جمهوری اسلامی ایران قرار است به زودی توان نظامی دریایی خود را با عبور از کانال پاناما به آمریکا و جهانیان نشان دهد.
جمهوری اسلامی ایران در سال های گذشته قدرت روز افزون خود را در حوزه های نظامی و تجاری به رخ جهانیان کشانده است. بسیاری از این دستاوردها حاصل توان فنی بومی کشور و با کمترین اتکا به خارج انجام شده ایران در ساخت کشتی های تجاری و ناوهای جنگی است و موجب شده است تا با انجام ماموریت های طولانی مدت هر روز عرصه تازه ای را به نمایش بگذارد.
ناو ایرانی، کنار مرز آمریکا
تارنمای «واشنگتن فری بیکن» مقاله‌ای با عنوان «کشتی های جنگی ایران در کانال پاناما» نوشت: نیروی دریایی ایران قرار است برای اولین بار کشتی های جنگی خود را در کانال پاناما مستقر کند. این گذرگاه آبی که یک مسیر تجاری مهم در حیاط خلوت آمریکا است تا به حال شاهد حضور نظامی ایران نبوده است.
طبق این گزارش که روز ۱۱ ژانویه (۲۱ دی ماه) منتشر شد، امیر دریادار «شهرام ایرانی» فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد که این نیروها اواخر سال جاری در کانال پاناما حضور خواهند داشت؛ بدین ترتیب این نخستین باری است که نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران وارد اقیانوس آرام می شود.
بر اساس تحلیل نشریه آمریکایی فوق، ایران در سال‌های اخیر تمرکز بیشتری بر تحرک ارتش خود در سراسر جهان به ویژه به سوی سرزمین های آمریکای لاتین نشان داده است زیرا روابط تهران با حکومت های ضد آمریکایی در آن منطقه به ویژه ونزوئلا در حال تقویت است.
ایران در راستای حمایت از «نیکلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا، تعداد قابل توجهی از کشتی های خود را به سمت بنادر و سواحل این کشور گسیل کرده است. این اقدام حاوی این پیام است که تهران توانایی استقرار تجهیزات نظامی خود را در فاصله بسیار نزدیک به خاک ایالات متحده دارد.
«جوزف هومیر» تحلیلگر امنیت ملی آمریکا که به عنوان مدیر اجرایی اندیشکده مرکز جامعه آزاد امن (Center for a Secure Free Society) بر مسائل آمریکای لاتین تمرکز دارد، در این خصوص اظهار داشت که ایران با برگزاری رزمایش های مشترک با متحدانش همچون روسیه و چین، زمینه را برای این نوع سفرها فراهم کرده است. این دو کشور نیز همچون ایران، روابط خود را با کشورهای آمریکای لاتین تقویت کرده اند.
این کارشناس افزود: این دستاورد روابطی است که ایران در ۳۰ یا ۴۰ سال گذشته در منطقه آمریکای لاتین با ایجاد سفارتخانه و توافق های دوجانبه با بسیاری از کشورها پایه ریزی و بنا کرده است.
هومیر با اشاره به اینکه ایران علاوه بر ونزوئلا و نیکاراگوئه، روابطش را با کلمبیا هم گسترش داده است، اظهار داشت: هدف ایران همیشه حضور نظامی در آمریکای لاتین بوده است، بنابراین به هیچ عنوان جای تعجب نیست که نیروی دریایی این کشور اعلام کند که قصد دارد از کانال پاناما گذر کند.
وی تصریح کرد: این امر اگر اتفاق بیفتد باعث تشدید تنش می شود. شاید بسیاری از مردم توانایی های ایران را دست کم بگیرند اما من آن را نادیده نمی گیرم، زیرا آنها مدت زیادی است که بر روی ساخت چنین بنیانی کار کرده‌اند.
واشنگتن فری بیکن سپس با استناد به گزارش رسانه های ایرانی به نقل از دریادار ایرانی عنوان داشت که حضور نیروی دریایی در کانال پاناما با هدف «تقویت حضور دریایی ما در آب های بین المللی» صورت می گیرد. دریادار ایرانی با بیان اینکه نیروی دریایی ایران برای اولین بار در اقیانوس آرام دریانوردی می کند، افزود: امروز می توان گفت که هیچ مانع علمی برای رشد در این حوزه وجود ندارد.
به احتمال زیاد ایران حضور خود در آمریکای لاتین را وسیله ای برای تقویت و حفاظت از منافع خود در کشورهایی همچون ونزوئلا تحلیل می کند.
ایران در این کشور به مادورو کمک کرد تا پالایشگاه های نفتی ویران شده کشورش را تعمیر کند. علاوه بر این تهران و کاراکاس در ژوئن ۲۰۲۲ هنگامی که «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران برای دیدار با مادورو در ونزوئلا به سر می برد، یک سند برنامه همکاری ۲۰ ساله را امضا کردند. نشریه NewsNation نیز این اقدام ایران را تلاشی تفسیر کرد که پنتاگون آن را نوعی مبارزه طلبی در کنار مرزهای خود می داند.
طبق این تحلیل برای ایران نیز این اقدام گامی به سوی یک رابطه رو به رشد با برخی از متحدانش همچون ونزوئلا و کشورهای ضدآمریکایی بولیوی و نیکاراگوئه است.
روزنامه «واشنگتن تایمز» نیز عبور ایران از کانال پاناما را آخرین اقدام تهران در تلاش برای گسترش نفوذ خود در حیاط خلوت ایالات متحده ارزیابی کرد و ماموریت های سال های اخیر نیروی دریایی ایران را خواسته تهران برای نشان دادن تمایل به گسترش نفوذ نظامی خود فراتر از خاورمیانه و حتی در نزدیکی ایالات متحده دانست.
طبق گزارش روزنامه فوق، دریادار شهرام ایرانی این مأموریت را بخشی از برنامه ایران برای نشان دادن حضور خود در سراسر جهان توصیف کرد و افزود: نیروهایی دریایی ارتش ایران در صورت نیاز در هر اقیانوسی حضور خواهند داشت.
دستاوردهای دریایی با تکیه بر دانش بومی
دریادلان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در راستای تداوم موفقیت های چشمگیر خود توانستند سال گذشته رکوردی تازه را برجا بگذارند.
ناوگروه ۷۵ نیروی دریایی ارتش با موفقیت طولانی ترین ماموریت دریانوردی در تاریخ جمهوری اسلامی را به پایان رساند و توانست قدرت خود را به رخ جهانیان بکشد و باعث غرور و عزت نیروهای مسلح و مردم کشورمان شود.
در این ماموریت ویژه دریادلان ارتش با طی ۱۳۳ روز دریانوردی بدون توقف و پهلوگیری در بنادر و اسکله های دریایی با حضور در دورترین مناطق از مرزهای کشورمان و گذر از آبراهه ها و تنگه های حیاتی و استراتژیک و پشت سر گذاشتن اقیانوس های پرتلاطم توسط ناوشکن تمام ایرانی سهند و ناوبندر مکران، توان خود را در معرض دید همگان قرار دادند. نکته مهم این بود که این ماموریت با حضور ناوشکن ایرانی سهند همراه شد که حاصل تلاش و دانش بومی در صنایع دریایی، دفاعی و دانشگاهی بود.
از دیگر دستاوردهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و ساخت ناوشکن جماران بود که به تدریج این پروژه مهم در تولید ناوشکن دماوند، سهند و دنا، طراحی و ساخت ناوهای موشک‌انداز پیکان، جوشن، درفش، سپر و زره کاملتر شد.
البته باید افزود که راه اندازی خط تولید زیردریایی های کلاس غدیر، طراحی و ساخت نخستین زیردریایی نیمه سنگین کلاس فاتح و آغاز ساخت فروندهای دوم و سوم، ارتقاء توان موشکی و ضد موشکی در دریا و ساحل و تشکیل ناو دسته پهپادی برای نخستین بار در تاریخ نیروهای مسلح با قابلیت پرتاب چهل پهپاد از ظرفیت های مهم این نیرو در سالیان اخیر بوده است.
از دیگر دستاوردهای راهبردی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در یک سال گذشته ماموریت ۱۰ ناوگروه اطلاعاتی رزمی به دریاهای دور و اقیانوس ها با هدف تحکیم امنیت خطوط مواصلاتی در منطقه، همچنین حضور در صحنه بین الملل و تعمیق روابط با کشوهای دوست بوده است.
