش تولید و صادرات نفت خام بوده، عقب نشینی کند و بنا بر اعلام رسانه ها صادرات ۱۰ میلیون بشکه نفت را از اواسط اردیبهشت به شش میلیون بشکه کاهش دهد.
براساس اعلام تارنمای سازمان صادرکنندگان نفت (اوپک) تولید نفت عربستان در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۰ میلیون و ۳۱۷ هزار بشکه در روز بوده که از این میزان هفت میلیون و ۳۷۱ هزار بشکه صادر شده است.
عربستان به عنوان بزرگ ترین صادر کننده نفت در جهان همچنین از فروردین ماه سال گذشته (۱۳۹۸) سطح تولید نفت خود را از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه به ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داد.
ریاض در توطئه ای جدید و به دلیل تنش با مسکو و در اصل به منظور ضربه زدن به اقتصاد ایران از ۲۲ اسفند ماه ۱۳۹۸ تولید و صادرات نفت خود را روزانه یک میلیون بشکه افزایش داد و به بیش از ۱۳ میلیون بشکه در روز رساند، اقدامی که به دلیل همه گیری ویروس کرونا و رکود شدید اقتصادی در جهان و بسته شدن کارخانجات و صنایع، حماقتی محض بود چرا که با این اقدام آل سعود، به یکباره قیمت نفت در جهان سقوط کرد و برخی بازارها قیمت صفر دلار در هر بشکه را لمس کردند و بازارهای آمریکا حتی برای هر بشکه اعلام کردند که ۳۷ دلار نیز پرداخت می کنند، یعنی در بازارهای آمریکا نفت به منفی ۳۷ دلار نیز رسید.
در دو ماه گذشته عربستان روزانه حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت زیر ۲۰ دلار صادر کرده که معنای آن این است که درآمد نفتی روزانه عربستان کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار در روز می باشد که اگر هزینه تولید و استخراج، حمل و نقل، نگهداری و دیرکرد تخلیه کشتی های حامل نفت را از آن کم کنیم عملا درآمد عربستان با صادرات ۱۰ میلیون بشکه در روز تقریبا صفر می باشد، اقدامی که دقیقا با بی درایتی آل سعود و به ویژه ولیعهد کم تجربه آن محمد بن سلمان حاصل شده است.
کاهش شدید قیمت نفت، ادامه جنگ در یمن و شیوع ویروس کرونا، عربستان را دچار کمبود شدید نقدینگی کرده و این امر موجب شد تا ریاض در بودجه سال جاری میلادی خود تجدید نظر کند، بودجه ای که بر اساس هر بشکه نفت ۶۲ دلاری بسته شده بود.
شرایط اقتصادی عربستان در روزها و ماه های اخیر آنقدر بد شده که ریاض چهار سامانه پاتریوت آمریکایی را که در اجاره آل سعود بود به آمریکا بازگردانده است.
عربستان در سال های اخیر حدود ۲۰۰ میلیارد دلار در به آشوب کشاندن کشورهای سوریه، عراق و لیبی و دیگر کشورهای منطقه با تجهیز و تسلیح گروه های تروریستی هزینه کرده است که اگر ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه کرد جنگ شش ساله یمن را به آن اضافه کنیم، می بینیم که آل سعود نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود را فقط برای کشتار مردم مسلمان منطقه و توطئه چینی علیه آنها صرف کرده است.
اگر نگاهی گذرا به درآمدهای ۱۰ سال گذشته عربستان بیندازیم و در مقابل وام هایی را که عربستان در سال های اخیر از بانک های خارجی گرفته بررسی کنیم، نامدیریتی آل سعود و به ویژه ولیعهد کم تجربه آن بسیار قابل توجه تر از آن خواهد شد.
شرایط امروز عربستان با گذشته بسیار تفاوت دارد؛ عربستان در سال های گذشته به دلیل درآمدهای کلان نفتی همواره به کشورهای دیگر وام کم بهره و یا وام بلاعوض می داد و صحنه گردان جنگ های سوریه، عراق، لیبی و یمن بود، اما شرایط برای آل سعود به گونه دیگری رغم خورد است و حیف و میل شدن دلارهای نفتی، سعودی ها را به سمت اخذ وام از بانک های جهانی سوق داده است.
عربستان اولین وام خود را به میزان ۸ میلیارد دلار از آمریکا در سال ۱۳۹۴، وام دوم را در سال ۱۳۹۵ و به میزان ۳۰ میلیارد دلار از صندوق بین المللی پول، وام سوم را در سال ۱۳۹۷ به میزان ۱۱ میلیارد دلار از بزرگ ترین بانک های جهان همچون "گلدمن ساکس"، "اچ اس بی سی" و "جی پی مورگان چیس" و در سال ۱۳۹۸ نیز ۳۱ میلیارد دلار از دیگر بانک های بزرگ جهانی وام گرفته است.
نکته جالب این که هم اکنون آل سعود حتی نمی توانند حقوق مزدوران خود را در یمن پرداخت کنند، اقدامی که موجب اعتراض شدید آنان و بروز برخی اعتراض ها شده است.
بنابر اخبار منتشر شده، معترضان که از نیروهای یمنی وفادار به دولت عبد ربه منصور هادی رییس جمهوری مستعفی و فراری یمن هستند در منطقه ربوعه واقع در استان عسیر در جنوب غربی عربستان در روزهای اخیر به دلیل پرداخت نشدن ۶ ماه دستمزد خود تظاهرات کردند و خواستار بازگشت به یمن شدند.
نکته قابل تامل این که اگر قیمت جهانی نفت در هر بشکه در حدود ۳۰ دلار باشد، کسری بودجه عربستان در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۷۰ میلیارد دلار خواهد بود.
صندوق بین المللی پول در گزارش اخیر خود درباره اوضاع مالی عربستان اعلام کرده که این کشور در زمان سلمان بن عبدالعزیز پادشاه کنونی (از ۲۰۱۵) و ولیعهدی پسرش محمد بن سلمان ۲۳۳ میلیارد دلار (۸۷۳ میلیارد ریال عربستانی) از ذخایر مالی خود را بدون آنکه مشخص باشد، صرف چه چیز شده از دست داده و یا به عبارت بهتر این مبالغ صرف تجاوز به کشور یمن و تامین تروریست ها در سوریه، عراق و لیبی شده است. هرچند این آمار از سوی منابع مطلع یمنی بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در جنگ شش ساله یمن قید شده است.
مسایل موجود قسمتی از مشکلاتی می باشد که آل سعود با آن مواجه می باشد و اگر سعودی ها به دنبال دلیل این مشکلات می گردند باید آن را در یمن، سوریه، عراق و لیبی جستجو کنند، چرا که به نظر می رسد دخالت های عربستان در نقاط مختلف موجب بروز مشکلات عدیده برای آل سعود شده و به همین علت روزهای سخت و هزینه های زیادتر برای ریاض در آینده نزدیک دور از انتظار نخواهد بود.
