قانونگذاران جمهوری‌خواه در مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا در هفته‌های گذشته چند طرح برای اخلال در هر گونه تلاش احتمالی از سوی دولت « جو بایدن »، رئیس‌جمهور آمریکا برای بازگشت به برجام ارائه کرده‌اند.
تشدید تحریم‌ها علیه ایران، اعلام عدم حمایت از برجام ، مخالفت با کاهش تحریم‌ها و تلاش برای جلوگیری از پیوستن دوباره آمریکا به این توافق موضوعات کلی این طرح‌ها را تشکیل می‌دهند.
پایگاه «جوئیش‌اینسایدر» نوشته برخی از این طرح‌ها از حمایت چندانی برخوردار نیستند اما برخی دیگر با حمایت قانونگذاران جمهوری‌خواه روبرو شده‌اند.
در مجلس سنا، طرحی که سناتور جمهوری‌خواه «بیل هاگرتی» ارائه کرده و به دنبال نظارت بر هر گونه اقدام از سوی دولت برای رفع تحریم‌ها است از حمایت ۲۷ سناتور دیگر برخوردار شده است.
طرح دیگر، قطعنامه‌ای است که سناتور افراطی ضد ایرانی، «جو کاتن» معرفی کرده و به مخالفت با هر شکل از کاهش تحریم، مگر در صورت رسیدگی به تمامی زمینه‌های اختلافات با ایران اعم از برنامه هسته‌ای، موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای می‌پردازد. این قطعنامه از حمایت ۳۱ سناتور برخوردار شده است.
موازی همین دو طرح در مجلس نمایندگان هم معرفی شده‌اند. در آن مجلس طرح موازی هاگرتی ۲۴ حامی و طرح موازی کاتن ۳۰ حامی دارند.
در مجلس نمایندگان یک نماینده جمهوری‌خواه به نام «اندی بار» طرحی معرفی کرده که از دولت جو بایدن می‌خواهد هر گونه توافق با ایران را برای تصویب در سنا به این مجلس ارائه کند.
ششمین طرح، قطعنامه‌ای است که هفته پیش در مجلس نمایندگان صادر شده و مورد حمایت ۵ نماینده دموکرات و یک نماینده جمهوری‌خواه است. آنها در این قطعنامه برنامه هسته‌ای ایران را محکوم کرده‌اند.
دو طرح دیگری که در مجلس نمایندگان معرفی شده‌اند از حمایت نمایندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه برخوردار هستند. یکی از این دو طرح خواستار انجام بررسی‌های لازم درباره امکان اعمال تحریم‌های جدید علیه مقام‌های ایران است. طرح دوم خواستار برقراری یک حکومت «دموکراتیک، سکولار و غیرهسته‌ای» در ایران است.
علاوه بر این طرح‌ها، اعضای مجلس نمایندگان دست‌کم ۴ نامه درباره برجام به مقام‌های دولت جو بایدن ارسال کرده و درخواست‌هایی را درباره توافق با ایران مطرح کرده‌اند. در یکی از جدیدترین موارد چهارشنبه گذشته گزارش شد ۱۴۰ قانونگذار کنگره از هر دو حزب جمهوری‌خواه و کنگره از دولت آمریکا خواسته‌اند با ایران به توافقی «جامع» دست پیدا کند که در آن به همه حوزه‌های اختلاف با ایران از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای نیز پرداخته شده است.
معرفی این طرح‌ها به معنی تبدیل شدن آنها به قانون نیست. هر طرح در کنگره برای تبدیل شدن به قانون باید ابتدا به تصویب هر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان رسیده و سپس به امضای رئیس‌جمهور برسد.
شرط بازگشت آمریکا به برجام
دولت «جو بایدن» گفته قصد دارد آمریکا را به توافق هسته‌ای برجام که «دونالد ترامپ» اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ از آن خارج شد بازگرداند.
«محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران در مقاله‌ای که چندی پیش در مجله «فارن‌افرز» منتشر کرده بود شرط بازگشت آمریکا به برجام را رفع بی‌قید و شرط تمامی تحریم‌های اعمال‌شده (imposed)، بازاعمال‌شده (reimposed) یا دوباره برچسب‌گذاری‌شده (relabaled) اعلام کرده بود.
دولت بایدن از سوی دیگر شرط بازگشت به برجام را عقب‌نشینی ایران از اقدامات جبرانی‌ای عنوان کرده که تهران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و محقق نشدن وعده‌های طرف‌های اروپایی در دستور کار قرار داده است.
جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد تأکید کرده واشنگتن با توجه به نقض یکجانبه برجام در جایگاهی نیست که برای اجرای این توافق شرط بگذارد.
