هفت هدف اصلی برگزاری رزمایش مرکب دریایی ایران و روسیه

رزمایش مشترک امداد و نجات ایران و عمان در اقیانوس هند، ۲۱ فروردین ماه ۹۶ برگزار شد. در مرحله اول این رزمایش، تمرینات تاکتیکی متعددی نظیر مانور تغییر آرایش، اسکورت کاروان تجاری و نفت‌کش، سوخت‌گیری در دریا، تبادلات مخابراتی و سایر تمرینات انجام و در مرحله اصلی این رزمایش، تمرینات تخصصی امداد و نجات دریایی شامل عملیات واکنش سریع در برابر سوانح غیر مترقبه دریایی، نجات شناور و نجات کارکنان آسیب دیده به اجرا درآمد.

امیر دریادار دوم سید محمود موسوی معاون سابق عملیات نیروی دریایی ارتش درباره این رزمایش گفت: با توجه به اشراف کشور‌های جمهوری اسلامی ایران و عمان به تنگه راهبردی هرمز و دریای عمان و مسئولیت هر دو کشور در انجام عملیات امداد و نجات و کمک‌رسانی به کشتی‌های تجاری و نفت‌کش عبوری از تنگه هرمز که به هر علتی دچار سانحه شده‌اند هر ساله رزمایش مشترک امداد و نجات دریایی با هدف هم سو کردن تلاش‌ها و فعالیت‌ها و بهره‌برداری مفید از قابلیت‌ها و توانمندی‌های نیرو‌های دریایی ارتش ایران و عمان در محدوده دریای عمان و شمال اقیانوس هند برگزار می‌شود. این رزمایش به صورت سالیانه و دور‌ه‌ای در ایران و عمان برگزار می‌شود.

ناوگروه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران متشکل از ناوشکن سبلان، ناو پشتیبانی رزمی لاوان، ناو موشک انداز فلاخن و یک فروند بالگرد ضد زیر دریایی به همراه تیم‌های غواص در این رزمایش حضور داشتند. اما این تنها تجربه برگزاری رزمایش مرکب ایران با سایر کشور‌ها نبوده و سال گذشته نیز چنین رزمایشی، اما با اهداف کاملا نظامی بین ایران، روسیه و چین برگزار شد.

۶ دی ماه سال گذشته بود که ایران به همراه کشور‌های روسیه و چین رزمایش مرکب دریایی خود را در منطقه شمال اقیانوس هند و دریای عمان برگزار کرد. رزمایش مشترک بین کشور‌های ایران، روسیه و چین از روز جمعه به مدت ۴ روز در شمال اقیانوس هند و دریای عمان برگزار شد. اقیانوس هند و دریای عمان از مناطق کلیدی تجارت جهانی محسوب می‌شوند که کشور‌های بسیاری در این مناطق تردد می‌کنند و لذا برقراری امنیت در این منطقه مهم و حیاتی است. تقویت و افزایش تجربه در امنیت تجارت بین المللی، تبادل تجربه امنیت در میان کشور‌های ایران ، روسیه و چین و مقابله با تروریسم و دزدی دریایی از اهداف این رزمایش بود.

پس از تجربه موفق سال گذشته ایران در برگزاری رزمایش مرکب، امسال نیز نیرو‌های دریایی ارتش و سپاه تصمیم گرفتند تا یک رزمایش مرکب را با کشور روسیه برگزار کنند.

امیر دریادار دوم «غلامرضا طحانی» سخنگوی رزمایش مرکب «کمربند امنیت دریایی ایران و روسیه» درباره این رزمایش گفت: در این رزمایش علاوه بر یگان‌های سطحی و پروازی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیروی دریایی سپاه پاسداران، یگان‌های شناور روسیه متشکل از ناوشکن Stoiky، ناو لجستیکی KoLa و یک فروند بالگرد حضور دارند. رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ایران و روسیه ۲۰۲۱ با شعار «همکاری جمعی در دریا برای امنیت تجارت دریایی» و در منطقه‌ای به وسعت ۱۷ هزار کیلومتر، با پیام صلح و دوستی برگزار شد.

به گفته فرماندهان نیروی دریایی ارتش به طور عمده ۷ هدف اصلی برای این رزمایش مرکب پیش بینی شده که عبارتند از تقویت مناسبات بین نیروی دریایی ارتش با نیرو‌های دریایی روسیه، دست‌یابی به یک روش مورد پذیرش طرفین برای طراحی و اجرای رزمایش‌های مرکب، هم افزایی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با نیروی دریایی روسیه در جهت تحقق اهداف مشترک، نمایش عزم و اراده نیروی دریایی کشور‌های جمهوری اسلامی ایران و روسیه در برقراری امنیت حمل و نقل و تجارت دریایی در محدوده‌های مورد علاقه طرفین، مشارکت نیرو‌های نظامی طرفین در تعمیر روابط دوستانه مشترک بین کشور‌های جمهوری اسلامی ایران و روسیه، دست‌یابی به یک فرهنگ و زبان مشترک برای اجرای عملیات دریایی مرکب و ایجاد شرایط لازم برای پشتیبانی یگان‌های شناور دو کشور در دریا بنا به ضرورت و نیاز.

در کنار اهمیت برگزاری رزمایش‌های مرکب با کشور‌های خارجی این رزمایش‌ها پیام‌های دیگری هم برای جهان دارند.

حضور روس‌ها با ایرانی‌ها در دریای عمان باعث کمرنگ شدن حضور کشور‌های بیگانه می‌شود

روح الله مدبر کارشناس مسائل راهبردی اوراسیا در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اهمیت برگزاری رزمایش مشترک ایران و روسیه در دریای عمان و شمال اقیانوس هند گفت: ما برای دومین سال متوالی شاهد برگزاری رزمایش مشترک بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه هستیم و این موضوع از چند جبهه حائز اهمیت است.

وی ادامه داد: یکی از راه‌هایی که کشور‌ها وارد روابط راهبردی شوند این است که به فاز اقدامات نظامی اساسی همچون برگزاری مانور‌های مشترک، تولید محصولات نظامی مشترک، اقدامات امنیتی مشترک در کشور‌های مختلف دنیا، امضای تفاهم نامه‌ها و پیمان‌های نظامی مشترک در حوزه امنیت جمعی ورود کنند.

این کارشناس مسائل راهبردی اظهار کرد: این که فدراسیون روسیه به عنوان یکی از قدرت‌های دنیا که در حال حاضر در رده نزدیکی و هم ترازی با ایالات متحده قرار گرفته در منطقه کاملا استراتژیک دریای عمان با جمهوری اسلامی ایران وارد مانور مشترک می‌شود از چند بعد حائز اهمیت است. روس‌ها از اینکه برخی کشور‌های منطقه اقدام به ائتلاف‌های نظامی با کشور‌های خارج از منطقه خلیج فارس و دریای عمان می کنند ناراضی هستند و این را به عنوان موضوعی می‌دانند که باعث ورود قدرت‌های غیر موثر به منطقه می‌شود.

وی افزود: همان طور که می‌دانید انگلستان در خلیج فارس پایگاه دارد، رژیم صهیونیستی هم اخیرا فعالیت‌هایی را در خلیج فارس داشته است. حتی فرانسوی‌ها هم مانور‌های مشترکی را در این منطقه داشته‌اند. حضور روس‌ها و ایرانی‌ها در منطقه بسیار مهم دریای عمان باعث کمرنگ شدن حضور قدرت های بیگانه در منطقه می‌شود. اقداماتی که طی سال‌های گذشته ناوگروه دریایی جمهوری اسلامی ایران برای مبارزه عملیاتی با پدیده دزدان دریایی انجام داده سطح ناوگروه دریایی ایران را در منطقه به عنوان یک ناوگروه عملیاتی و اجرایی امنیت ساز معرفی می‌کند.  

این کارشناس مسائل اوراسیا اظهار کرد: برنامه مشترکی که بین ایران و روسیه به وجود می‌آید باعث می‌شود تا علاوه بر سایر تمرین‌ها، تمرین مقابله با دزدان دریایی نیز صورت بگیرد که منفعت جمعی برای کشور‌های منطقه ایجاد می‌کند و سطح توان لجستیکی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران را به قدرت‌های مختلف جهان اثبات می‌کند. این موضوع هنگامی اهمیت پیدا می‌کند که سطح نیروی دریایی ما به حدی رسیده است که به صورت مشترک با یک قدرت ویژه نظامی مانور انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: موضوع بعدی این است که این گونه کار‌ها باید ادامه دار باشد. برای اینکه روابط به سوی راهبردی پیش برود پیمان‌های نظامی باید بلند مدت باشد. قطعا طرف‌های غربی از این موضوع احساس نارضایتی می‌کنند و با استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای خود برای تخریب این اقدامات استفاده می‌کنند. اما باید بدانیم که این مسیر قطعا یک مسیر بسیار موثر است.  

حضور نیروی دریایی هند در رزمایش مرکب ایران و روسیه

این رزمایش هنگامی اهمیت پیدا می‌کند که نیروی دریایی هند نیز به نیرو‌های حاضر در این  رزمایش ملحق شود. امیر دریادار حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران درباره رزمایش مرکب امنیت دریایی در منطقه شمال اقیانوس هند می‌گوید: از سال گذشته سلسله رزمایش‌های امنیت دریایی که به شکل مرکب برگزار می‌شود، با شرکت کشور‌های منطقه و جهان در دستور کار نیروی دریایی قرار گرفته است. در این نوبت که آغاز شده  نیروی دریایی روسیه به محل رزمایش ملحق شده و نیروی دریایی هند هم در رزمایش مرکب امنیت دریایی حضور پیدا می‌کند.

دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران سرزنده و پیشرو

دیپلماسی نظامی ایران تنها به برگزاری رزمایش یک یا چند جانبه ختم نمی‌شود و در همین روز‌ها کشورمان در رزمایش بین المللی امن ۲۰۲۱ به میزبانی نیروی دریایی پاکستان نیز حضور پیداکرده است. ستاد کل نیرو‌های مسلح کشورمان یک هیات نظامی را به ریاست امیر دریادار دوم آریا شفقت رودسری به همراه سرهنگ پاسدار مصطفی قنبرپور وابسته نظامی جمهوری اسلامی ایران در پاکستان در این رزمایش به عنوان ناظر معرفی کرده است.

مواردی که اشاره شد تنها بخشی از دیپلماسی دفاعی ایران در سطح جهان است که ایران با پیگیری این دیپلماسی به دنبال افزایش اثرگذاری خود در منطقه و جهان است.