این شالوده دیدگاه رافائل گروسی پس از بازگشت از سفر دو روزه او به تهران است که به موجب آن مقرر شد ایران به صورت داوطلبانه به بازرسان آژانس اجازه دهد فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتری را با هدف پایان دادن به ادعاهای سیاسی اجرا کند.
مدیرکل آژانس معتقد است که یک درک روشن و شفاف درباره ادامه همکاری‌ها برای حل‌وفصل مسائل پادمانی حاصل شده است. او با استناد به تجربیات گذشته می‌گوید که ترسیم نقشه راه و تعیین ضرب‌الاجل با واقعیت‌های روی زمین تناسبی ندارند. از نظر او تمرکز روی مسائلی است که تلاش برای حل‌وفصل آن طولانی شده؛ اما تعیین مهلت روش سودمندی در این روند بشمار نمی‌رود. گروسی تاکید دارد که نسبت به نتیجه مذاکرات و توافق‌های بدست آمده با ایران نه خوش‌بین و نه بدبین، بلکه در سایه رضایتمندی، واقع‌بین است.
اما از نگاه منتقدان غربی، گروسی به مذاکرات با ایران بیش از حد خوش‌بین است. رسانه‌های غربی طی ساعات اخیر با انتشار گزارش‌های جهت‌دار تلاش کرده‌اند تا اعتبار توافق به‌دست آمده را تضعیف کنند.
در همین پیوند خبرگزاری فرانسه به نقل دیپلمات‌های غربی مدعی شد که ایران به واسطه سفر گروسی سرگرم مانوردادن روی برنامه اتمی این کشور است. همچنین در نشست خبری روز دوشنبه که در حاشیه اجلاس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار شد، نماینده یک رسانه اروپایی مصرانه پیگیر جزئیات برنامه آژانس و روش اجرای توافقات بدست آمده در ایران بود تا روزنه‌ای برای بی‌اعتبار کردن دستاورد سفر گروسی به تهران پیدا کند.
مدیرکل آژانس با لحنی تند پاسخ داد: چرا اجازه نمی‌دهید کارمان را انجام دهیم؛ مگر اینکه بخواهید به عنوان یک بازرس به ما ملحق شوید که ممکن است جالب باشد. وی با بیان اینکه ما می‌دانیم چه کار باید انجام دهیم توضیح داد که آژانس از وظایف خود آگاه است و طبق ماموریتی که دارد ارزیابی خود را ارائه خواهد کرد.
گروسی ادامه داد: «هنگامی هم که کار پیش نمی‌رود ما این موضوع را گزارش می‌کنیم. اما اینکه بخواهیم فهرست مکان‌ها و افراد و ... ارائه کنیم، غیر ممکن است. هیچ وقت چنین اتفاقی نیفتاده است. نه فقط در رابطه با این موضوع که در خصوص هرگونه مسائل پادمانی با این سطح از حساسیت (رخ نداده است)». وی در راستای جلوگیری از جوسازی رسانه‌ها خاطر نشان کرد: شما می‌توانید اطمینان داشته باشید که آژانس به طور مداوم به امر اطلاع رسانی مبادرت خواهد داشت.
در واقع باید اذعان کرد که گروسی در جلسه با خبرنگاران زمان زیادی را صرف کرد تا برخی از اظهارنظرهای دو پهلویی را که طی ماه‌های اخیر درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح کرده بود، اصلاح کند. او از دستاوردهای مهم سفرش به تهران و نتیجه دیدار با مقام‌های ارشد کشورمان سخن گفت و بیان داشت: من در جلسه با رئیس جمهور ایران فرصت داشتم تا دیدگاه خود را درباره روش همکاری آژانس با ایران توضیح دهم. همچنین دیدار و مذاکرات مفصلی را با وزیر امور خارجه ایران داشتم.
گروسی در برابر پرسش شیطنت‌آمیز خبرنگاری که درباره نتیجه عملی این گفت وگوها سوال پرسید، تصریح کرد: در سیاست بین‌الملل گفت وگو با کسانی که تصمیم‌گیر هستند، فارغ از نتیجه آن، اثر گذار است. وی در عین حال خاطر نشان کرد که توافق بدست آمده با ایران «گامی در جهت درست» است.
از سویی، گروسی به طور ناخواسته وارد جدال لفظی با نخست وزیر رژیم صهیونیستی بر سر موضوع ایران شده است. بنیامین نتانیاهو در واکنش به اظهارات اخیر گروسی در تهران که حمله به تاسیسات هسته‌ای را غیرقانونی خواند، مدعی شد: «کدام قانون؟ مسلم است که ما اجازه انجام این کار را داریم و مسلم است این کار را خواهیم کرد». وی برهمین اساس اظهارات گروسی را «بی ارزش» توصیف کرد.
مدیرکل آژانس در جلسه روز دوشنبه در واکنش به سخنان نتانیاهو عنوان کرد که قوانین بین‌المللی از پروتکل ژنو در سال ۱۹۴۹ تا قطعنامه‌های شورای حکام تصریح کرده‌اند که حمله به تاسیسات هسته‌ای غیر قانونی است. مدیرکل آژانس برهمین اساس خاطر نشان کرد که حرفی خارج از عرف مطرح نکرده است.
هرچند بعید است که این جدال لفظی تاثیر چندانی بر نفوذ لابی رژیم صهیونیستی در آژانس داشته باشد اما این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که آشکار شدن اختلاف نظر تل‌آویو با آژانس بر سر ایران، در سطح افکار عمومی و رسانه‌های جریان اصلی، تحول مهمی بشمار می‌رود.
به هرتقدیر، ادعاهای سیاسی پادمانی درباره ایران، نخستین بار از سوی نخست وزیر رژیم صهیونیستی مطرح و سپس توسط رسانه‌ها، مقام‌های غربی و در گزارش‌های آژانس دامن زده شد، همچنین رژیم صهیونیستی به‌عنوان مجرم اصلی فعالیت‌های غیرقانونی هسته‌ای در جهان، بشدت در تلاش است تا پرونده بسته‌شدۀ "ابعاد احتمالی نظامی" در سال ٢٠١۵ را به واسطه اطلاعات یا ادعاهای غیرمستند مجدداً مفتوح سازد.
این رژیم که دارای زرادخانه‌های مملو از تسلیحات اتمی است، با طرح اتهام‌هایی علیه برنامه کاملاً صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، تلاش می‌کند تا این پرونده را به عنوان یک پروژه سیاسی - امنیتی به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد. اما جدال لفظی اخیر نتانیاهو و گروسی را می‌توان سرآغاز تحولی مهم در راستای تجدید نظر مواضع آژانس نسبت به تل‌آویو تعبیر کرد که چه بسا در آینده‌ای نه چندان دور به فشار علیه برنامه هسته‌ای مخفی رژیم صهیونیستی تبدیل شود.
به هر روی به نظر می‌رسد که گروسی به لطف ابتکار عمل ایران، فعلا ترمز جوسازی رسانه‌ها و تحرکات منفی رژیم صهیونیستی علیه برنامه هسته‌ای ایران را کشیده تا فضایی را برای از سرگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها و اجرای برجام ایجاد کند.
در همین پیوند میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نتیجه سفر مدیرکل آژانس به ایران را سازنده ارزیابی کرده و می‌گوید: ایران، روسیه و چین آماده نهایی کردن تصمیم برای بازگشت به پارامترهای اولیه توافق هسته‌ای هستند که تقریباً به طور کامل روی آن توافق شده است. وی با این حال متذکر شد که نمایندگان انگلیس، آلمان، فرانسه و آمریکا فعلاً مایل به انجام این کار نیستند.
از این منظر اگر طرف‌های غربی که توافق سال ۹۴ را به نابودی کشانده و تاکنون در فاصله گرفتن از میراث منحوس گذشته ناکام مانده‌اند، در چارچوب فرصت بوجود آمده، اراده به خرج داده و تصمیم‌های مشخصی را که لازمه جمع‌بندی مذاکرات است اتخاذ کنند، توافق نهایی در کمترین زمان محقق خواهد شد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هفته پیش در کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد در ژنو تصریح کرد: وضعیت فعلی برجام نتیجه سوء محاسبه و اشتباه سیاست آمریکاست. تجارب گذشته به ما آموخت که دور جدید مذاکرات را با دقت و حساسیت بیشتری پیش بریم.
وی افزود: مسائل محدود باقی مانده را می‌توان به آسانی مورد بررسی قرار داد. با اراده و حسن نیت طرف‌ها، بدون هر گونه پیش شرط و در چارچوب گفت وگوهایی که انجام شده است، قابل حل بوده و گام نهایی از سوی اعضاء می‌تواند برداشته شود.
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: آمریکا باید اراده و قدرت تصمیم گیری برای جمع بندی مذاکرات طولانی انجام شده داشته باشد. ما برای تداوم کار تا رسیدن به جمع بندی توافق آماده هستیم.
