تلف شدن هفت توله ببر در باغ‌ وحش

یک اتفاق هولناک در باغ وحش مشهد، باغ وحش مشهد تعطیل شد، تخلیه باغ وحش مشهد کلید خورد، تخلفات باغ وحش مشهد، باغ وحش مشهد پلمب شد از جمله مسائلی است که برای باغ وحش مشهد رخ داده است.

اتفاقی که قبلا درباره باغ وحش مشهد رسانه‌ای شد کشف هفت تخته پوست و دو جمجمه ببر در باغ وحش بود و این بار هفت توله ببرِ مرده، گونه‌ی جانوری کمیاب و نادر در جهان. آنچه در این خبر می‌خوانید این است که از هشت توله ببری که سنشان به کمتر از دو ماه می‌رسید، اکنون تنها یک توله باقی مانده است و خبر تلف‌شدن هفت توله چند هفته بعد از اتفاق، رسانه‌ای شده است. تلف شدن هفت توله ببر بار دیگر باغ وحش پر حاشیه مشهد را بار دیگر بر سر زبان‌ها انداخت این باغ وحش چندی پیش از سازمان محیط زیست اخطار گرفته بود.

نگاهی به اتفاقات مشابه در مجموعه‌های دیگر نشان می‌دهد که این حکایت بیشتر باغ وحش‌های کشور است حکایتی تلخ که منجر به تلف شدن گونه های جانوی کمیات و گران بها در کشور می شود به نحوری که عیسی کلانتری هم بر این موضوع سحه گذارد و گفت: استانداردهای مجموعه‌های نگهداری از حیات وحش باید بازبینی شود و در این زمینه نقصان داریم.

مرداد سال پیش در حالی خبر آمد که هفت تخته پوست و دو جمجمه ببر در باغ وحش وکیل‌آباد پیدا شده است که مسئولان باغ وحش با سرسختی این اتفاق را تکذیب می‌کردند. بازرسی دادستانی خراسان رضوی از باغ وحش وکیل‌آباد، سند خبر مرگ هشت ببر در مشهد بود؛ یک ببر در فروردین ٩٧ و هفت ببر در زمستان ٩٦. حالا هم هفت توله ببر دیگر تلف شده‌اند و این‌طور که تورج همتی، مدیرکل محیط زیست استان خراسان رضوی می‌گوید، ٦ توله با عفونت تنفسی و یکی از آن‌ها به دلیل زخمی‌شدن از سوی مادر تلف شده‌اند.

سال گذشته معاون دادستان خراسان رضوی از ماجرای هولناکی پرده برداشته بود: تنها در زمستان سال ٩٦ هفت ببر در وکیل‌آباد تلف شده‌اند و خلاف نظر مسئولان باغ‌وحش که ببرها بر اثر کهولت سن تلف شده‌اند، به نظر کارشناس دادستانی جمجمه‌های پیداشده جوان بوده‌اند.

پوست و جمجمه ببرها اوایل مرداد ٩٧ کشف شدند، اما همان زمان محمد بخشی‌محبی، معاون دادستان خراسان رضوی، به رسانه‌ها گفته بود که مسئولان اداره کل محیط زیست استان خراسان رضوی منکر پیداشدن این موارد شدند، اما طی بازرسی که به دستور دادستانی انجام شد، این موارد تأیید شدند.

همتی، مدیرکل محیط‌زیست استان خراسان رضوی در این باره گفت: علت مرگ توله ببرها عادی به نظر می‌رسد. معمولا وقتی توله‌های تازه به دنیاآمده تلف می‌شوند، اعلام نمی‌کنیم، چون به طور طبیعی همیشه فقط تعداد اندکی از آن‌ها می‌ماند. در حال حاضر تشخیص دامپزشک عفونت تنفسی برای مرگ ٦ توله عفونت تنفسی و برای یکی از آن‌ها زخمی‌شدن از سوی مادر اعلام شده است. این باغ‌وحش سال گذشته، پس از گرفتن اخطار و ابلاغ دستورالعمل‌های فنی، فضاهای زیستی گونه‌ها را تا حدودی توسعه داده و در حال اصلاح بخش‌هایی مثل سیستم تصفیه فاضلاب است، اما باز هم استانداردهای باغ‌وحشی که نیم قرن پیش ایجاد شده، با رویکرد و شرایط امروزه پاسخگو نیست.

این مجموعه هنوز مجوزی از سوی سازمان محیط زیست نگرفته است.

 عیسی کلانتری در نشست خبری با اصحاب رسانه در واکنش به خبر منتشرشده درباره باغ‌وحش مشهد گفت: استانداردهای باغ‌وحش‌های ما واقعا پایین است و سریعا باید ارتقا داده شود. به ما خبر رسیده بود که باغ‌وحش بابلسر هم یک چنین مشکلاتی دارد. کارشناسان در جواب گفته‌اند مطابق استانداردهاست و این نشان می‌دهد که استانداردهای ما اشکال دارد و چنان سطحِ پایین است که آقایان به دنبال ارتقای استانداردها هستند.

حمید ظهرابی، معاون محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز در این نشست گفت: باغ‌وحش‌ها درحال نزدیک‌شدن به استانداردها هستند. تا پنج‌سال پیش، بیش از ٧٠‌درصد باغ‌وحش‌های فعال کشور نه استاندارد داشتند و نه مجوز. ز پنج‌سال پیش برنامه ساماندهی وضع باغ‌وحش‌ها در کشور شروع و مستقیما به باغ‌وحش‌ها ابلاغ شد تا حداقل استانداردها را برای نگهداری حیات‌وحش رعایت کنند تا بتوانند مجوز بگیرند. در آن زمان تعدادی از باغ‌وحش‌ها فعالیتشان متوقف شد؛ باغ‌وحش‌هایی که مجموعه‌های کوچکی بودند و از سوی شهرداری‌ها اداره می‌شدند. این میان تعدادی هم تلاش کردند خودشان را به این استاندارد نزدیک کنند. درحال حاضر بخش عمده‌ای از باغ‌وحش‌های کشور به استانداردهای ابلاغ‌شده - یعنی حداقل استانداردها - پایبندند و بر همین اساس مجوز گرفته‌اند.

ظهرابی گفت: بعد از ابلاغ این استانداردها و صدور مجوز، قدم بعدی سازمان حفاظت محیط‌زیست باید ارتقای استانداردها باشد. همکاران ما مطابق استانداردهای بین‌المللی، استانداردهای جدیدی را طراحی خواهند کرد و ما آن را ابلاغ خواهیم کرد تا از باغ‌وحش‌ها بخواهیم خودشان را با این استاندارد مطابقت دهند. سیستم‌های اجرایی ممکن است توان انجام یک‌باره فعالیت‌های اصلاحی را نداشته باشند و این سیاست قدم‌به‌قدم را سازمان محیط‌زیست در موضوع باغ‌وحش‌ها مورد توجه قرار خواهند داد.

وی افزود: سال گذشته هم مورد مشابهی مطرح و پیگیری‌هایی انجام شد و درنهایت مشخص شد تلفاتی که بعد از زایمان ببر اتفاق افتاده، طبیعی بوده است. در آن زمان همکاران ما بررسی کردند و تذکرهای لازم را دادند. ما به تازگی این خبر جدید را دریافت کرده‌ایم که هفت توله تلف شده‌اند و از دفتر حیات‌وحش خواسته‌ام که موضوع را به سرعت بررسی کنند. هنوز تحت بررسی است و نمی‌توانیم درباره آن اظهارنظر کنیم.

مرگ توله ببرها در مشهد در نهایت باعث ورود دادستانی به موضوع شد و تشکیل کمیته حقیقت یاب، احضار مدیرکل محیط زیست و مدیرباغ وحش شد. فرزاد بهشتی توندری، معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان رضوی از ورود دادستانی به موضوع تلف شدن هفت قلاده توله ببر در باغ وحش مشهد خبر داد و بیان کرد: مدتی قبل هفت قلاده توله ببر مربوط به سه ببر مادر به نام‌های تینا، مایا و رایا در باغ وحش مشهد جان خود را از دست دادند که سه توله ببر مربوط به تینا، سه توله ببر مربوط به مایا و یک توله ببر مربوط به رایا بوده است.