طبق اعلام محمد حسین فرهنگی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی انتخابات هیئت رئیسه مجلس یازدهم برای سال دوم، امروز چهارشنبه پنجم خرداد ماه برگزار می‌شود.
مجلس یازدهم، کار خود را با هیئت رئیسه سنی از هفتم خرداد ماه سال ۱۳۹۹ آغاز کرد و یک روز بعد در هشتم خرداد ماه هیئت رئیسه دائمی مجلس به ریاست محمدباقر قالیباف و نواب رئیسی آقایان امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و علی نیکزاد تشکیل شد.
حالا مجلس پس از گذشت یکسال از فعالیت خود، باید اعضای هیئت رئیسه در سال دوم را تعیین کند.
تکیه بر صندلی ریاست خانه ملت، همیشه برای نمایندگان مجلس از حساسیت خاصی برخوردار بوده و نمایندگان مجلس را درگیر چالش‌های فراوانی کرده است. در بین روسای مجلس، علی لاریجانی با ۱۲ سال سابقه ریاست بر این قوه رکورددار بیشترین سال‌های ریاست بر مجلس است و غلامعلی حداد عادل با ۴ سال ریاست بر صندلی مجلس کوتاه‌ترین مدت ریاست در مجلس را به نام خود ثبت کرده است.
نخستین رئیس مجلس شورای اسلامی که بود؟
نخستین رئیس مجلس شورای اسلامی، مرحوم آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی است که از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۶۸ ریاست قوه مقننه را برعهده داشت و بعد از آن راهی خیابان پاستور و ریاست جمهوری شد.
تعداد اعضای هیئت رئیسه
بر اساس ماده ۱۳ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی؛ هیئت رئیسه، مرکب از رئیس، دو نایب رئیس، ۶ دبیر و سه ناظر است.
چگونگی فرآیند برگزاری انتخابات هیئت رئیسه مجلس
کاندیدا‌ها ابتدا و برای ثبت‌نام به فراکسیون های سیاسی مجلس مراجعه کرده و این فراکسیون پس از برگزاری انتخابات در مجمع خود و بر اساس ماده ۱۵ آیین‌نامه داخلی مجلس، اسامی داوطلبان را برای برگزاری انتخابات در صحن علنی مجلس، به هیئت رئیسه مجلس تقدیم می‌کند.
ماده ۱۴ آئین‌نامه داخلی مجلس می‌گوید: انتخاب رئیس در نوبت اول با اکثریت مطلق آراء نمایندگان و انتخاب نواب‌رئیس، دبیران و ناظران هر کدام جداگانه، با اکثریت نسبى، رأى مخفى و با ورقه خواهد بود. در صورتى که در انتخاب رئیس در نوبت اول اکثریت مطلق حاصل نشود، در نوبت دوم اکثریت نسبى کافى خواهد بود و باتوجه به ماده ۱۵ این آئین‌نامه، قبل از أخذ رأى براى هیئت رئیسه، اسامى داوطلبان به‌ترتیب وصول به هیئت رئیسه بدون بحث، در جلسه علنى اعلام خواهد شد.
تساوی احتمالی آرای کاندیدا‌ها
چنانچه آراء برای رئیس، نواب رئیس، دبیران و ناظران بایکدیگر برابر باشد طبق تبصره ۱ ماده ۱۴ آئین‌نامه داخلی مجلس، حسب مورد به قیدقرعه تعیین می‌شوند، بنابر ماده ۱۷ آیین‌نامه داخلی مجلس نیز، نواب رئیس به‌ترتیب تعداد آراء به عنوان نایب‌رئیس اول و نایب‌رئیس دوم و درصورت تساوى آراء با قید قرعه انتخاب خواهند شد و در غیاب رئیس‌مجلس به‌ترتیب، وظایف و اختیارات او را بر عهده خواهند داشت.
هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی پس از برگزاری انتخابات و طبق ماده ۱۶ آیین‌نامه داخلی مجلس، در حضور نمایندگان، با قرائت متن زیر سوگند یاد کرده و موظف به رعایت دقیق آن هستند،
«بسم الله الرحمن الرحیم
من به عنوان عضو هیئت رئیسه مجلس شوراى اسلامى در برابر قرآن مجید به خداوند قادر متعال سوگند یاد می‌‌کنم که حداکثر توان خود را براى اجرای آیین نامه داخلى مجلس شوراى اسلامى با مراعات بى‌طرفى کامل در انجام وظایف به کارگیرم و از هرگونه اقدام مخالف آئین‌نامه اجتناب نمایم.»
وظایف هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی
مواد ۲۱ الی ۲۵ آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی وظایف هیئت رئیسه مجلس را تبیین کرده است که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
۱- تصویب بودجه پیشنهادى سالیانه مجلس و ارجاع آن به کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس جهت طى مراحل قانونى.
۲- تهیه و تنظیم برنامه هفتگى مجلس.
۳- تصمیم گیری در خصوص دعوت از اشخاص حقیقی و حقوقی و موافقت با حضور اشخاص متقاضی جهت شرکت و یا اظهارنظر در مجلس.
۴- اعلام مراتب رد اعتبارنامه یا استعفاى نمایندگان به وزارت کشور.
۵- بررسى و حل و فصل مسائل و مشکلات کمیسیون‌ها و شعب و اتخاذ تصمیم در موارد اختلافی یا عدم رعایت آئین‌نامه.
۶- حفظ شان و منزلت و اقتدار مجلس و دفاع از حقوق و جایگاه قانونى نمایندگان.
