به گزارش افکارنیوز به نقل از مهر، مذاکرات بغداد از لحاظ زمانی در شرایطی ویژه برگزار می شود که طی آن خاورمیانه، شمال آفریقا، کشورهای اروپایی و آمریکا شاهد تحولاتی هستند که اهمیت رسیدن به توافق با تهران را بالاتر می برد.

این در حالی است که در مواضع جمهوری اسلامی ایران در پافشاری بر حق استفاده از انرژی هسته ای در راستای اهداف صلح آمیز هیچ تغییری مشاهده نشده و مذاکره کنندگان ارشد ایرانی بر لزوم دستیابی کشورمان بر این حق بر اساس NPT تاکید می کنند. موضوعی که در مذاکرات قبلی نیز از سوی تهران مورد پافشاری قرار می گرفت و این بار حتی شدت بیشتری در تحقق آن دیده می شود.

اما در نظر داریم شرایطی را که طی ماههای اخیر کشورهای غربی را به لزوم توافق با ایران در موضوع هسته ای واداشته است، مورد بررسی کنیم. تلاشی که در مذاکرات ۱ + ۵ و ایران در استانبول دیده شد و به نظر می رسد نتیجه ملموس آن در مذاکرات بغداد حاصل شود.

۱. منابع غیر قابل جایگزین نفت ایران برای کشورهای بزرگ مصرف کننده؛ طی ماههای اخیر پس از اعلام تحریمهای اتحادیه اروپا علیه نفت ایران که مقرر شده بود تا ۶ ماه دیگر اعمال شود، موجی از ناآرامی و نوسان بازار جهانی نفت را فرا گرفت.

اهمیت نفت صادراتی ایران تا اندازه ای برای کشورهای بزرگ مصرف کننده جهان حیاتی است که آنها توان چشم پوشی از این منابع را ندارند. تحلیلگران بازار جهانی نفت معتقدند قیمت غیر قابل رقابت نفت ایران در بازارهای جهانی، اکثر مشتریان نفت کشورمان را بر آن داشته است تا از واشنگتن بخواهند آنها را از این مسئله مستثنی کنند.

بر این اساس در صورت حذف نفت ایران از بازار جهانی، پالایشگاهها مجبور به خریداری نفت از دیگر کشورها با قیمتهای بالاتر می شوند که تحمل این مسئله برای کشورهای بحران زده اروپایی و آمریکا بسیار دشوار و تا حدی غیر ممکن است.
این مسائل طی ماههای اخیر حتی واکنش برخی مقامات اروپایی و آمریکایی را علیه سیاست فوق الذکر برانگیخت تا جایی که به نظر می رسد توافق بغداد پایانی بر این استراتژی ناکام در رویکرد تعامل با ایران باشد.

البته پیش از مذاکرات بغداد، وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نظر دارند در روز ۱۴ می(۲۵ اردیبهشت ماه) تحریمها عله ایران را مورد بازنگری قرار دهند.

از سوی دیگراثبات حسن نیت غرب در مذاکرات هسته ای منوط به رفع تدریجی تحریمها علیه ایران است تا طی فرآیندی مورد توافق ایران نیز ملزم به پاسخگویی به مطالبات قابل طرح در مذاکرات باشد.

۲. آغاز موج تغییرات در اروپای بحران زده با نتایج انتخابات یونان و فرانسه؛ نخستین مسئله ای که پس از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی در یونان و ریاست جمهوری در فرانسه مشاهده شد نگرانی مقامات ارشد اتحادیه اروپا از شکننده تر شدن توافق درباره استراتژی مقابله علیه بحران مالی در قاره سبز بود. روی کارآمدن جریانهای مخالف سیاستهای فعلی اتحادیه اروپا حتی باعثایجاد نگرانیهایی در زمینه خروج کشورها از حوزه یورو شد.

در این میان تحولات فرانسه به عنوان یک عضو حاضر در گروه ۱ + ۵ مهم تر و تعیین کننده تر است. بر اساس گزارش منابع اطلاعاتی اشتباهات سیاست خارجی فرانسه در دوران " نیکلا سارکوزی " یکی از مهمترین دلایل شکست وی در انتخابات را تشکیل داد که در نهایت باعثورود سوسیالیستها پس از ۱۷ سال به الیزه شد. کاملا روشن است که دولت " فرانسوا اولاند " در اتخاذ خط مشی سیاست خارجی با توجه به رای منفی مردم به سارکوزی، نمی تواند حداقل به صورت علنی سیاستهایی مشابه با دولت قبلی در مسائل بین المللی اتخاذ کند و فردی همچون " آلن ژوپه " را با آن مواضع تند و آتشین در جایگاه سکاندار سیاست خارجی خود بگمارد.

خاطر نشان می شود طی سالهای اخیر فرانسه همواره مواضعی همسو با مقامات آمریکایی در موضوع هسته ای ایران اتخاذ می کرد که موجبات خشم ملت فرانسه را از این تبعیت سیاسی فراهم آورده بود.

انتخابات اخیر در انگلیس و شکست حزب حاکم را نیز می توان به عنوان نشانه ای جدی از رسیدن موج تغییرات به این کشور دانست. آلمان نیز از موج این تغییرات در امان نیست و اخیرا رهبر اصلی اپوزیسیون آلمان به " آنجلا مرکل " صدر اعظم آلمان درباره روبرو شدن با سرنوشت سارکوزی هشدار داده است. جالب توجه اینکه علاوه بر فرانسه، انگیس و آلمان نیز هر دو از حاضران در مذاکرات با ایران هستند و تغییرات در آنها قطعا یکپارچگی کشورهای غربی در اتخاذ موضع واحد در موضوع هسته ای ایران را در معرض تهدید قرار می دهد.

۳. نزدیکی موعد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تکاپوی دولت اوباما برای رونمایی برگ برنده در مصاف با جمهوریخواهان؛ ضلع دیگر مذاکرات بغداد و به عبارتی مهمترین بازیگر حاضر در جریان مذاکره با ایران، واشنگتن است. باراک اوباما و تیم وی در کاخ سفید این روزها به طور جدی در تلاش برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در نوامبر ۲۰۱۲ هستند. در این میان جمهوریخواهان از مسئله سیاست خارجی به عنوان یکی از مهمترین ناکامی های دولت اوباما یاد می کنند. نوک اصلی پیکان انتقادات فیل ها به موضوع هسته ای ایران باز می گردد. جمهوریخواهان تاکید می کنند که دولت اوباما طی چهار سال اخیر نتوانسته جمهوری اسلامی ایران را از پیشرفت و توسعه در موضوع هسته ای بازدارد و این ناکامی را شکست بزرگی را در پرونده می دانند.

در اینجا اوباما به طور جدی توافق هسته ای با ایران را برگ برنده ای برای خود در انتخابات می داند و در تلاش برای تحقق این توافق پیش از انتخابات ریاست جمهوری است.

۴. نگرانی از تحولات منطقه و افزایش شدید گرایشهای ضد صهیونیستی؛ به گفته تحلیلگران منطقه، موجودیت ۶۴ ساله رژیم نامشروع صهیونیستی تا بیش از ۸۰ درصد مرهون حمایتهای خارجی است، در غیر این صورت این رژیم هرگز تا کنون توان حضور در منطقه ای که گرداگرد آن مملو از دشمنانش است را نداشت.

تشکیل ائتلاف جدید در رژیم صهیونیستی که در تاریخ بی سابقه بوده نیز بیانگر نگرانی از تحولات منطقه به ویژه در مصر است که تا عمق تل آویو کشیده شده است. بر این اساس مصر جدید که زمانی دژ مستحکم حامی منافع رژیم صهیونیستی بود حالا به اصلی ترین عامل تهدیدکننده این امنیت تبدیل شده است، در همین راستا اخیرا " آویگدور لیبرمن " در محفلی صهیونیستی اعلام کرد: " تحولات مصر پس از انقلاب از موضوع ایران نگران کننده تر است. "

بر این اساس از نگاه مقامات تل آویو شرایط منطقه ای باعثشده مصر جای ایران به عنوان اصلی ترین عامل تهدیدکننده موجودیت اسرائیل را بگیرد. در این میان کشورهای غربی که در تلاش برای مهار روند انقلاب مصر به سمت و سوی دلخواه خود هستند توان درگیری در دو موضوع همزمان را ندارند و در تلاش هستند با رسیدن به توافق با تهران به حل و فصل دیگر چالشهای منطقه بپردازند. در همین راستا " جفری فلتمن " معاون وزیرخارجه آمریکا در امور خاورمیانه اخیرا تاکید کرد: " هر گونه لغزش و اشتباهی در شرایط کنونی خاورمیانه باعثمی شود آینده این کشورها به نحو کاملا متفاوتی رقم بخورد. "

این مسائل باعثشده که توافق با تهران در مذاکرات بغداد به مسئله ای حیاتی و لازم برای حامیان همیشگی تل آویو تبدیل شود.

۵. پشتیبانی رهبر انقلاب اسلامی از مذاکرات جاری میان ایران و ۱ + ۵ درباره موضوع هسته ای؛ به اذعان رسانه های غربی " آیت الله خامنه ای " رهبری انقلاب اسلامی برای نخستین بار است که به صورت واضح و صریح از مذاکرات در موضوع هسته ای ایران حمایت می کنند.

کریستین ساینس مانیتور این موضع رهبری ایران را به عنوان یک تحول مهم ارزیابی کرده که به مذاکرات بغداد مشروعیت و قدرت می بخشد تا مذاکره کنندگان ایرانی در نشست آتی آزادی عمل داشته باشند.

اعلام چنین گزارشهایی از سوی رسانه های آمریکا در آستانه مذاکرات بغداد (سوم خرداد) راه مانع تراشی در مذاکرات با در زمینه جدی نبودن جمهوری اسلامی ایران را می بندد. به هر حال در روزهای منتهی به مذاکرات این مسائل موجبات شکل گیری فضای مثبت و امیدوارکننده ای را ایجاد کرده است.